Λεπτομέρειες

Vicky Rouska

18 Μαϊος 2009

GUÍA PARA ESCRIBIR HAIKUS

¿Qué es lo que hace distinto un momento del otro?

La esencia de cada momento se puede captar en el haiku.

1º El haiku pertenece a la tradición poética japonesa. Es un poema conciso, formado por 17 sílabas, distribuidas en 5-7-5, sin rima ni título.

_ _ _ _ _ 5

_ _ _ _ _ _ _ 7

_ _ _ _ _ 5

2º El haiku es un poema que expresa fielmente la sensibilidad del autor. Por eso:

• Debe respetar la simplicidad.
• Evitar adornos (en términos poéticos).
• Captar un instante en su núcleo de eternidad o un momento transitorio.
• Evitar el razonamiento.
  

3º Al ser tan breve:

• Los verbos sobran, porque lo que captamos es una imagen inmóvil, una instantánea.
• Verbos como el ser sobran aún más, porque se sobreentienden.
  

4º La métrica ideal del haiku es la siguiente:

• 5 sílabas en el primer verso
• 7 ´´ en el segundo
• 5 ´´ en el tercero

Pero no es una exigencia rigurosa siempre que se siga la regla de no pasar de 17 sílabas en total y no mucho menos de 17.

Hay que tener en cuenta que al final del verso las palabras agudas cuentan la última sílaba como dos. Si son esdrújulas, en cambio, restamos una sílaba. (Las palabras monosílabas al final del verso cuentan como agudas.)

Ejemplos:

¿Es o no es → palabras agudas / +1 sílaba (4+1=5)

el sueño que olvidé (6+1=7)

antes del alba?

(Jorge Luis Borges)

El aguacero.

Dos gatitos maúllan.

Toldo de plásticos. → palabra esdrújula / –1 sílaba (6–1=5)

(Jesús Aguado)

Para que las cláusulas finales sean más eufónicas, las últimas palabras de los versos es preferible que sean llanas.

5º El haiku es un poema popular, por eso deben usarse palabras de uso cotidiano y de fácil comprensión.

6º El haihuista (Haijin) auténtico capta el instante, como el objetivo de una cámara de fotos.

7º El autor es considerado dueño del haiku por eso debe evitarse cualquier imitación, buscando siempre el espíritu haikuista que exige conciencia y realidad.

8º El haiku es considerado una especie de diálogo entre autor y lector, por eso no hace falta explicar todo. La emoción y la sensación sentidas por el autor deben ser levemente sugeridas a fin de permitir al lector recrear la misma emoción para que pueda concluir a su manera el poema presentado. (Debe sugerir más de lo que dice o debe sugerir antes que decir.)

En otras palabras, el haiku no debe ser un poema discursivo y acabado.

9º El haiku es un producto de la imaginación emanando de la sensibilidad del Haijin, es por eso que deben evitarse expresiones de causalidad, sentimentalismo vacío o ñoñerías.

10º Para contar las sílabas:

Seguimos las reglas de la división silábica. Prestemos atención a las vocales:

1) El contacto entre dos de las vocales a, e, o (no altas), origina dos sílabas distintas:

«a - é - re - o», «pe - le - ar», «le - a».

2) El contacto entre la a (vocal baja) o las e, o (vocales medias) y las i, u (vocales altas) o viceversa, si forma diptongo, constituye una sílaba:

«ai - re», «A-sia», «bue-no».

3) Un triptongo, del mismo modo que el diptongo, forma sílaba o parte de ella:

«aso - ciais», «buey».

4) Cuando se encuentran en contacto una i, u (altas) acentuada y una e, o (medias) o a (baja) inacentuada, originan dos sílabas distintas:

«ha-bí-a», «pa-ís», «ba-úl».

• Si dentro del mismo verso una palabra termina en vocal y la siguiente empieza por vocal, cuentan por una sílaba.
  

Ejemplo:

Atiza el fuego.

El alma, como siempre,

abriga poco.

(Javier Salvago)

Para mejores resultados:

El haiku es una pincelada en el tiempo. Los haikus más logrados son los que dan el salto en el tercer verso, sirviendo el primero y el segundo como introducción. La última impresión cuenta.

