Άρθρα συνεργατών και από άλλες πηγές. Επιλέξτε από το μενού την κατηγορία που επιθυμείτε.

Του Λέανδρου Πολενάκη*

Στα τέλη του 19ου αιώνα η Ισπανία και η Ελλάδα αντιμετώπισαν το ίδιο δίλημμα: «Με την Ευρώπη ή χωρίς αυτήν;».

Στην Ισπανία το δίλημμα πήρε διαστάσεις εθνικού διχασμού. Ένα μεγάλο μέρος της ισπανικής κοινωνίας τασσόταν υπέρ της ένταξης της χώρας στον ευρωπαϊκό πολιτισμό και ένα άλλο, εξίσου μεγάλο, ήταν φανατικά κατά. Όπως στην Ελλάδα, όπου το ζήτημα διαιωνίστηκε. Στο ισπανικό δίλημμα απάντησε ο μεγάλος φιλόσοφος, ποιητής και πεζογράφος Μιγέλ Ντε Ουναμούνο με μια φαινομενικά παράδοξη πρόταση:

Μέρος 1ο - ΙΣΠΑΝΙΑ

Μια και ακούω συχνά – από φίλους, γνωστούς, μαθητές – την ερώτηση «πού θα ήταν καλύτερα να πάει κανείς διακοπές, στην Ισπανία ή στη Λατινική Αμερική;», αποφάσισα να γράψω κάτι για να δώσω την δική μου, προσωπική άποψη (προφανώς υποκειμενική) σχετικά με τις διαφορές τριών χωρών, της Ελλάδας, της Ισπανίας και του Μεξικού. Θα με συγχωρέσετε για την απουσία των υπολοίπων χωρών της Λατινικής Αμερικής, αλλά οικογενειακοί λόγοι μου απαγορεύουν να επισκεφτώ άλλη χώρα της Λατινικής Αμερικής, τουλάχιστον μέχρι να αποδειχθεί ότι κάποιος μακρινός συγγενής τον οποίο η γυναίκα μου κι εγώ αγνοούσαμε, μας άφησε κληρονομιά τα μισά ορυχεία ασημιού στο Σακατέκας.

Είναι τουλάχιστον παράδοξο να κάνεις μέσα στο καλοκαίρι αφιέρωμα σε ένα παραδεισένιο νησί, που δεν ανήκει στην ελληνική επικράτεια. Έχουμε συνδυάσει τις διακοπές με ήλιο, παραλία και ξεγνοιασιά σε κάποια από τις αναρίθμητες και πανέμορφες ακτές μας, αλλά η Μεσόγειος έχει και άλλα νησιά, κάποια από τα οποία ανήκουν στην αγαπημένη μας Ισπανία.

Πρωτάθλημα – θρίλερ αυτό του 1930-31 καθώς από την έβδομη αγωνιστική και μετά τρείς ομάδες, η Ρασίνγκ Σανταντέρ, η Ρεάλ Σοσιεδάδ και η Ατλέτικ Μπιλμπάο ξεχώρισαν από τις υπόλοιπες και μέχρι το τέλος έδωσαν σκληρή μάχη.

Στην τελευταία αγωνιστική κρίθηκαν όλα κι ενώ οι τρείς αυτές ομάδες ισοβάθμησαν!

Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια άνθιση της σύγχρονης δραματουργίας στην Ισπανία, με σπουδαία θεατρικά έργα και αξιόλογες παραστάσεις. Το Teatro Pasión εδώ και πέντε χρόνια έχει φροντίσει πολλά από αυτά τα έργα να φτάσουν στο ελληνικό κοινό, είτε μέσα από τις μεταφράσεις και την παρουσίαση τους σε θεατρικά αναλόγια, είτε πολύ συχνά μέσα από παραστάσεις που ανεβαίνουν σε διάφορες θεατρικές σκηνές της Αθήνας –και όχι μόνο- με μεγάλη επιτυχία. Δεν χωράει αμφιβολία, πως δεν θα είχαμε την δυνατότητα να έρθουμε σε επαφή με την σύγχρονη ισπανόφωνη και καταλανική δραματουργία αν δεν υπήρχε η θεατρολόγος και μεταφράστρια Μαρία Χατζηεμμανουήλ και η παρέα των Els de Paros με συνιδρυτή τον Δημήτρη Ψαρρά και μέλη της ομάδας τον Γιάννη Μαντά και τον Αλέξανδρο Μπαβέα. Της ομάδας που συναντήθηκε ένα καλοκαίρι στην Πάρο και έθεσαν την αρχή αυτής της τόσο αξιέπαινης προσπάθειας.

Όποιος έχει ταξιδέψει, ζήσει ή μελετήσει την Ισπανία, γνωρίζει ήδη πολύ καλά πως είναι μια χώρα με  έντονες αντιθέσεις, πολύπλευρη και πολυεπίπεδη. Η κρίση όχι μόνο έχει επηρεάσει βαθιά τα χαμηλά και μεσαία στρώματα της χώρας, αλλά κάνει ακόμα πιο ξεκάθαρη την ανισότητα που υπάρχει ανάμεσα σε κάποιες γεωγραφικές περιοχές. Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ισπανίας, η περιοχή όπου τα νοικοκυριά έχουν μεγαλύτερη δυσκολία να τα βγάλουν πέρα μέχρι το τέλος του μήνα είναι τα Κανάρια Νησιά με 80%. Στην δεύτερη θέση από πλευράς δυσκολίας βρίσκεται η Ανδαλουσία με 77%, ακολουθεί η Βαλένθια με 76,4% και η πόλη της Θέουτα, ισπανικό έδαφος στην Αφρική με 76,2%.

Από μικρός είχα το συνήθειο να αφήνω ελεύθερη τη φαντασία μου να καλπάζει και να φτιάχνει ιστορίες ολόκληρες γύρω από πράγματα πρόσωπα και καταστάσεις που με ιντρίγκαραν και μου προκαλούσαν ενδιαφέρον. Πράγματα, πρόσωπα και καταστάσεις για τα οποία στη πραγματικότητα δεν ήξερα σχεδόν τίποτα. Ήταν πάντοτε αγαπημένη ασχολία του ονειροπόλου μυαλού μου.

Στο τελευταίο μου ταξίδι πριν λίγες μέρες, βρέθηκα στη μαγευτική Ανδαλουσία και συγκεκριμένα στη Μάλαγα.