Περί ΔΟΑΤΑΠ και άλλων δαιμονίων:
μία προσωπική εμπειρία αναγνώρισης ισπανικών τίτλων σπουδών στην Ελλάδα.
Το Δεκέμβριο του 2009 πήρα την απόφαση να μπω στη διαδικασία αναγνώρισης στην Ελλάδα των πτυχίων που έχω πάρει στην Ισπανία. Τελικά κατάφερα να μου αναγνωριστεί το ένα από τα δύο και χάρηκα τόσο πολύ που ήθελα να μοιραστώ και με άλλους τόσο τη χαρά όσο και τις σχετικές πληροφορίες, στοιχεία που με βοήθησαν να διεκπεραιώσω αυτό το θέμα. Έχουμε τώρα Νοέμβριο 2010, από τον Ιανουάριο αυτού του ίδιου χρόνου που έβαλα μπροστά το σχέδιο αναγνώρισης, είναι καλά, ήταν 11 μήνες σκληρής δουλειάς που απέφεραν καρπούς.
Η ιδέα να αποτυπώσω στο χαρτί τι χρειάζεται και τι πρέπει να κάνει κάποιος για την αναγνώριση των ισπανικών πτυχίων του στην Ελλάδα μού ήρθε λόγω του ότι πολλοί φίλοι και γνωστοί, όταν τους ανέφερα ότι είμαι στη φάση αναγνώρισης των πτυχίων, με ρωτούσαν κι εκείνοι τι πρέπει να κάνουν, πολλοί από αυτούς σκέφτονταν επίσης να το κάνουν. Δεν είναι τόσο απλό να το εξηγήσω προφορικά, εδώ λοιπόν είναι όλα τα βήματα που χρειάζονται...
Ο ΔΟΑΤΑΠ, πρώην ΔΙΚΑΤΣΑ, είναι ο Διεπιστημονικός Οργανισμός Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης και είναι ο υπεύθυνος για αυτά τα θέματα οργανισμός στην Ελλάδα. Η αίτηση που πρέπει να γίνει και τα δικαιολογητικά που χρειάζεται να προσκομιστούν βρίσκονται στη διεύθυνση www.doatap.gr Το Δεκέμβριο του 2003 πέρασα από το ΔΙΚΑΤΣΑ (που βρισκόταν τότε στη λεωφόρο Μεσογείων) και πήρα έναν επίσημο Κατάλογο Αναγνωρισμένων Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της Αλλοδαπής, με μια λίστα αναγνωρισμένων ισπανικών Πανεπιστημίων στην οποία στη Μαδρίτη φαινόταν ξεκάθαρα και το Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε. Το 2004 έφευγα για ένα μάστερ σε αυτό το Πανεπιστήμιο, το Κομπλουτένσε στη Μαδρίτη, το οποίο τελικά δεν ήταν και τόσο εύκολο στην αναγνώρισή του στην Ελλάδα.
Ακόμη και αν πιθανόν ζητηθεί η Εργασία Μεταπτυχιακού Τίτλου ή Διδακτορική Διατριβή μεταφρασμένη στα ελληνικά, χρειάζεται να γνωρίζουμε ότι αρκεί να δώσει κανείς την πρωτότυπη εργασία του (στα ισπανικά) με ολιγοσέλιδη περίληψη στα ελληνικά. Ωστόσο, το σημείο που παρουσιάζει μεγαλύτερη δυσκολία είναι οι θεωρήσεις τόσο του τίτλου σπουδών όσο και της αναλυτικής βαθμολογίας (αναφέρεται στα δικαιολογητικά ως «επίσημο πιστοποιητικό μαθημάτων»).
Οι επιλογές για την απόδειξη της εγκυρότητας των διπλωμάτων και των αναλυτικών βαθμολογιών είναι δύο: πρέπει τα έγγραφα να σταλούν μέσα από το τμήμα της κάθε Σχολής ή πρέπει να έχουν τη σφραγίδα της Χάγης. Στην πρώτη περίπτωση μπορεί κάποιος να μεταφράσει τα έγγραφά του στα αγγλικά (επίσημη οδός στην Ισπανία είναι η μετάφραση από ορκωτό μεταφραστή), να τα πάει στο τμήμα της Σχολής του και να ζητήσει να φύγουν ταχυδρομικώς από εκεί, ή μπορεί να σταλούν τα ισπανικά έγγραφα μέσα από τη Σχολή και αφού πρωτοκολληθούν στο ΔΟΑΤΑΠ να τα πάρει κανείς και να τα πάει προς μετάφραση στα ελληνικά (επίσημη οδός στην Ελλάδα είναι το Μεταφραστικό Τμήμα του Υπουργείου Εξωτερικών ή μετάφραση δικηγόρου).
