Οι άγνωστοι ήχοι τής Ισπανικής Γλώσσας στην Ελληνική Γλώσσα και αντίστροφα

sanaxs έγραψε:

Κατά τη γνώμη μου το καλύτερο Ελληνικό λεξικό είναι των liddell scott.

en.wikipedia.org/wiki/A_Greek-English_Lexicon

Εννοείς ελληνο-αγγλικό.

Κατ’ αρχήν ήθελα να πω στον χρήστη sanaxs ότι το όνομά μου Γανυμήδης είναι παρατσούκλι. Μου το καθιέρωσε η ελληνική μου παρέα όταν παρουσίασα μια εργασία με θέμα το μύθο τής αρπαγής τού Γανυμήδη. Λίγο αυτό, λίγο το ότι μου αρέσει να ζωγραφίζω γυμνά, ο «στιγματισμός» επιβλήθηκε ταιριαστά!


Ένα ενδιαφέρον ρώτημα μού έκανε η συντονίστρια hispanista.

Πιστεύω ότι η φωνητική τής μητρικής μας γλώσσας δεν μας υποδεικνύει, έστω και ασυναίσθητα, κριτήρια ακουστικής επιλογής τής ξένης γλώσσας.

Δυστυχώς, όσο κι αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, το ποιες γλώσσες θα «επιλέξουμε» να μάθουμε και με ποια σειρά, μας επιβάλλεται κυρίως τόσο από τη γεωγραφική μας θέση όσο και από τις επαγγελματικές ή σπουδαστικές μας ανάγκες (υπάρχουσες ή μελλοντικές). Σε πολύ λιγότερο βαθμό από το ιδεολογικό μας υπόβαθρο και το πνευματικό μας επίπεδο ή την πνευματική μας ελευθερία.

Έχει ενδιαφέρον όμως να κατανοήσουμε τους ανθρώπους που επιλέγουν να μάθουν μια ξένη γλώσσα, χωρίς να αποβλέπουν σε κανένα αντίτιμο αποκατάστασης και απόσβεσης του χρόνου και του χρήματος που θα διαθέσουν γι’ αυτήν.

Όσο λιγότερο καθιερωμένη είναι μια ξένη γλώσσα ως ξένη, τόσο πιο δυνατές προσωπικότητες σπουδαστών προσελκύει. Αυτό τακτοποιείται στην δική μου εμπειρία με μαθηματική ακρίβεια. Δηλαδή, οι μαθητές μου στα Πορτογαλικά είναι δυσανάλογα πιο ιδιαίτερες προσωπικότητες από τους μαθητές μου σε άλλες γλώσσες. Έλληνες καθηγητές μού έχουν πει ότι τα άτομα που μαθαίνανε πριν 10 χρόνια στην Ελλάδα ισπανικά, ήταν καλύτερης πάστας από τα σημερινά. Δηλαδή όσο πιο ισχυρή και καθιερωμένη γίνεται η διδασκαλία τής ισπανική γλώσσα στην Ελλάδα, έχει ως αντίτιμο την υποβάθμιση του μέσου όρου των ενδιαφερομένων της. Ένα ακόμα πιο πιστικό παράδειγμα, στην χώρα μου (την Πορτογαλία), η πλειοψηφία των σπουδαστών τής ισπανικής είναι τουλάχιστον μέτριοι (για να μην πω απροσάρμοστοι), γιατί η ισπανική γλώσσα είναι καθιερωμένη ως πρώτη ξένη γλώσσα λόγω της γεωγραφικής θέση καθώς και της συγγένειάς της με την Πορτογαλική.

Όσοι προσπάθησαν να μελετήσουν την επιλογή για την εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας συναρτήσει τής ακουστικής της και της ακουστικής τής μητρικής βρέθηκαν σε επιστημονικά αδιέξοδα. Δεν μπορέσανε να βγάλουν ούτε στατιστικά συμπεράσματα (έστω κι ανερμήνευτα).

Κάποιοι άλλοι, μάλιστα, προσπάθησαν να συσχετίσουν τη δομή τής στοματικής κοιλότητας με την ικανοποίηση του εγκεφάλου σε συγκεκριμένες ακουστικές ξένων γλωσσών. Δηλαδή υποστήριξαν ότι για λόγους ανατομίας κάποιοι επιλέγουν (ασυναίσθητα) να μαθαίνουν γλώσσες που εμφανίζουν με μεγάλη συχνότητα ήχους που αρθρώνονται στο πίσω μέρος τού στόματός τους (από υπερώα προς σταφυλή, φάρυγγα και επιγλωττίδα). Κατά τη δική μου την άποψη, οι μελέτες αυτές είχαν περισσότερα στοιχεία γελοιότητας παρά επιστημονικότητας.

