Carmen París
Έκρηξη ταλέντου και ταμπεραμέντου...
Η Carmen París Mondaray γεννιέται στις 18 Σεπτεμβρίου του 1966 στην Tarragona, αλλά μεγαλώνει στο Utebo της Αραγονίας. Ο πατέρας της, Salvador París, ήταν τρομπετίστας, όμως το όνειρό του να κάνει καριέρα ματαιώνεται με τον ερχομό του εμφυλίου. Γι’ αυτό και φροντίζει τα παιδιά του να λάβουν μία καλή μουσική μόρφωση, παρόλο που η Carmen είναι η μόνη που ασχολείται επαγγελματικά με τη μουσική.
Σπουδάζει τραγούδι, πιάνο, κιθάρα, βιολοντσέλο, αρμονία και σολφέζ στο ωδείο της Zaragoza, ενώ συγχρόνως φοιτεί στην Αγγλική Φιλολογία και τραγουδά στην ορχήστρα Jamaica. Ένα φορτηγάκι είναι το μέσο μετακίνησής του συγκροτήματος, ενώ συχνές είναι οι εμφανίσεις τους σε υπαίθριες βραδινές γιορτές, όπου καλούν τον κόσμο να χορέψει και να ψυχαγωγηθεί. Λίγο αργότερα, δίνεται στην Carmen η ευκαιρία να τραγουδήσει σε θεατρικές παραστάσεις copla, tango, rock 'n’ roll, jazz, βραζιλιάνικη μουσική... Eίναι μία περίοδος πειραματισμού με διάφορα μουσικά στιλ, όμως στο μυαλό της ήδη έχει αρχίσει να διαμορφώνεται το μεγάλο μουσικό της σχέδιο: η επανάσταση της jota.
H jota είναι ένας χορός που απαντάται σε πολλά μέρη της ισπανικής επικράτειας. Έχει ρυθμό 3/4 (άλλοι υποστηρίζουν πως τα 6/8 ανταποκρίνονται καλύτερα στη δομή του χορογραφικού και στροφικού κύκλου) και για την ερμηνεία της χρησιμοποιούνται παραδοσιακά ισπανικά και τοπικά όργανα. Συγκεκριμένα η jota της Αραγονίας γεννιέται στα τέλη του 18ου αιώνα και αποτελεί σημαντικότατη κληρονομιά του τοπικού μουσικού φολκλόρ. Η Carmen, επιστρατεύοντας όλη την εμπειρία που έχει αποκτήσει από τις συμμετοχές της σε διαφορετικά συγκροτήματα, αποφασίζει να επεξεργαστεί την πλούσια πρώτη ύλη τής jota και να συνεχίσει την μάλλον παραγκωνισμένη και στάσιμη μουσική παράδοση της πατρίδας της με τον δικό της τρόπο.
Πεπεισμένη πως κάνει το σωστό, επενδύει όλες τις οικονομίες της, για να ηχογραφήσει ένα ντέμο, με τη συνεργασία εξαιρετικών μουσικών από τον χώρο της jazz και του flamenco, όπως ο πιανίστας Chano Domínguez, ο ντράμερ Guillermo McGuill και ο κοντραμπασίστας Javier Colina. Με αυτούς φτιάχνει την αρχική βερσιόν του πρώτου της δίσκου ("Pa' Mi Genio"), η οποία της ανοίγει τον δρόμο για την υπογραφή του δισκογραφικού συμβολαίου με την Warner, μετά από πέντε χρόνια συνεχών απορρίψεων, λόγω της ριψοκίνδυνης φύσης του εγχειρήματος. Όμως, η Carmen κατάφερνει με το πείσμα της να πραγματοποιήσει το όνειρό της, ακριβώς όπως το είχε φανταστεί.