Composición: Vicky Rouska
Revisión: Emmanuel Vinader

Λεπτομέρειες

Alejandro

18 Μαϊος 2009

Η ανοχή και η σεξουαλική απελευθέρωση των Ισπανών σήμερα ίσως αποτελεί αντίδραση στις ακραίες πολιτικές που επέβαλλε το καθεστώς Φράνκο στις γυναίκες επί σαράντα ολόκληρα χρόνια. «Αν ο σύζυγός σου σού ζητήσει ασυνήθιστες σεξουαλικές πράξεις, να είσαι υπάκουη και να μη διαμαρτύρεσαι. Αν προτείνει να συνευρεθείτε, συμφώνησε με ταπεινότητα... 'Οταν φθάσει η στιγμή της αποκορύφωσης, ένας μικρός κλαυθμυρισμός από μέρους σου είναι αρκετός για να δείξεις την ευχαρίστηση που ενδεχομένως βίωσες». Τέτοιου είδους συζυγικές συμβουλές περιέχονταν στα συζυγικά εγχειρίδια της γυναικείας οργάνωσης (Sección Femenina) της φασιστικής Φάλαγγας, που τώρα εκτίθενται σε έκθεση υπό την αιγίδα του Κέντρου Ιστορικής Μνήμης του ισπανικού υπουργείου Πολιτισμού. Η πανίσχυρη Sección Femenina υπαγόρευε στις γυναίκες και τον τρόπο συμπεριφοράς στην εργασία τους: «Κάλυψε τη φυσική σου παρουσία στη δουλειά. Ας είμαστε ευγενικές και συμπαθείς σαν μικρά μυρμήγκια» πρότεινε.

Περισσότερα...

Λεπτομέρειες

Emmanuel Vinader

30 Απριλίου 2009

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ, Η ΠΟΙΗΣΗ, ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ

Η παρουσία της ποίησης στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου και στα μικρά και αμέτρητα πράγματα που υπάρχουν γύρω του είναι κάτι που λίγοι διαισθάνονται κι ακόμα λιγότεροι μπορούν να επιβεβαιώσουν. Αυτή η ποιητική παρουσία, ωστόσο, είναι η πρωταγωνίστρια του συνόλου των κειμένων που συνθέτουν το βιβλίο Ρήματα για το Ρόδο. Σχεδίασμα Ποιητικής του Έλληνα ποιητή Θανάση Χατζοπούλου. Κείμενα που έχουν γίνει ποιητική θεωρία ή, μάλλον, καθαρή ποίηση.

Περισσότερα...

Λεπτομέρειες

Administrador

27 Απριλίου 2009

ΔHMHTPHΣ E. ΦIΛIΠΠHΣ
Δημοσιογράφος - Καθηγητής Ισπανικών,
διδάσκων Ισπανικού Πολιτισμού στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο

«…Και κείνη την ημέρα, που στάθηκε τόσο τυχερή για τη Χριστιανοσύνη, γιατί γίνηκε αφορμή να σκορπιστεί η πλάνη πούχε όλος ο κόσμος κι όλα τα έθνη, πως οι Τούρκοι ήτανε τάχα ανίκητοι στη θάλασσα, εκείνη την ημέρα -λέω- όπου συντρίφτηκε η οθωμανική έπαρση κι αλαζονεία, ανάμεσα σε τόσους και τόσους χριστιανούς που βρέθηκαν εκειπέρα και που τους χαμογέλασε η τύχη (γιατί όσοι σκοτώθηκαν στάθηκαν πιο τυχεροί από πολλούς που έμειναν ζωντανοί και νικητές), εγώ μονάχα ήμουνα ο κακότυχος. Γιατί αντί για το χρυσό στεφάνι του νικητή που θα έπρεπε να περιμένω αν ζούσαμε στα χρόνια των Ρωμαίων, βρέθηκα εκείνη την άλλη νύχτα που ακολούθησε μια τόσο ξακουστή μέρα βρέθηκα με αλυσίδες στα πόδια και χειροπέδες…»

Περισσότερα...

Λεπτομέρειες

Eleni Leontaridi

24 Απριλίου 2009

Δρ. Ελένη Λεονταρίδη / Dra. Eleni Leontaridi
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης / Universidad Aristóteles de Salónica
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο / Universidad Abierta de Grecia

“HOLA Ή ΤΙΠΟΤΑ”; de perlas lingüísticas y lindezas semejantes:
el caso de los Falsos Amigos.

Λεονταρίδη Eλένη. (2006): “HOLA Ή ΤΙΠΟΤΑ!”; de perlas lingüísticas y lindezas semejantes: el caso de los Falsos Amigos. Άρθρο δημοσιευμένο στις Λεονταρίδη, Ε. Μπαλάση, Ε. & Σπανοπούλου, Κ. (επιμ.) (2006), Πρακτικά της Ημερίδας ‘Αφιέρωμα στη Γερμανική, Ιταλική και Ισπανική Γλώσσα’, (ISBN: 978-960-6608-73-5), Αθήνα: Focus on Health, σελ. 266-272.

