Περί ΔΟΑΤΑΠ και άλλων δαιμονίων:
μία προσωπική εμπειρία αναγνώρισης ισπανικών τίτλων σπουδών στην Ελλάδα.
Το Δεκέμβριο του 2009 πήρα την απόφαση να μπω στη διαδικασία αναγνώρισης στην Ελλάδα των πτυχίων που έχω πάρει στην Ισπανία. Τελικά κατάφερα να μου αναγνωριστεί το ένα από τα δύο και χάρηκα τόσο πολύ που ήθελα να μοιραστώ και με άλλους τόσο τη χαρά όσο και τις σχετικές πληροφορίες, στοιχεία που με βοήθησαν να διεκπεραιώσω αυτό το θέμα. Έχουμε τώρα Νοέμβριο 2010, από τον Ιανουάριο αυτού του ίδιου χρόνου που έβαλα μπροστά το σχέδιο αναγνώρισης, είναι καλά, ήταν 11 μήνες σκληρής δουλειάς που απέφεραν καρπούς.
Η ιδέα να αποτυπώσω στο χαρτί τι χρειάζεται και τι πρέπει να κάνει κάποιος για την αναγνώριση των ισπανικών πτυχίων του στην Ελλάδα μού ήρθε λόγω του ότι πολλοί φίλοι και γνωστοί, όταν τους ανέφερα ότι είμαι στη φάση αναγνώρισης των πτυχίων, με ρωτούσαν κι εκείνοι τι πρέπει να κάνουν, πολλοί από αυτούς σκέφτονταν επίσης να το κάνουν. Δεν είναι τόσο απλό να το εξηγήσω προφορικά, εδώ λοιπόν είναι όλα τα βήματα που χρειάζονται...
Ο ΔΟΑΤΑΠ, πρώην ΔΙΚΑΤΣΑ, είναι ο Διεπιστημονικός Οργανισμός Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης και είναι ο υπεύθυνος για αυτά τα θέματα οργανισμός στην Ελλάδα. Η αίτηση που πρέπει να γίνει και τα δικαιολογητικά που χρειάζεται να προσκομιστούν βρίσκονται στη διεύθυνση www.doatap.gr Το Δεκέμβριο του 2003 πέρασα από το ΔΙΚΑΤΣΑ (που βρισκόταν τότε στη λεωφόρο Μεσογείων) και πήρα έναν επίσημο Κατάλογο Αναγνωρισμένων Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της Αλλοδαπής, με μια λίστα αναγνωρισμένων ισπανικών Πανεπιστημίων στην οποία στη Μαδρίτη φαινόταν ξεκάθαρα και το Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε. Το 2004 έφευγα για ένα μάστερ σε αυτό το Πανεπιστήμιο, το Κομπλουτένσε στη Μαδρίτη, το οποίο τελικά δεν ήταν και τόσο εύκολο στην αναγνώρισή του στην Ελλάδα.
Ακόμη και αν πιθανόν ζητηθεί η Εργασία Μεταπτυχιακού Τίτλου ή Διδακτορική Διατριβή μεταφρασμένη στα ελληνικά, χρειάζεται να γνωρίζουμε ότι αρκεί να δώσει κανείς την πρωτότυπη εργασία του (στα ισπανικά) με ολιγοσέλιδη περίληψη στα ελληνικά. Ωστόσο, το σημείο που παρουσιάζει μεγαλύτερη δυσκολία είναι οι θεωρήσεις τόσο του τίτλου σπουδών όσο και της αναλυτικής βαθμολογίας (αναφέρεται στα δικαιολογητικά ως «επίσημο πιστοποιητικό μαθημάτων»).