Έτσι, το 2002, μετά από δύο και πλέον δεκαετίες παρουσίας σε μουσικές σκηνές, η Carmen κυκλοφορεί τον δίσκο-ντεμπούτο της με παραγωγούς τον Chano Domínguez και τον Larry García. Η επιτυχία είναι μεγάλη, αν κρίνουμε από τις πωλήσεις (πάνω από 40.000 αντίτυπα), αλλά και από τις πολύ θετικές κριτικές που εισπράττει για το μπόλιασμα της αραγονέζικης jota με μουσικές από όλον τον κόσμο: ακούμε να παρελαύνουν αφρικανικοί, αφρολάτιν και οι λατινοαμερικάνικοι ρυθμοί, flamenco, jazz, ινδικοί, ανατολίτικοι και μεσογειακοί δρόμοι, χωρίς καμία προκατάληψη ή φόβο, αλλά με πολύ πάθος. Ακόμα και οι υποστηρικτές της καθαρόαιμης jota, την επιδοκιμάζουν και την επαινούν μετά την έκδοση του άλμπουμ. Η ίδια ορίζει το στιλ της ως «παγκόσμια μουσική με αραγονέζικο χαρακτήρα ή αραγονέζικη μουσική με παγκόσμιο χαρακτήρα». Η Carmen κερδίζει το στοίχημα και το άλμπουμ κατακτά τον τίτλο του «καλύτερου δίσκου παραδοσιακής μουσικής» στα ισπανικά μουσικά βραβεία εκείνης της χρονιάς. Είναι ένας δίσκος που μας επιτρέπει να ανακαλύψουμε την εκρηκτική προσωπικότητα της ερμηνεύτριας, το τολμηρό ταλέντο και ταμπεραμέντο της.
Τρια χρόνια μετά, έρχεται ο δεύτερος δίσκος, με τίτλο "Jotera Lo Serás Tú", σε παραγωγή του Tino Di Geraldo. Οι ηχογραφήσεις πραγματοποιούνται σε Μαδρίτη και Βαρκελώνη. Τα κομμάτια είναι όλα συνθέσεις της Carmen, εκτός από το "Ave Del Paraíso", που υπογράφει ο Javier Ruibal και τραγουδούν μαζί, σε ένα ντουέτο που σφύζει από χρώματα και ζωηρό flamenco. Ξεχωρίζουν οι δύο συνεργασίες στα φωνητικά: αυτή με τον Eliseo Parra στο "Chavalica" και εκείνη με τη Mercedes Ferrer στο "Revelación", ένα κομμάτι που μας μεταφέρει κατευθείαν στην Ινδία και κινείται στα χνάρια του "Within You Without You" των Beatles. Επίσης, να αναφέρουμε πως το "Zaragoza La Romana" έχει δανειστεί τη μουσική από το παλιό - πολύ γνωστό - φολκ τραγούδι του Gustavo Guzmán, "Paquito El Chocolatero".
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν τα όργανα: το φλάουτο του Jorge Pardo στο "Revelación", το μαντολίνο του Carles Benavent στα "Cuerpo Triste", "Zaragoza La Romana" και "Guaraní", το ακορντεόν του Joxan Goikoetxea, τα κρουστά του Luis Delgado και το μπάσο του Peter Oteo.
Η μουσική είναι το πεδίο πειραματισμού τής Carmen και εδώ συναντάμε τη jota να μπλέκεται με salsa, ranchera, habanera, βραζιλιάνικη, σεφαραδίτικη και folk ισπανική μουσική, μπαλάντες, tango και chotis. Ξέρει να αναμιγνύει σωστά τα υλικά και τις ποσότητές τους και να δημιουργεί πολύ καλή χημεία μεταξύ τους, γιατί, εκτός από καλή μουσικός, είναι γνώστρια των έθνικ μουσικών.
Στον δεύτερο αυτόν δίσκο συναντάμε ελαφρώς παραλλαγμένο το "Para Que Tú Me Oigas", κομμάτι που η Carmen ερμήνευσε για το "Neruda En El Corazón", συλλογικό δίσκο-αφιέρωμα για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Pablo Neruda. Η φωνή της - διαθέτοντας εύρος σχεδόν τεσσάρων οκτάβων - ελίσσεται με τρομακτική εκφραστικότητα, ενώ ταυτόχρονα ξεδιπλώνονται στο έπακρο οι συνθετικές της ικανότητες.
Η Carmen αναθεωρεί τη jota και την ανάγει σε ένα εύπλαστο και μοντέρνο άκουσμα. Ομολογεί πως έχει καταφέρει να εντοπίσει επιρροές της σε μουσικές της Λατινικής Αμερικής, αφού οι Ισπανοί που μετανάστευσαν εκεί, τις τραγουδούσαν.
Οι στίχοι της χαρακτηρίζονται από αυθορμητισμό και πάθος: μιλούν για έντονα συναισθήματα, για πράγματα απλά, που αντιμετωπίζει με ειλικρίνεια και κατά πρόσωπο. Συχνά γίνεται αναφορά στην Zaragoza και ακούμε κάποιες ιστορίες, που εκτυλίσσονται με φόντο την πατρίδα της.
