Ο ΠΟΙΗΤΗΣ, Η ΠΟΙΗΣΗ, ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ

Η παρουσία της ποίησης στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου και στα μικρά και αμέτρητα πράγματα που υπάρχουν γύρω του είναι κάτι που λίγοι διαισθάνονται κι ακόμα λιγότεροι μπορούν να επιβεβαιώσουν. Αυτή η ποιητική παρουσία, ωστόσο, είναι η πρωταγωνίστρια του συνόλου των κειμένων που συνθέτουν το βιβλίο Ρήματα για το Ρόδο. Σχεδίασμα Ποιητικής του Έλληνα ποιητή Θανάση Χατζοπούλου. Κείμενα που έχουν γίνει ποιητική θεωρία ή, μάλλον, καθαρή ποίηση.

Ο Θανάσης Χατζόπουλος, ο οποίος γεννήθηκε στο Αλιβέρι Εύβοιας το 1961, μας επισημαίνει ότι η ποίηση ευτυχώς δεν γράφεται μόνο από τους κατ’ όνομα ποιητές, κι ούτε χρειάζεται αναγνώστες. Η ποίηση είναι η ίδια η ύπαρξη ενώ το ποίημα είναι το υπάρχον. Ο Χατζόπουλος μας μιλά για το ποίημα όταν αυτό σπαράζει ακόμη στην άκρη της γραφίδας του ποιητή, όταν το ποίημα γίνεται ένα με τον καιρό και αρμενίζει σαν το χαρταετό, και μας βοηθά να κατανοήσουμε το ποίημα που ορίζει ως ένα σύστημα ισορροπιών, σαν μια πυραμίδα από τραπουλόχαρτα. Αν τραβήξεις μια λέξη από τη βάση του, θα διαλυθεί. Και μετά από την ποίηση και το ποίημα ο Θανάσης Χατζόπουλος μας παρουσιάζει τον ποιητή σαν ένα πολεμιστή, ο οποίος, αν δεν συνοδεύεται από εσωτερική γνώση, κινδυνεύει να πέσει στο κενό και στο φόνο, στο φόνο της γλώσσας. Ένας ποιητής που...

...«Όπως ο διευθυντής ορχήστρας με τα παράξενα για τους αμύητους νεύματά του, που συνιστούν έναν κώδικα. Απευθύνεται στους μουσικούς που εκτελούν με ακρίβεια και σαφήνεια τα παραγγέλματα των νευμάτων, αρμόζοντας τα σε ήχους μιας σύνταξης τέλειας: τα έγχορδα με τα κρουστά και τα πνευστά, με τη σιωπή και με τις παύσεις. Όπως ο διευθυντής ορχήστρας, ο ποιητής ενορχηστρώνει μέσα του τις λέξεις, τις οργανώνει, τους δίνει πνοή και σώμα και ανάσα, τις σημαδεύει με κινήσεις παράξενες, που χρειάζονται αποκωδικοποίηση για να γίνουν κατανοητές. Έτσι τις παραδίδει, κινήσεις και ήχους μαζί και λέξεις στη σειρά και εικόνες, ένα ποίημα που μπορεί κι όποιος ακόμα δεν καταλαβαίνει τις ιδιότυπες κινήσεις του διευθυντή ορχήστρας να το ακούσει και να το νιώσει, σαν τη μουσική που ακατανόητη και σχεδόν ακατανόητα μπαίνει στο αίμα και ταξιδεύει στα κύτταρα μέχρι μυελού οστών. Εκεί δημιουργεί έναν παλμό στο πλέον φαινομενικά στέρεο και ακίνητο του σώματος, στα οστά. Εκεί δηλαδή που κατοικοεδρεύει το πλέον κινητό και ανώφελο, η ψυχή.»

Η ανάγνωση αυτού του βιβλίου προσωπικά μ' έχει σημαδέψει βαθιά όχι μόνο ως αναγνώστη της ποίησης αλλά επίσης (και πάνω απ' όλα) ως άνθρωπο που ψάχνει ομορφιά και λύτρωση σε κάθε γωνιά του περιβάλλοντος του, σε κάθε στιγμή της ζωής του και σε κάθε χτύπο της καρδιάς του.