Για τη δεύτερη περίπτωση (όσον αφορά στη σφραγίδα της Χάγης στη Μαδρίτη), η διαδικασία είναι η εξής:
α) Για Δίπλωμα Προχωρημένων Σπουδών ή Νέο Επίσημο Μεταπτυχιακό:
Πρώτα πάει κανείς στο Υπουργείο Παιδείας (Ministerio de Educación, Servicio de Títulos/ Sección de Legalizaciones/ Paseo del Prado, nº 28, metro Banco de España) κοντά στο Μουσείο του Πράδο βρίσκεται, Δευτέρα με Παρασκευή 9:00 με 14:00. Καλύτερα να φτάσει κάποιος πολύ νωρίς το πρωί, 9 ή νωρίτερα. Στην είσοδο σού ζητάνε το διαβατήριο για να σου δώσουν κάρτα επισκέπτη και νούμερο. Αφού περιμένεις τη σειρά σου στην αίθουσα αναμονής, σε φωνάζει ένας υπάλληλος, σου ζητάει να συμπληρώσεις ένα χαρτί με τα στοιχεία σου και να του δώσεις τους τίτλους που θέλεις να σφραγίσεις. Μετά το σχετικό χαρτομάνι, σφραγίδες/υπογραφές κ.λπ., σου δίνουν πίσω τους τίτλους με την επικύρωση των επίσημων υπογραφών.
Κατόπιν, πρέπει να πας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης (Ministerio de Justicia, Sección de Legalizaciones, Plaza Jacinto Benavente, nº 3, metro Sol). Μπορείς να πας περπατώντας, συμφέρει περισσότερο, μπορεί κανείς να δει τη διαδρομή με τα πόδια στο Google Maps. Ωράριά τους: Δευτέρα με Παρασκευή 9:00 με 17:30, Σάββατο 9:00 με 14:00 (από 16 Ιουνίου μέχρι 15 Σεπτεμβρίου: Δευτέρα με Παρασκευή 8:00 με 15:00 και Σάββατο 8:00 με 14:00). Ξανά παίρνεις νούμερο, σου ζητάνε τους προαναφερθέντες τίτλους και βάζουν τη σφραγίδα της Χάγης. Σε 30 λεπτά το πολύ τις έχεις. Καμία από αυτές τις δυο διαδικασίες δεν έχει κόστος, γίνονται απολύτως δωρεάν.
β) Για ίδιο τίτλο, διαφοροποιείται λίγο η διαδικασία για τη Σφραγίδα της Χάγης:
Καταρχήν, πηγαίνει κάποιος στην Πρυτανεία του αντίστοιχου Πανεπιστημίου (για το Κομπλουτένσε: Rectorado, Universidad Complutense de Madrid, Avda. Séneca, nº 2, metro Moncloa, Servicio de Coordinación y Protocolo, 3ª planta, τηλ. 91 394 35 00/ 35 13) όπου κρατάνε τα έγγραφα των οποίων οι υπογραφές θέλουν πιστοποίηση και γυρίζει κάποιος σε 2-3 μέρες να τα πάρει. Στη συνέχεια πρέπει να πάει σε έναν συμβολαιογράφο (δίνουν στην Πρυτανεία μια λίστα συμβολαιογράφων κοντά στη Μονκλόα με τα στοιχεία τους) και ο συμβολαιογράφος πιστοποιεί την αυθεντικότητα της υπογραφής της Πρυτανείας (επίσης χρειάζονται μία-δυο μέρες να το κάνει). Τέλος, πάει κανείς στον Επίσημο Σύλλογο Ισπανών Συμβολαιογράφων, όπου πιστοποιούν τη γνησιότητα της υπογραφής του προηγούμενου συμβολαιογράφου και βάζουν τη Σφραγίδα της Χάγης στο έγγραφο (επίσης χρειάζεται αναμονή δυο-τριών ημερών).