Η επιτυχία της Carmen καθρεφτίζεται εξίσου στις πολυάριθμες συμμετοχές της σε άλμπουμ συλλογικά ή συναδέλφων της. Καταφέρνει να κάνει τη διαφορά, όπου βάζει τη σφραγίδα της και αυτό είναι αδιαμφισβήτητο. Στις ζωντανές εμφανίσεις της, εκτός του ότι συμμετέχει με όλο της το είναι στην ερμηνεία, χορεύει, αστειεύεται με το κοινό, εξηγεί πώς συνέλαβε κάθε κομμάτι και διηγείται περιπέτειες από τα χρόνια που διέσχιζε την Ισπανία απ’ άκρη σ’ άκρη με το φορτηγάκι. Η διαδικασία ήταν επίπονη, όμως ό,τι έχει αξία έχει και το κόστος του. Και η αποτυχία, σε αντίθεση με την επιτυχία, έχει πολλά να μας διδάξει.
Η Carmen París, παρά τις ετερόκλιτες μουσικές τάσεις της, δηλώνει πως νιώθει κόρη ή κληρονόμος πολλών Ισπανών και ξένων καλλιτεχνών, όπως της María Del Mar Bonet, της Martirio, του Chano Domínguez, του Eliseo Parra και του Javier Ruibal.
Μπορεί η ζωή να σφυρηλάτησε τη δυναμική της προσωπικότητα, αλλά η Carmen είναι ένας άνθρωπος αυθόρμητος, ευθύς και ευαίσθητος. Δεν πιστεύει στη στείρα και πολιτικά ορθή τέχνη. Γι’ αυτό και όποτε χρειάστηκε ύψωσε τη φωνή της για να στηλιτεύσει το άδικο: για την οικολογική καταστροφή που προκάλεσε το δεξαμενόπλοιο Prestige, για την κακοποίηση των γυναικών, για τα θύματα της 11ης Μαρτίου 2004 στη Μαδρίτη και για πολλές άλλες περιπτώσεις.
Πριν μια εβδομάδα, στις 13 Μαΐου, κυκλοφόρησε νέο προσωπικό άλμπουμ με τίτλο "InCubando". Τέσσερις μήνες στην Κούβα ήταν αρκετοί για να εξερευνήσει καινούργια μελωδικά μονοπάτια και να μοιραστεί μαζί μας τα νέα της ευρήματα. Δεν έχουμε παρά να ευχηθούμε καλή επιτυχία και στη νέα αυτή δουλειά, που έχει δώσει πολύ καλά δείγματα με τα κομμάτια "El Caramelo" και "25 Años", που είναι διαθέσιμα στο MySpace της!
Δισκογραφία:
Άλμπουμ
2002: "Pa' mi genio"
2005: "Jotera lo serás tú"
2008: "InCubando"
Συμμετοχές
2002: "Duetos 2" ("Por Debajo De La Mesa" – ντουέτο με τον Armando Manzanero)
2002: "Nanas. 14 Canciones Para Dormir" ("Romance De La Luna, Luna")
2003: "Bágoas negras" ("Llanto por el hijo perdido")
2003: "Liberando expresiones" ("Albada" – ντουέτο με τον Hevia)
2003: "Entre Todas Las Mujeres. Voces De Mujer Cantan A Joaquín Sabina" ("Calle Melancolía")
2003: "Tatuaje 2" ("No Te Mires En El Río")
2004: "Mujeres Sin Miedo" ("Tal Para Cual" – ντουέτο με τον Juan Sinmiedo)
2004: "Neruda En EL Corazón" ("Para Que Tú Me Oigas")
2004: "Y Todo Es Vanidad. Homenaje A Javier Krahe" ("En La Costa Suiza")
2005: "Que Te Vaya Bonito. Un Tributo A México" ("Las Ciudades" – ντουέτο με την María Dolores Pradera)
2005: "Olga Román 2" ("Me Asomo" – ντουέτο με την Olga Román)
2005: "Samba 'Pa Ti. Un Tributo A Brasil" ("Mañana De Carnaval" και "Desafinado" με τις Lolita, Ana Belén, Pastora Soler και Lucrecia)
2007: "La Zarzuela+Pop" ("Jota")
2008: "A buena hora" ("Por Amor" – ντουέτο με τον Sergio Dalma)
Επίσημη ιστοσελίδα: www.carmenparis.net
MySpace: profile.myspace.com/carmenparisonline
Επίσημο blog: carmenparis.aragonmusical.net
Συντάκτρια: Βίκυ Ρούσκα
Πηγή: www.soundmag.gr