Περισσότερα...

Λεπτομέρειες

Vicky Rouska

23 Απριλίου 2009

V/A: Neruda en el corazón

Συλλογή αφιερωμένη στον Pablo Neruda για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του

 (BMG)

 

CD:

Neruda En El Corazón

1. El Monte Y El Río - Jorge Drexler

2. Tonada De Manuel Rodríguez - Ana Belén

3. Antes De Amarte, Amor - Pedro Guerra

4. Walking Around - Miguel Bosé

5. Me Gustas Cuando Callas (Poema 15) - Adriana Varela

6. Amo El Amor De Los Marineros - Joaquín Sabina

7. Mia Brutta (Mi Fea) - Lucio Dalla

8. Oda A La Guitarra - Vicente Amigo / (voz) Montse Cortés

9. No Te Quiero Sino Porque Te Quiero - Antonio Vega

10. Puedo Escribir Los Versos… (Poema XX) - Joan Manuel Serrat

11. A Callarse - Julieta Venegas

12. Plenos Poderes - Víctor Manuel

13. Para Mi Corazón Basta Tu Pecho - Pablo Milanés

14. Casa - Sole Giménez

15. Me Peina El Viento Los Cabellos - Miguel Poveda

16. Oda A La Tristeza - Miguel Ríos

17. Para Que Tú Me Oigas - Carmen París

18. ¿Quiénes Se Amaron Como Nosotros? (Sonetos XCV Y XCVI) - Enrique Morente

 

DVD:

El Poeta Que Amaba Tantas Cosas

1. Isla Negra, Neruda Y El Mar

2. Neruda en el corazón

Λίγο πριν συμπληρωθούν 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου νομπελίστα ποιητή Pablo Neruda, στην πατρίδα του, τη Χιλή, πλάθεται η ιδέα ενός μουσικού αφιερώματος που θα απέτιε φόρο τιμής σε εκείνον και το έργο του, φέρνοντας, παράλληλα, το ευρύ κοινό πιο κοντά στους στίχους του. Αποδέκτης του αιτήματος γίνεται ο Ισπανός τραγουδοποιός Víctor Manuel, ο οποίος και καλεί σε συνεργασία κορυφαίους ισπανόφωνους καλλιτέχνες για την υλοποίηση του. Καθένας τους επιλέγει ένα ποίημα του Neruda για να το ερμηνεύσει και να το ντύσει μουσικά.

Ο στόχος ήταν διπλός: η ζωντανή παρουσίαση των τραγουδιών στα πλαίσια των τιμητικών εκδηλώσεων για τον ποιητή, καθώς και η κυκλοφορία σε δίσκο. Οι καλλιτέχνες, δεκαεννιά στο σύνολο, διέθεταν μεγάλη ελευθερία όσον αφορά το κομμάτι τους (από άποψη ρυθμού, μουσικών ή συνθετών που θα συμμετείχαν σ’ αυτό, κλπ.), ενώ οι ηχογραφήσεις έγιναν σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής: Μαδρίτη, Κόρδοβα, Βαλένθια, Βαρκελώνη, Αβάνα, Μπουένος Άιρες, Μπολόνια και Μαϊάμι. Παραφράζοντας τον τίτλο του ποιήματος που ο Rafael Alberti αφιέρωσε στον Neruda, ‘‘A Pablo Neruda, En El Corazón’’, το άλμπουμ ονομάζεται ‘‘Neruda En El Corazón’’, δηλαδή ‘‘Ο Neruda Στην Καρδιά’’.

Ο δίσκος ξεκινά με το ‘‘El Monte Y El Río’’, σε σύνθεση και ερμηνεία του Ουρουγουανού τραγουδοποιού Jorge Drexler. Οι στίχοι του μοιάζουν εύθραυστοι, όμως είναι φορτισμένοι με βαθιά νοήματα. Ενδείκνυται για συλλογικό τραγούδι, όπως οι ύμνοι. Ακολουθεί η βελούδινη φωνή της Ana Belén στο ‘‘Tonada De Manuel Rodríguez’’, μια γοητευτική βερσιόν του κλασικού χιλιανού κομματιού ‘‘Manuel Rodríguez’’ που υπογράφει ο Vicente Bianchi, στενός φίλος του Neruda. Έπεται το ‘‘Antes De Amarte, Amor’’ του Pedro Guerra. Ο ήχος πλημμυρίζει φως με το απαλό παίξιμο της κιθάρας, στίχοι και μουσική αναπνεύουν με φυσικότητα σε ένα αρμονικό αγκάλιασμα.