Οι επιλογές για την απόδειξη της εγκυρότητας των διπλωμάτων και των αναλυτικών βαθμολογιών είναι δύο: πρέπει τα έγγραφα να σταλούν μέσα από το τμήμα της κάθε Σχολής ή πρέπει να έχουν τη σφραγίδα της Χάγης. Στην πρώτη περίπτωση μπορεί κάποιος να μεταφράσει τα έγγραφά του στα αγγλικά (επίσημη οδός στην Ισπανία είναι η μετάφραση από ορκωτό μεταφραστή), να τα πάει στο τμήμα της Σχολής του και να ζητήσει να φύγουν ταχυδρομικώς από εκεί, ή μπορεί να σταλούν τα ισπανικά έγγραφα μέσα από τη Σχολή και αφού πρωτοκολληθούν στο ΔΟΑΤΑΠ να τα πάρει κανείς και να τα πάει προς μετάφραση στα ελληνικά (επίσημη οδός στην Ελλάδα είναι το Μεταφραστικό Τμήμα του Υπουργείου Εξωτερικών ή μετάφραση δικηγόρου).
Για τη δεύτερη περίπτωση (όσον αφορά στη σφραγίδα της Χάγης στη Μαδρίτη), η διαδικασία είναι η εξής:
α) Για Δίπλωμα Προχωρημένων Σπουδών ή Νέο Επίσημο Μεταπτυχιακό:
Πρώτα πάει κανείς στο Υπουργείο Παιδείας (Ministerio de Educación, Servicio de Títulos/ Sección de Legalizaciones/ Paseo del Prado, nº 28, metro Banco de España) κοντά στο Μουσείο του Πράδο βρίσκεται, Δευτέρα με Παρασκευή 9:00 με 14:00. Καλύτερα να φτάσει κάποιος πολύ νωρίς το πρωί, 9 ή νωρίτερα. Στην είσοδο σού ζητάνε το διαβατήριο για να σου δώσουν κάρτα επισκέπτη και νούμερο. Αφού περιμένεις τη σειρά σου στην αίθουσα αναμονής, σε φωνάζει ένας υπάλληλος, σου ζητάει να συμπληρώσεις ένα χαρτί με τα στοιχεία σου και να του δώσεις τους τίτλους που θέλεις να σφραγίσεις. Μετά το σχετικό χαρτομάνι, σφραγίδες/υπογραφές κ.λπ., σου δίνουν πίσω τους τίτλους με την επικύρωση των επίσημων υπογραφών.
Κατόπιν, πρέπει να πας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης (Ministerio de Justicia, Sección de Legalizaciones, Plaza Jacinto Benavente, nº 3, metro Sol). Μπορείς να πας περπατώντας, συμφέρει περισσότερο, μπορεί κανείς να δει τη διαδρομή με τα πόδια στο Google Maps. Ωράριά τους: Δευτέρα με Παρασκευή 9:00 με 17:30, Σάββατο 9:00 με 14:00 (από 16 Ιουνίου μέχρι 15 Σεπτεμβρίου: Δευτέρα με Παρασκευή 8:00 με 15:00 και Σάββατο 8:00 με 14:00). Ξανά παίρνεις νούμερο, σου ζητάνε τους προαναφερθέντες τίτλους και βάζουν τη σφραγίδα της Χάγης. Σε 30 λεπτά το πολύ τις έχεις. Καμία από αυτές τις δυο διαδικασίες δεν έχει κόστος, γίνονται απολύτως δωρεάν.