Αν προσπαθήσουμε να το φιλοσοφήσουμε το θέμα θα ήταν λογικό να πούμε ότι κάποιος προτιμάει να μάθει μια γλώσσα που του δίνει την εντύπωση ότι είναι πιο κοντά στην ακουστική τής μητρικής του, γιατί έτσι μπορεί να νιώθει πιο φιλικά προς την εκμάθησή της. Αυτό όμως θα μπορούσαμε να το αναιρέσουμε με μια άλλη λογική, που μας λέει ότι κάποιος προσελκύεται να μάθει μια γλώσσα που είναι εντελώς απομακρυσμένη από την ακουστική τής μητρικής του, γιατί έτσι θα μπορούσε να νιώσει μεγαλύτερη προσήνεια και ευφρασία με την εκμάθησή της.

Πιστεύω ότι το μυστικό τού αν και σε ποιο βαθμό επιλέγουμε να μάθουμε μια ξένη γλώσσα επηρεασμένοι από την ακουστική τής μητρικής μας και σε σχέση με την ακουστική τής ξένης, μπορούν να μας το αποκαλύψουν μονάχα οι αντιφάσεις μας! Και αυτό γιατί είναι πολύπλοκα τα επιχειρήματα που μπορεί κανείς να υποστηρίξει για τους λόγους που μαθαίνει μια ξένη γλώσσα.

Υπάρχουν άτομα που μαθαίνουν μια ξένη γλώσσα για την επιβολή τού κύρους τους και την επίδειξη της χρησιμοποίησης της ξένης γλώσσας. Κάτω απ’ αυτήν τη διάθεση πολύ δύσκολα θα μπορούσε κανείς να επιλέξει να μάθει, λόγου χάρη, Πορτογαλικά γιατί η προφορά τής γλώσσας αυτής μας παραπέμπει στη βλάχικη προφορά των Ελλήνων (δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι Έλληνες χαρακτηρίζουν το πορτογαλικό άκουσμα σαν βλάχικα ισπανικά!). Αυτό αποτελεί τροχοπέδη για την ικανοποίηση του σκοπού για την επιβολή και την επίδειξη κύρους.

Αντίθετα παρατηρούμε απελευθερωμένες προσωπικότητες που επιλέγουν να μάθουν μια ξένη γλώσσα με κριτήριο την επιθυμία για έναν αισθαντικό και ποικιλόμορφο τρόπο επικοινωνίας και έκφρασης. Κάτω απ’ αυτήν την λογική οι πιθανότητες να επιλέξουν την Πορτογαλική γλώσσα είναι μεγαλύτερες, αφού θεωρείται ως η πιο εκφραστική γλώσσα στον κόσμο από άποψη φωνητικής γιατί στην Πορτογαλική γλώσσα υπάρχει μια αμοιβαία επικοινωνία μεταξύ φωνητικής και σημασιολογίας που κάνει την εκφραστικότητά της αξεπέραστη και ακαταμάχητη.

Δεν ξέρω αν μπόρεσα να ικανοποιήσω τον αναγνώστη στο ερώτημα που τέθηκε. Με ενδιαφέρει να διαβάσω και τη δική σας άποψη.

Πιστεύω ότι το λεξικό τής Εγκυκλοπαίδειας Πάπουρος-Λαρούς-Μπριτάνικα είναι το καλύτερο και σε ερμηνεία, αλλά και σε ετυμολογία. Είναι μοναδικό γιατί περιλαμβάνει λέξεις απ' όλες τις περιόδους τής ελληνικής γλώσσας. Είναι ένα λεξικό πάρα πολύ χρηστικό γιατί όταν μια λέξη είναι αρχαία ή μεσαιωνική δίνεται πρώτα η σύγχρονη ερμηνεία τής λέξης στις μέρες μας και μετά οι σημασίες που είχε στην αρχαία ή την μεσσαιωνική περίοδο. Φυσικά το λεξικό είναι συντεταγμένο στην Νεοελληνική γλώσσα. Αν δεν κάνω λάθος έχει πάνω από 300.000 λήμματα! Ίσως να λέω και λίγα. Το λεξικό είναι ενσωματωμένο στους 61 τόμους τής εγκυκλοπαίδειας.