Στο τέταρτο κομμάτι συναντάμε τον Miguel Bosé και το εξαιρετικά απαιτητικό ‘‘Walking Around’’, στο οποίο καταφέρνει να αποδώσει με εκπληκτικό τρόπο την ασφυκτική, σκληρή ατμόσφαιρα των στίχων, κρατώντας τις ισορροπίες από την άλλη με μια κομψή παραγωγή και ενορχήστρωση. Επόμενη σύνθεση το ‘‘Me Gustas Cuando Callas’’, όπου απολαμβάνουμε την Adriana Varela σε ένα άρτιο αργεντίνικο tango που ρέει με τρόπο γνώριμο, λόγω της κλασικής ενορχήστρωσης του Marcelo Macri. Ακολουθεί ο Joaquín Sabina που επιλέγει ένα απόσπασμα από το ‘‘Farewell Y Los Sollozos’’ (‘‘Το Farewell Και Οι Λυγμοί’’) και το μετατρέπει σε μια νόστιμη habanera με τίτλο ‘‘Amo El Amor De Los Marineros’’. Η Μεσόγειος και ο Ατλαντικός δίνουν τα χέρια σε ένα από τα πιο δημοφιλή ποιήματα του Neruda.

Στο έβδομο κομμάτι ακούμε τον Lucio Dalla να τραγουδά το ‘‘Mia Brutta’’ (‘‘Mi fea’’) σε μια προσεγμένη βερσιόν στα ιταλικά. Ο δίσκος συνεχίζει με το ‘‘Oda A La Guitarra’’, ένα πολύ δυνατό φλαμένκο από τους Vicente Amigo και Montse Cortés. O Amigo ξεδιπλώνει όλο του το ταλέντο σ’ αυτή την ‘‘Ωδή Στην Κιθάρα’’, τόσο στην εκτέλεση της κιθάρας όσο στα φωνητικά μέρη όπου συμμετέχει. Αν συνυπολογίσουμε και τη Montse Cortés στη φωνή, πρέπει να μιλήσουμε για συνάντηση δυο μεγάλων ταλέντων που έχουν πάρα πολλά να δώσουν στην ισπανική μουσική. Τη σκυτάλη παίρνει ο Antonio Vega που βάζει μουσική και ερμηνεία στο ‘‘No Te Quiero Sino Porque Te Quiero’’, δημιουργώντας μια ενδιαφέρουσα βερσιόν με ποπ και ροκ χρωματισμούς.

Στη συνέχεια ακούμε τον Joan Manuel Serrat σε ένα από τα πιο γνωστά ποιήματα του χιλιανού ποιητή: ‘‘Puedo Escribir Los Versos Más Tristes Esta Noche’’. Συγκλονιστικός ο τραγουδιστής σε ένα tango του Ramón Ayala που του ταιριάζει γάντι. Στο δέκατο κομμάτι βρίσκουμε την Μεξικανή Julieta Venegas να επιμελείται τη μουσική του ‘‘A Callarse’’ και να το ερμηνεύει σε μια από τις πιο «ζωηρές» στιγμές του δίσκου. Στο επόμενο κομμάτι βρίσκουμε τον Víctor Manuel, τεχνουργό του όλου εγχειρήματος, ο οποίος διαλέγει το ‘‘Plenos Poderes’’ για να μελοποιήσει και να ντύσει με την υπέροχη, μεστή φωνή του. Πολύ σημαντικοί στίχοι, γεμάτοι αέναη κίνηση και άπλετο φως, όπου καθρεφτίζονται οι αρχές του ποιητή Neruda.

Από αυτή τη συνεργασία δε θα μπορούσε να λείπει ο Pablo Milanés, ο οποίος συνθέτει για το ‘‘Para Mi Corazón Basta Tu Pecho’’, μια μουσική που σφύζει από τις ειδυλλιακές εικόνες του ποιήματος. Με ένα ελαφρύ άρωμα τζαζ μας καλωσορίζει η Sole Giménez στο ‘‘Casa’’, ένα κομμάτι με πολύ ξεχωριστή αρμονία και τη φωνή της Sole να κλέβει την παράσταση. Η συνέχεια είναι πολύ διαφορετική, αφού περνάμε σε φλαμένκο ρυθμούς με το ‘‘Me Peina El Viento Los Cabellos’’ και τον Miguel Poveda να δίνει μια ανατριχιαστική ερμηνεία σε ένα κομμάτι υψηλών απαιτήσεων, σε μουσική Enric Palomar.