β) Για ίδιο τίτλο, διαφοροποιείται λίγο η διαδικασία για τη Σφραγίδα της Χάγης:
Καταρχήν, πηγαίνει κάποιος στην Πρυτανεία του αντίστοιχου Πανεπιστημίου (για το Κομπλουτένσε: Rectorado, Universidad Complutense de Madrid, Avda. Séneca, nº 2, metro Moncloa, Servicio de Coordinación y Protocolo, 3ª planta, τηλ. 91 394 35 00/ 35 13) όπου κρατάνε τα έγγραφα των οποίων οι υπογραφές θέλουν πιστοποίηση και γυρίζει κάποιος σε 2-3 μέρες να τα πάρει. Στη συνέχεια πρέπει να πάει σε έναν συμβολαιογράφο (δίνουν στην Πρυτανεία μια λίστα συμβολαιογράφων κοντά στη Μονκλόα με τα στοιχεία τους) και ο συμβολαιογράφος πιστοποιεί την αυθεντικότητα της υπογραφής της Πρυτανείας (επίσης χρειάζονται μία-δυο μέρες να το κάνει). Τέλος, πάει κανείς στον Επίσημο Σύλλογο Ισπανών Συμβολαιογράφων, όπου πιστοποιούν τη γνησιότητα της υπογραφής του προηγούμενου συμβολαιογράφου και βάζουν τη Σφραγίδα της Χάγης στο έγγραφο (επίσης χρειάζεται αναμονή δυο-τριών ημερών).
Οπότε χρειάζεται ο ένας να πιστοποιεί τη γνησιότητα της υπογραφής του άλλου (η Πρυτανεία τις υπογραφές των ακαδημαϊκών, ο συμβολαιογράφος την υπογραφή της Πρυτανείας, ο Σύλλογος Ισπανών Συμβολαιογράφων την υπογραφή του προηγούμενου Συμβολαιογράφου), προκειμένου να φτάσουμε στο συμπέρασμα ότι ο τίτλος είναι πρωτότυπος και γνήσιος και όχι πλαστός(!) Οπότε μπαίνει η Σφραγίδα της Χάγης που βάζει τέλος στη διαδικασία και πιστοποιεί τελειωτικά τη γνησιότητα του τίτλου (Εάν επιλέξετε αυτήν την οδό τότε το ισπανικό πτυχίο σας σφραγισμένο με αυτήν θα είναι νόμιμο και επικυρωμένο και σε όλες τις άλλες χώρες στις οποίες αναγνωρίζεται η Σφραγίδα της Χάγης, μεταξύ των οποίων υπάρχουν ενδιαφέρουσες χώρες όπως για παράδειγμα πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής, στις οποίες δεν θα χρειαζόταν ούτε μετάφραση το πτυχίο στα ισπανικά, και με τη Σφραγίδα της Χάγης θα έπρεπε να αναγνωριστεί αμέσως, παρόλα αυτά δεν το έχω κάνει ακόμα για να μιλήσω με απόλυτη βεβαιότητα, το λέω με πάσα επιφύλαξη).
Όσον αφορά σε αυτά τα πτυχία, καλό θα είναι αφού φωτοτυπήσετε τα πρωτότυπα να πάτε σε έναν συμβολαιογράφο στην Ισπανία να σας κάνει γνήσιο αντίγραφο πρωτοτύπου, οπότε να φυλάξετε το πρωτότυπο-πάπυρο και να έχετε το γνήσιο αντίγραφο ως «πρωτότυπο». Επίσης, μπορεί να φωτοτυπηθεί και να επικυρωθεί για να το αφήσετε εκεί όπου χρειάζεται.
Και στις δύο περιπτώσεις αυτά τα γνήσια αντίγραφα πτυχίων θα πρέπει να μεταφραστούν στα ελληνικά στην Ελλάδα, μαζί με τις σφραγίδες και τις υπογραφές. Θα πρότεινα ξανά να μην δώσετε την «πρωτότυπη» μετάφραση που θα πάρετε, αλλά να δώσετε επικυρωμένα αντίγραφα από τα ΚΕΠ (Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών, όπου επικυρώνονται δωρεάν τα γνήσια αντίγραφα), γιατί βεβαίως η μετάφραση κοστίζει πολύ, το ίδιο και ο συμβολαιογράφος στη Μαδρίτη (ενδεικτικά: 4 ευρώ κοστίζει η γνησιότητα αντιγράφου στον Ισπανό συμβολαιογράφο).