»»»

Ο Θανάσης Χατζόπουλος σπούδασε παιδοψυχιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ποίηση και ψυχανάλυση είναι οι δύο όχθες ανάμεσα στις οποίες κινήθηκε μέχρι σήμερα. Εκτός από ποίηση γράφει δοκίμια και για τη λογοτεχνία που δημοσιεύονται σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες.

»»»

Ο μεταφραστής αυτού του βιβλίου είναι ο Βιθέντε Φερνάντεθ Γκονθάλεθ (Ισπανία, 1953), ο οποίος βραβεύτηκε για το έργο αυτό με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης στην Ισπανία το 2003.

Zanasis Jatsópulos - "Verbos para la rosa. Esbozo de poética"

Miguel Gómez Ediciones

Málaga, 2002

(Δίγλωσση έκδοση Ελληνικά-Ισπανικά)

EL POETA, LA POESÍA, EL POEMA

La presencia de la poesía en la vida cotidiana del ser humano y en las pequeñas e incontables cosas que existen a su alrededor, es algo que pocos intuyen y que muchos menos alcanzan a ver y se atreven a confirmar. Esa presencia poética, sin embargo, es la protagonista del conjunto de textos que componen el libro Verbos para la rosa. Esbozo de poética del poeta griego Zanásis Jatsópulos. Textos convertidos en teoría poética o, mejor dicho, en pura poesía.

Jatsópulos, nacido en Aliveri (Eubea) en 1961, nos advierte que la poesía afortunadamente no es escrita sólo por los que se llaman poetas y que, además, no necesita lectores. La poesía es la existencia misma y el poema lo existente. Jatsópulos nos habla del poema cuando éste aún aletea en la punta de la pluma del poeta, cuando se confunde con el tiempo y vuela como una cometa, y nos ayuda a comprender el poema definiéndolo como un sistema de equilibrios. Como un castillo de naipes que se desmorona si quitas una palabra de la base. Y tras poesía y poema, Zanásis Jatsópulos nos presenta al poeta como un guerrero que, sin conocimiento interior, corre el peligro de caer en el vacío o en el asesinato, en el asesinato de la lengua. Un poeta que…

…“Como el director de orquesta, con sus gestos extraños para los no iniciados, que constituyen un código. Se dirige a los músicos, que ejecutan con rigor y precisión las instrucciones y los gestos, ajustándolas en sonidos de sintaxis perfectas: la cuerda con el viento y la percusión, con el silencio y con las pausas. Como el director de orquesta, el poeta orquesta en su interior las palabras, las organiza, les da aliento, cuerpo y soplo, las marca con extraños movimientos que requieren descodificación para ser comprendidos. Así los entrega, movimientos y sonidos con palabras ordenadas e imágenes; un poema, que incluso quien no comprende los singulares movimientos del director de orquesta puede escuchar y sentir, como la música incomprendida que casi sin comprenderlo entra en la sangre y viaja por las células hasta la medula de los huesos. Allí prende una palpitación en lo –aparentemente- más sólido e inmóvil del cuerpo, en los huesos. Es decir, allí donde reside lo más móvil e inútil, el alma.”

Personalmente, la lectura de este libro me ha marcado no sólo como lector de poesía, sino también (y sobre todo) como ser humano que busca la belleza y la liberación en cada rincón de su alrededor, en cada instante de su vida y en cada latido de su corazón.

»»»

Zanásis Jatsópulos estudió Medicina y se especializó en Psiquiatría infantil. Poesía y psicoanálisis son sus dos principales ocupaciones hasta hoy en su vida y en su profesión. Además de poesía, escribe ensayos sobre literatura que se publican en revistas literarias y en periódicos.

»»»

El autor de la traducción de este libro es Vicente Fernández González (Talavera de la Reina, 1953) gracias a la cual obtuvo el Premio Nacional de Traducción de España el año 2003.

Jatsópulos, Zanasis [Θανάσης Χατζόπουλος]

Verbos para la rosa. Esbozo de poética [Ρήματα για το ρόδο. Σχεδίασμα ποιητικής]

Trad. cast. Vicente Fernández González Málaga,

Miguel Gómez Ediciones (Cuadernos de Trinacria)

Συντάκτης: Emmanuel Vinader