Στην τελευταία τριάδα τραγουδιών συμμετέχουν οι Miguel Ríos, Carmen París και Enrique Morente. Ο Miguel Ríos τραγουδά το ‘‘Oda a la tristeza’’, μια σύνθεση με καθαρή ενορχήστρωση που επιτυγχάνει το στόχο της. Η Carmen París μας χαρίζει ένα πολύ ξεχωριστό κομμάτι, σε δική της μουσική, που έχει τίτλο ‘‘Para que tú me oigas’’. Χρωματίζει εντυπωσιακά τη φωνή της σε ένα σχεδόν μυστηριακό τελετουργικό που έχει κάτι το πρωτόγονο και το φανερά πρωτότυπο. Το ποίημα ανήκει στο ‘‘Veinte Poemas De Amor Y Una Canción Desesperada’’ (‘‘Είκοσι Ερωτικά Ποιήματα Και Ένα Τραγούδι Απελπισμένο’’). Τέλος, ο Enrique Morente κλείνει το άλμπουμ με ένα φλαμένκο γεμάτο ταμπεραμέντο, ‘‘¿Quiénes Se Amaron Cómo Nosotros?’’. Από το ‘‘Cien Sonetos De Amor’’ (‘‘Εκατό Ερωτικά Σονέτα’’) διαλέγει να μελοποιήσει το ‘‘95’’ και το ‘‘96’’. Στην κιθάρα τον συνοδεύει ο Juan Manuel Cañizares.

Στις 12 Ιουλίου του 2004 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη γέννηση του Neruda. Λίγο νωρίτερα, στις 5 Ιουλίου, έλαβε χώρα η τιμητική βραδιά, στο Palau Sant Jordi της Βαρκελώνης, η οποία σήμανε την εκκίνηση μιας σειράς εκδηλώσεων στη μνήμη του ποιητή, τόσο στη Χιλή όσο και σε άλλα μέρη του ισπανόφωνου κόσμου. Πάνω από 13.000 άνθρωποι βρέθηκαν στο συναυλιακό χώρο, ενώ σε απευθείας μετάδοση την παρακολούθησαν τόσο Ισπανοί όσο και στη Λατινοαμερικάνοι τηλεθεατές. Με εξαίρεση τους Pablo Milanés, Lucio Dallas και Adriana Varela, οι υπόλοιποι ερμηνευτές ανέβηκαν στη σκηνή για να ζωντανέψουν –καθένας με τον τρόπο του– τους στίχους του σπουδαίου ποιητή.

Το άλμπουμ κυκλοφόρησε στις 19 Ιουλίου του 2004 και εκτός του ότι πέτυχε τον πρωταρχικό του στόχο –να ντύσει με ταιριαστή μουσική τους στίχους του Neruda–, τα περισσότερα κομμάτια χαράσσουν τη δική τους πορεία στο χρόνο, λες και οι στίχοι πάντα περίμεναν τις συγκεκριμένες μελωδίες για να ενωθούν σε μία και μόνη ύπαρξη! Ο δίσκος συνοδεύεται από ένα DVD με τίτλο ‘‘El Poeta Que Amaba Tantas Cosas’’ (‘‘Ο Ποιητής Που Αγαπούσε Τόσα Πράγματα’’). Στα δυο ντοκυμαντέρ που περιέχει, έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τη ζωή και το έργο του Pablo Neruda μέσα από αυτά που λένε για εκείνον φίλοι του, όπως ο Rafael Alberti, και ξεναγούμαστε στο σπίτι του στο Isla Negra.

Ο Neruda είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές του 20^ου αιώνα, ένας από εκείνους που αγαπήσαμε βαθύτερα και κάναμε κτήμα μας. Κάποιοι αντέγραψαν ποιήματά του και τα χάρισαν στο αγαπημένο τους πρόσωπο για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, άλλοι έμαθαν ν’ αγαπούν τη ζωή, τον έρωτα... «Το καλύτερο μέρος όπου μπορεί να βρίσκεται ο Neruda είναι η καρδιά μας», βεβαιώνει ο Joan Manuel Serrat και έχει απόλυτο δίκιο.

Συντάκτρια: Βίκυ Ρούσκα

Πηγή: www.soundmag.gr