Τέλος, μου ζητήθηκε η αντιστοιχία σε ECTS credits, σύμφωνα με το νέο Σχέδιο της Μπολόνια για τα Πανεπιστήμια. Δεδομένου ότι αυτό δεν ήταν πουθενά γραμμένο, ζήτησα να μου δώσουν γραπτώς τη σχετική απόφαση. Μου έδειξαν αντίγραφο του αποσπάσματος του πρακτικού του Διοικητικού Συμβουλίου της 8-11-2007 του ΔΟΑΤΑΠ: Στο 8ο θέμα, στις Εισηγήσεις των ειδικών εισηγητών αναφέρεται ρητά ότι «Η Ισπανία από το 2006-2007 έχει εφαρμόσει το Ευρωπαϊκό σύστημα διδακτικών μονάδων (ECTS). Συνεπώς, το ακαδημαϊκό έτος τακτικής παρακολούθησης πρέπει να προσφέρει 60 ECTS credits που ισοδυναμούν με 1500-1800 ώρες εργασίας για κάθε φοιτητή. Η αναλογία μιας πιστωτικής μονάδας υπολογίζεται σε 25 με 30 ώρες (1=25-30)». Παρόλο που επέμενα ότι ο μεταπτυχιακός τίτλος (μάστερ, ίδιος τίτλος) που παρακολούθησα εγώ ήταν από το 2004 ως το 2006, δηλαδή πριν έρθει σε ισχύ το εν λόγω ευρωπαϊκό σύστημα, εκείνοι επέμεναν να ζητούν τα ECTS credits, οπότε ο υπεύθυνος καθηγητής και διευθυντής του μάστερ στο Πανεπιστήμιο υπέγραψε μια επιστολή εξηγώντας πώς και πότε έγινε η προσαρμογή του μάστερ στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Ανώτατης Εκπαίδευσης και σε πόσα ECTS credits αντιστοιχούν οι τότε πιστωτικές μονάδες του μάστερ, δηλαδή πόσα ECTS credits θα είχε το μάστερ εάν το ξεκινούσα τώρα, και στάλθηκε στα αγγλικά φεύγοντας μέσα από το Τμήμα το Σεπτέμβριο.
Στα μέσα Νοέμβρη 2010 (τρέχων μήνας) θεωρήθηκε λήξαν το ζήτημα: Μου αναγνωρίστηκε το μάστερ (ίδιος τίτλος), ωστόσο δεν ισχύει το ίδιο και για το Δίπλωμα Προχωρημένων Σπουδών. Θεώρησα μεγάλη επιτυχία, έστω και την αναγνώριση του ενός τίτλου, σχεδόν ίδιου μεγέθους με το να έχω σπουδάσει ένα ακόμη μάστερ και να μου δώσουν τελικά το πτυχίο, κι εύχομαι καλή τύχη και επιτυχία και σε όσους ακόμη το προσπαθήσουν. Πάντως, πρέπει να πω ότι γνωρίζω άλλες περιπτώσεις φοιτητών σε ισπανικά Πανεπιστήμια που αναγνώρισαν τα πτυχία τους πολύ εύκολα, στέλνοντας τα απαιτούμενα χαρτιά και δικαιολογητικά (τίτλο σπουδών, αναλυτική βαθμολογία, πιστοποιητικό τόπου σπουδών κ.λπ.) μέσα από τη γραμματεία του Τμήματος της Σχολής τους και δεν αντιμετώπισαν κανένα πρόβλημα ούτε είχαν καμια δυσκολία με το ΔΟΑΤΑΠ, δεν τους ζητήθηκαν ECTS credits, ούτε τίποτα παραπάνω εκτός απ' όσα γράφονται στη λίστα απαιτούμενων δικαιολογητικών στην ηλεκτρονική σελίδα του ΔΟΑΤΑΠ.