Οπότε χρειάζεται ο ένας να πιστοποιεί τη γνησιότητα της υπογραφής του άλλου (η Πρυτανεία τις υπογραφές των ακαδημαϊκών, ο συμβολαιογράφος την υπογραφή της Πρυτανείας, ο Σύλλογος Ισπανών Συμβολαιογράφων την υπογραφή του προηγούμενου Συμβολαιογράφου), προκειμένου να φτάσουμε στο συμπέρασμα ότι ο τίτλος είναι πρωτότυπος και γνήσιος και όχι πλαστός(!) Οπότε μπαίνει η Σφραγίδα της Χάγης που βάζει τέλος στη διαδικασία και πιστοποιεί τελειωτικά τη γνησιότητα του τίτλου (Εάν επιλέξετε αυτήν την οδό τότε το ισπανικό πτυχίο σας σφραγισμένο με αυτήν θα είναι νόμιμο και επικυρωμένο και σε όλες τις άλλες χώρες στις οποίες αναγνωρίζεται η Σφραγίδα της Χάγης, μεταξύ των οποίων υπάρχουν ενδιαφέρουσες χώρες όπως για παράδειγμα πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής, στις οποίες δεν θα χρειαζόταν ούτε μετάφραση το πτυχίο στα ισπανικά, και με τη Σφραγίδα της Χάγης θα έπρεπε να αναγνωριστεί αμέσως, παρόλα αυτά δεν το έχω κάνει ακόμα για να μιλήσω με απόλυτη βεβαιότητα, το λέω με πάσα επιφύλαξη).
Όσον αφορά σε αυτά τα πτυχία, καλό θα είναι αφού φωτοτυπήσετε τα πρωτότυπα να πάτε σε έναν συμβολαιογράφο στην Ισπανία να σας κάνει γνήσιο αντίγραφο πρωτοτύπου, οπότε να φυλάξετε το πρωτότυπο-πάπυρο και να έχετε το γνήσιο αντίγραφο ως «πρωτότυπο». Επίσης, μπορεί να φωτοτυπηθεί και να επικυρωθεί για να το αφήσετε εκεί όπου χρειάζεται.
Και στις δύο περιπτώσεις αυτά τα γνήσια αντίγραφα πτυχίων θα πρέπει να μεταφραστούν στα ελληνικά στην Ελλάδα, μαζί με τις σφραγίδες και τις υπογραφές. Θα πρότεινα ξανά να μην δώσετε την «πρωτότυπη» μετάφραση που θα πάρετε, αλλά να δώσετε επικυρωμένα αντίγραφα από τα ΚΕΠ (Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών, όπου επικυρώνονται δωρεάν τα γνήσια αντίγραφα), γιατί βεβαίως η μετάφραση κοστίζει πολύ, το ίδιο και ο συμβολαιογράφος στη Μαδρίτη (ενδεικτικά: 4 ευρώ κοστίζει η γνησιότητα αντιγράφου στον Ισπανό συμβολαιογράφο).
Τέλος, μου ζητήθηκε η αντιστοιχία σε ECTS credits, σύμφωνα με το νέο Σχέδιο της Μπολόνια για τα Πανεπιστήμια. Δεδομένου ότι αυτό δεν ήταν πουθενά γραμμένο, ζήτησα να μου δώσουν γραπτώς τη σχετική απόφαση. Μου έδειξαν αντίγραφο του αποσπάσματος του πρακτικού του Διοικητικού Συμβουλίου της 8-11-2007 του ΔΟΑΤΑΠ: Στο 8ο θέμα, στις Εισηγήσεις των ειδικών εισηγητών αναφέρεται ρητά ότι «Η Ισπανία από το 2006-2007 έχει εφαρμόσει το Ευρωπαϊκό σύστημα διδακτικών μονάδων (ECTS). Συνεπώς, το ακαδημαϊκό έτος τακτικής παρακολούθησης πρέπει να προσφέρει 60 ECTS credits που ισοδυναμούν με 1500-1800 ώρες εργασίας για κάθε φοιτητή. Η αναλογία μιας πιστωτικής μονάδας υπολογίζεται σε 25 με 30 ώρες (1=25-30)». Παρόλο που επέμενα ότι ο μεταπτυχιακός τίτλος (μάστερ, ίδιος τίτλος) που παρακολούθησα εγώ ήταν από το 2004 ως το 2006, δηλαδή πριν έρθει σε ισχύ το εν λόγω ευρωπαϊκό σύστημα, εκείνοι επέμεναν να ζητούν τα ECTS credits, οπότε ο υπεύθυνος καθηγητής και διευθυντής του μάστερ στο Πανεπιστήμιο υπέγραψε μια επιστολή εξηγώντας πώς και πότε έγινε η προσαρμογή του μάστερ στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Ανώτατης Εκπαίδευσης και σε πόσα ECTS credits αντιστοιχούν οι τότε πιστωτικές μονάδες του μάστερ, δηλαδή πόσα ECTS credits θα είχε το μάστερ εάν το ξεκινούσα τώρα, και στάλθηκε στα αγγλικά φεύγοντας μέσα από το Τμήμα το Σεπτέμβριο.
