Ουασιγκτον. Οι γόνοι των βασιλικών οίκων στο παρελθόν συνήθιζαν, για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους, να παντρεύονται (και να αναπαράγονται) με στενούς συγγενείς τους. Η εμφάνιση σπάνιων κληρονομικών ασθενειών στα παιδιά που γεννιόντουσαν από τέτοιους γάμους μεταξύ συγγενών πιθανώς να είναι ένα από τα βασικά αίτια που προκάλεσαν την πτώση της δυναστείας των Αψβούργων στην Ισπανία. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε έρευνα που είδε χθες τα φώτα της δημοσιότητας.
Οι μελέτες του γενεαλογικού δένδρου του βασιλιά Καρόλου Β΄ της Ισπανίας και η ανάλυση των διαφόρων προβλημάτων υγείας που παρουσίαζε υποδεικνύει στους ειδικούς ότι ο βασιλιάς έπασχε από δύο τέτοιες κληρονομικές ασθένειες που σπάνια εμφανίζονται στο γενικό πληθυσμό.
Γενετικά νοσήματα
Ο γάμος μεταξύ στενών συγγενών, όπως παραδείγματος χάρη είναι τα πρώτα ξαδέλφια, δεν εγκυμονεί ιδιαίτερους κινδύνους για την υγεία των παιδιών που θα γεννηθούν, εφόσον βέβαια αυτός ο γάμος μέσα στην οικογένεια είναι μεμονωμένο περιστατικό. Ωστόσο, οι διαρκείς γάμοι μεταξύ συγγενών πυροδοτούν την εμφάνιση γενετικών νοσημάτων, επισημαίνει ο Γκονζάλο Αλβάρεζ που με τους συνεργάτες του στο πανεπιστήμιο του Σαντιάγο ντε Καμποστέλα πραγματοποίησαν την έρευνα. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Public Library of Science (PloS ONE).
Τέτοιοι γάμοι ήταν πολύ συχνοί στους Αψβούργους, κατά την περίοδο 1516 έως 1700. Η δυναστεία προσπαθούσε με κάθε τρόπο να διατηρήσει τη δύναμή της.
«Ο τελευταίος Ισπανός βασιλιάς της δυναστείας των Αψβούργων ήταν ο Κάρολος Β΄». Ηταν ανάπηρος, διανοητικά καθυστερημένος και δύσμορφος. Κατά πάσα πιθανότητα ήταν σεξουαλικά ανίκανος αφού δεν απέκτησε παιδιά από τους δύο γάμους του. Οταν πέθανε, το 1700, έσβησε μαζί του και η δυναστεία των Αψβούργων και στην Ισπανία εγκαταστάθηκαν οι Βουρβώνοι», λένε οι ερευνητές.
Οπως διαπιστώθηκε από την αναλυτική μελέτη του γενεαλογικού δένδρου της δυναστείας, τα διακόσια χρόνια της βασιλείας των Αψβούργων στην Ισπανία, οι εννιά στους έντεκα γάμους ήταν μεταξύ πρώτων εξαδέλφων. Οι ερευνητές, μάλιστα, υπολόγισαν πόσοι πρέπει να ήταν αυτοί που είχαν πανομοιότυπο, τουλάχιστον κατά ένα σημαντικό ποσοστό, γενετικό υλικό. Πρακτικά η ύπαρξη πανομοιότυπου γενετικού υλικού σημαίνει ότι κάποια από τα μέλη της βασιλικής οικογένειας μπορεί να είχαν δύο όμοια αντίγραφα γονιδίων με μεταλλάξεις.
Ετσι η εμφάνιση σπάνιων κληρονομικών ασθενειών ήταν πιο συχνή στους γαλαζοαίματους από ό,τι στο γενικό πληθυσμό. Δεν είναι τυχαίο ότι οι μισοί πρίγκιπες της δυναστείας πέθαναν πριν από το δέκατο χρόνο της ζωής τους, ενώ στα χωριά της Ισπανίας την ίδια περίοδο η παιδική θνησιμότητα δεν ξεπερνούσε το 20%. Στη συνέχεια οι επιστήμονες ανέλυσαν αναφορές σχετικά με τα προβλήματα υγείας που παρουσίαζε ο Κάρολος Β’. Σύμφωνα με κείμενα της εποχής, ο Ισπανός βασιλιάς είχε μεγάλο κεφάλι, μίλησε μόνο όταν έκλεισε τα τέσσερα, ενώ δεν μπορούσε να περπατήσει μέχρι που έγινε οκτώ ετών. Ηταν κοντός, αδύναμος, υπερβολικά αδύνατος και έπασχε από ραχίτιδα, ενώ συχνά είχε αιματουρία. «Δεν έδειχνε κανένα ενδιαφέρον για ό,τι συνέβαινε γύρω του», προσθέτει ο Γκονζάλο Αλβάρεζ.
«Παντρεύτηκε για πρώτη φορά όταν ήταν 18 ετών και δεύτερη φορά όταν ήταν 29 ετών. Η πρώτη του σύζυγος αναφέρει ότι ο Κάρολος έπασχε από πρόωρη εκσπερμάτιση, ενώ η δεύτερη διαμαρτυρόταν ότι ήταν σεξουαλικά ανίκανος. Συχνά υπέφερε από πόνους στο στομάχι. «Δεν είχε κλείσει τα τριάντα χρόνια και έμοιαζε γέρος άνθρωπος», λένε αναφορές στην αυλή.
Κατά πάσα πιθανότητα, λένε οι ειδικοί, όλα αυτά είναι τα συμπτώματα μιας κληρονομικής ανεπάρκειας του θυρεοειδούς, όπως και των νεφρών που προκαλεί διαταραχή του μεταβολισμού.
Κληρονομικές ασθένειες
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πατέρας του Καρόλου Β΄, Φίλιππος Δ΄ και η μητέρα του Μαριάννα της Αυστρίας ήταν θείος και ανιψιά.
Tέλος, όπως λένε οι ειδικοί, οι πιθανότητες του Καρόλου του Β΄ να είχε κληρονομικές ασθένειες ήταν ίσες με αυτές που έχει ένα παιδί που γεννιέται από την αιμομικτική σχέση δύο αδελφών η πατέρα και κόρης.
Πηγή: Καθημερινή