Αν έχετε καμια απορία ή μπορώ να βοηθήσω σε κάτι, μη διστάσετε να μου γράψετε. Αν και πρέπει να διευκρινίσω για μία ακόμη φορά ότι όλες οι προαναφερθείσες διαδικασίες αφορούν στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε στη Μαδρίτη, Σχολή Ψυχολογίας, Τμήμα Βασικής Ψυχολογίας-Γνωστικών Διεργασιών, και δεν γνωρίζω τι είδους προβλήματα ή δυσκολίες μπορεί να αντιμετωπίζουν φοιτητές των άλλων Πανεπιστημίων στην Ισπανία. Και όπως λέει και ο υπεύθυνος καθηγητής μου, ο Χαβιέρ Γκονθάλεθ, που είναι πολύ σοφός, αυτή η διαδικασία ήταν μόνο για εμένα, αφορούσε αποκλειστικά σε εμένα, μάλλον δεν μπορεί να βοηθήσει τους άλλους. Όπως φαίνεται επίσης με την τελευταία φράση που λέει ο φύλακας της πόρτας στον άνθρωπο που πεθαίνει στο πασίγνωστο απόσπασμα «Μπροστά στο Νόμο» (1925) από τη Δίκη του Κάφκα (θα πρόσθετα εγώ που μου αρέσει πολύ η λογοτεχνία): «Κανένας άλλος δεν μπορούσε να γίνει δεκτός εδώ, γιατί η είσοδος ήταν για σένα προορισμένη. Πηγαίνω τώρα να την κλείσω.»
Σύνταξη στα ελληνικά - μετάφραση στα ισπανικά: Σοφία Ροηλίδου
De DOATAP y otros demonios:
una experiencia personal sobre la convalidación de títulos españoles en Grecia
En diciembre de 2009 decidí emprender el proceso de convalidación en Grecia de los títulos que obtuve en España. Finalmente, pude conseguir que se me convalidase uno de los dos, y eso me ha dado tanta alegría que he querido compartir con los demás tanto el hecho mismo de la convalidación como toda la información relevante que me ayudó a conseguirla. Ahora estamos en noviembre de 2010 y emprendí el proyecto de convalidación en enero de este mismo año. No está mal, han sido 11 meses de arduo trabajo que se ha visto finalmente recompensado.
La idea de poner por escrito lo que es necesario y lo que se debe hacer para la convalidación de los títulos españoles en Grecia se me ocurrió cuando, al comentar con muchos amigos y conocidos que estaba en este proceso, me preguntaban qué era lo que había que hacer, puesto que muchos de ellos se planteaban también hacerlo. No es tan sencillo explicarlo oralmente, así que aquí están todos los pasos a seguir…
El DOATAP, ex-DIKATSA, es el Centro Interdisciplinar Nacional de Reconocimiento Académico e Información y es el organismo competente para estos temas en Grecia. La solicitud que hay que hacer y los requisitos que hay que presentar están disponibles en la dirección www.doatap.gr. En diciembre de 2003, visité el DIKATSA (en aquel momento se encontraba en la avenida Mesoyíon) y me hice con una Lista Oficial de Reconocidas Instituciones de Educación Superior en el Extranjero, así como con una lista de Universidades españolas reconocidas en la cual figuraba, claro, en Madrid, la Universidad Complutense. En 2004 decidí estudiar un máster en esta Universidad, la Complutense de Madrid, aunque al final no me iba a resultar tan fácil convalidar ese título en Grecia.
Aunque puede ser que pidan la Tesina de los títulos del Máster o del Doctorado traducida al griego, hay que saber que basta con entregar el original (en español) acompañado de un resumen de pocas páginas en griego. Sin embargo, lo más complicado es conseguir el visto bueno tanto del título del curso en cuestión como del expediente (en los requisitos se refiere como «certificado oficial del curso»).