Στα μέσα Νοέμβρη 2010 (τρέχων μήνας) θεωρήθηκε λήξαν το ζήτημα: Μου αναγνωρίστηκε το μάστερ (ίδιος τίτλος), ωστόσο δεν ισχύει το ίδιο και για το Δίπλωμα Προχωρημένων Σπουδών. Θεώρησα μεγάλη επιτυχία, έστω και την αναγνώριση του ενός τίτλου, σχεδόν ίδιου μεγέθους με το να έχω σπουδάσει ένα ακόμη μάστερ και να μου δώσουν τελικά το πτυχίο, κι εύχομαι καλή τύχη και επιτυχία και σε όσους ακόμη το προσπαθήσουν. Πάντως, πρέπει να πω ότι γνωρίζω άλλες περιπτώσεις φοιτητών σε ισπανικά Πανεπιστήμια που αναγνώρισαν τα πτυχία τους πολύ εύκολα, στέλνοντας τα απαιτούμενα χαρτιά και δικαιολογητικά (τίτλο σπουδών, αναλυτική βαθμολογία, πιστοποιητικό τόπου σπουδών κ.λπ.) μέσα από τη γραμματεία του Τμήματος της Σχολής τους και δεν αντιμετώπισαν κανένα πρόβλημα ούτε είχαν καμια δυσκολία με το ΔΟΑΤΑΠ, δεν τους ζητήθηκαν ECTS credits, ούτε τίποτα παραπάνω εκτός απ' όσα γράφονται στη λίστα απαιτούμενων δικαιολογητικών στην ηλεκτρονική σελίδα του ΔΟΑΤΑΠ.
Αν έχετε καμια απορία ή μπορώ να βοηθήσω σε κάτι, μη διστάσετε να μου γράψετε. Αν και πρέπει να διευκρινίσω για μία ακόμη φορά ότι όλες οι προαναφερθείσες διαδικασίες αφορούν στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε στη Μαδρίτη, Σχολή Ψυχολογίας, Τμήμα Βασικής Ψυχολογίας-Γνωστικών Διεργασιών, και δεν γνωρίζω τι είδους προβλήματα ή δυσκολίες μπορεί να αντιμετωπίζουν φοιτητές των άλλων Πανεπιστημίων στην Ισπανία. Και όπως λέει και ο υπεύθυνος καθηγητής μου, ο Χαβιέρ Γκονθάλεθ, που είναι πολύ σοφός, αυτή η διαδικασία ήταν μόνο για εμένα, αφορούσε αποκλειστικά σε εμένα, μάλλον δεν μπορεί να βοηθήσει τους άλλους. Όπως φαίνεται επίσης με την τελευταία φράση που λέει ο φύλακας της πόρτας στον άνθρωπο που πεθαίνει στο πασίγνωστο απόσπασμα «Μπροστά στο Νόμο» (1925) από τη Δίκη του Κάφκα (θα πρόσθετα εγώ που μου αρέσει πολύ η λογοτεχνία): «Κανένας άλλος δεν μπορούσε να γίνει δεκτός εδώ, γιατί η είσοδος ήταν για σένα προορισμένη. Πηγαίνω τώρα να την κλείσω.»
Σύνταξη στα ελληνικά - μετάφραση στα ισπανικά: Σοφία Ροηλίδου