Hay dos opciones para demostrar la validez de los títulos y las certificaciones de notas: o tienen que ser enviados estos documentos directamente desde el departamento de cada Facultad o Escuela, o tienen que llevar el sello (o apostilla) de La Haya. En el primer caso se puede traducir los documentos al inglés (procedimiento oficial en España: traductor jurado) e ir al departamento universitario y pedir que envíen ellos los documentos desde la Facultad, o que envíen ellos los documentos españoles desde la Facultad y una vez que lleguen y sean registrados en el DOATAP, recogerlos y llevarlos a traducir al griego (procedimiento oficial en Grecia: traducción de abogado o del Ministerio de Asuntos Exteriores, Departamento de Traducciones).
Para el segundo caso (referente al sello de La Haya en Madrid), el procedimiento es el siguiente:
a) Para Diploma de Estudios Avanzados o Nuevo Máster Oficial:
Primero hay que ir al Ministerio de Educación (Servicio de Títulos / Sección de Legalizaciones / Paseo del Prado 28, metro Banco de España), está cerca del Museo de Prado, de lunes a viernes de 9:00 a 14:00. Es mejor llegar temprano por la mañana, a las 9 o antes. En la entrada te piden el pasaporte y te dan una tarjeta de visitante y número. Tras esperar que llegue tu turno en la sala de espera, te llama un funcionario, te pide que rellenes un documento con tus datos y que le des los títulos que quieres sellar. Después de los trámites pertinentes, sellos y firmas, etc., te devuelven los documentos con la confirmación de las firmas oficiales.
Luego hay que ir al Ministerio de Justicia (Sección de Legalizaciones, Plaza Jacinto Benavente, 3, metro Sol). Se puede ir andando, es más conveniente, se puede ver la ruta a pie en la página de Google Maps. Sus horarios: de lunes a viernes de 9:00 a 17:30, sábado de 9:00 a 14:00 (del 16 de junio al 15 de septiembre: de lunes a viernes de 8:00 a 15:00 y sábados de 8:00 a 14:00). Una vez más se coge número y te piden los títulos en cuestión y les ponen el sello de La Haya. En 30 minutos, como máximo, los tienes. Ninguno de estos dos procesos tiene coste alguno, son gratuitos.
b) Para un Título Propio. Se diferencia un poco el procedimiento para el sello de La Haya:
En primer lugar se va al Rectorado de la Universidad que corresponde, en la Complutense: Rectorado de la Universidad Complutense de Madrid, Avda. de Séneca 2, metro Moncloa, Servicio de Coordinación y Protocolo (3ª planta) tel. 91 394 35 00 / 35 13, donde se quedan con los documentos cuyas firmas necesitan ser certificadas y hay que regresar en unos 2-3 días para recogerlos. Luego, hay que ir a un notario (dan en el Rectorado una lista de Notarios cerca de Moncloa con sus datos) y el notario certifica la autenticidad de la firma del Rectorado (también se necesitan un par de días para hacerlo). Por último se va al Colegio Oficial de Notarios donde certifican la autenticidad de la firma del notario anterior y ponen el sello de La Haya en el documento (también supone esperar dos o tres días).
Así pues, es necesario que certifique uno la autenticidad de la firma del otro (el Rectorado certifica las firmas de los académicos, el notario, la firma del Rectorado; el Colegio Oficial de Notarios, la firma del notario anterior) para llegar a la conclusión de que el título es original y auténtico y no falso (!) A continuación se pone el sello de La Haya que cierra el proceso y certifica definitivamente la autenticidad del título (si se elige este procedimiento entonces el título español sellado con el sello de La Haya será legítimo y verificado en todos los demás países que reconocen el sello de La Haya, entre los cuales se incluyen países interesantes, como por ejemplo muchos de América Latina, donde ni siquiera se requeriría una traducción del título, ya que está en español, y con el sello de La Haya debería ser convalidado y reconocido automáticamente, sin más, aunque no lo he hecho todavía, así que no puedo hablar con seguridad).
Cuando hablamos de títulos, hablamos de los originales, por lo cual sería conveniente, después de fotocopiar los originales, ir a un notario, en España, para hacer una copia certificada fiel del original y entonces guardar el título original y tener la copia certificada como «original». Igualmente se puede fotocopiar y certificar para dejarlo allí donde sea necesario.
En ambos casos, estas copias certificadas de los títulos deben ser traducidas al griego en Grecia, junto con los sellos y las firmas. Os recomendaría de nuevo no entregar la traducción «original» que os van a dar sino que deis copias certificadas por parte del CSC (Centros de Servicio al Ciudadano), las copias fieles al original se certifican gratis, porque, por supuesto, la traducción cuesta mucho, lo mismo ocurre con el notario en Madrid (un ejemplo del costo: 4 euros por certificar una copia en un notario español).
Finalmente me pidieron la correspondencia en créditos ECTS, según el nuevo Plan Bolonia de las Universidades. Como esto no estaba escrito en ningún lado, pedí que me dieran por escrito dónde constaba eso. Me dieron copia del punto de las actas del Consejo de 8.11.2007 de DOATAP: en el tema 8 de las Recomendaciones de los Ponentes Especiales se señala explícitamente que «España desde 2006-2007 ha implementado el sistema europeo de créditos (ECTS). Por lo tanto el curso académico de seguimiento continuo debe constar de 60 créditos ECTS, que suponen 1.500 a 1.800 horas de trabajo para cada estudiante. La proporción de créditos se estima en 25 a 30 horas (1 = 25-30).» A pesar de que insistí en que el título de postgrado (mi máster, el título propio) al que asistí tuvo lugar de 2004 a 2006, antes de que entrara en vigor dicho sistema europeo, ellos insistían en pedirme los créditos ECTS, por lo que el director del máster en la Universidad firmó una carta explicando cómo y cuándo se adaptó el máster al marco europeo para la Educación Superior y en cuántos créditos ECTS se traduciría el máster, si se empezara en la actualidad, redactado todo en una carta en inglés y enviado desde la propia Facultad, en septiembre.
A fecha de mediados de noviembre (en la que estamos) puede considerarse el asunto como concluido: se me ha convalidado el máster (título propio), no, sin embargo, el Diploma de Estudios Avanzados. Lo considero un gran éxito, aunque se trate de un título, casi de la misma envergadura que estudiar de nuevo un máster completo y, finalmente, obtener el título. Deseo mucha suerte y éxito a aquellos otros que lo intenten. Sin embargo, debo decir que conozco otros casos de estudiantes en universidades españolas que han convalidado sus títulos muy fácilmente, mandando simplemente los requisitos y los papeles necesarios (título del curso, certificado de notas, certificado del lugar de estudio, etc.) desde la secretaría del Departamento de su Facultad y que no han tenido que enfrentarse a ningún problema ni tuvieron ninguna dificultad con el DOATAP, no se les ha pedido ni créditos ECTS ni nada más que lo que está escrito en la lista de requisitos en la página electrónica de DOATAP.
Si tenéis alguna duda o puedo ayudar en algo, no dudéis en escribirme. Aunque tiene que quedar bien claro una vez más que todos los procedimientos anteriores se aplican a la Universidad Complutense de Madrid, Facultad de Psicología, Departamento de Psicología Básica, Procesos Cognitivos, y no sabría decir qué tipo de problemas o dificultades pueden tener que afrontar los estudiantes de otras Universidades en España. Y, como dice mi tutor, Javier González, que es muy sabio, este proceso fue solo para mí, se trataba exclusivamente de mi caso, probablemente no pueda ayudar a otros. Como señalan también las últimas palabras que le dice el guardián de la puerta al hombre que está a punto de morir en el relato famoso «Ante la ley» (1925) de la obra El proceso de Kafka (me gustaría añadir que me encanta la literatura): «Nadie podía intentarlo, porque esta puerta estaba reservada solamente para ti. Ahora voy a cerrarla.»
Redacción en griego - traducción al español: Sofía Roilidou
Revisión de la traducción: Emmanuel Vinader