Γανυμήδης έγραψε:

Πιστεύω ότι το μυστικό τού αν και σε ποιο βαθμό επιλέγουμε να μάθουμε μια ξένη γλώσσα επηρεασμένοι από την ακουστική τής μητρικής μας και σε σχέση με την ακουστική τής ξένης, μπορούν να μας το αποκαλύψουν μονάχα οι αντιφάσεις μας! Και αυτό γιατί είναι πολύπλοκα τα επιχειρήματα που μπορεί κανείς να υποστηρίξει για τους λόγους που μαθαίνει μια ξένη γλώσσα.

Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η άποψη σου σχετικά με τις αντιφάσεις. Για μένα ένας από τους λόγους που αποφάσισα να μάθω την Ισπανική γλώσσα, όπως και την Ιταλική πριν μερικά χρόνια, είναι ο ήχος της. Στα αυτιά μου όταν τις ακούω νομίζω ότι μου τραγουδάνε.

Έχω την ενύπωση ότι οι κάτοικοι των βόρειων χωρών δεν μαθαίνουν ξένες γλώσσσες πέραν της μητρικής τους, άντε μόνο τα αγγλικά. Εμείς οι μεσόγειοι, ίσως λόγω του κλιματος. ίσως λόγω του χαρακτήρα μας που είμαστε αυτό που λέμε ''έξω καρδιά'', ίσως λόγω της θάλλασας, δε ξέρω, μαθαίνουμε αρκετές ξένες γλώσσες. Συμφωνώ όμως, και αυτό το λέω από ιδία πείρα, ότι τις μαθαίνουμε πολύ γρήγορα με αποτέλεσμα να μη τις μάθαίνουμε σωστά. Βέβαια και γι' αυτό υπάρχει λόγος.

Έχω όμως μία απορία. Με ποια άλλη γλώσσα έχει συγγένεια η Ελληνική; Καταλαβαίνω ότι οι Πορτογάλοι λόγω συγγένειας προτιμούν ως πρώτη ξένη γλώσσα την Ισπανική, οι Ολλανδοί τη Γερμανική, εμείς όμως με ποιά;

Συμφωνώ με αυτό που λές ότι όσο πιο λιγότερο καθιερωμένη είναι μια ξένη γλώσσα ως ξένη τόσο πιο δυνατές προσωπικότητες σπουδαστών προσελκύει. Και ο λόγος βρίσκεται στην εγωπάθειά μας. Θέλουμε να κοκορευόμαστε ότι έχουμε ως κτίμα μας μια ξένη γλώσσα η οποία δεν είναι διαδεδομένη, π.χ. Ιαπωνέζικα, σε αντίθεση με την Αγγλική την οποία πλέον τη ξέρει και η ''κουτσή μαρία''.

Όσο για την γεωγραφική θέση που λες δε νομίζω να ισχύει απόλυτα διότι δε ξέρω κάποιον Έλληνα να γνωρίζει, όχι εξ ακοής, την Αλβανική ή την Τούρκικη γλώσσα. Παίζει πολύ μεγάλο ρόλο και το κύρος που έχει μία γλώσσα, εκτός φυσικά από τους επαγγελματικούς ή προσωπικούς δεσμούς που μπορεί να έχει κάποιος.

Φίλε SANAXS

Η ελληνική γλώσσα δεν μοιάζει με καμία άλλη γλώσσα. Αποτελεί από μόνη της μια κατηγορία τής υποθετικής ινδοευρωπαϊκής ομογλωσσίας. Το ίδιο συμβαίνει και με την αλβανική. Ωστόσο το άκουσμα της ελληνικής θα λέγαμε ότι είναι πιο κοντά με τις ρομανικές γλώσσες, ειδικά με τα ισπανικά. Βεβαίως στην πραγματικότητα αν αναλύσουμε τους ήχους της θα διαπιστώσουμε ότι έχει τεράστιες φωνητικές διαφορές ακόμα και με τις γλώσσες που μοιάζει!

Έχεις απόλυτα δίκαιο ότι η γεωγραφική θέση παίζει ρόλο σε σχέση με το κύρος που αποδίδουμε στο λαό που μιλάει μια γλώσσα. Οι Έλληνες στο βαθμό που αντιλαμβάνονται τους Αλβανούς ως υποδεέστερούς τους, πάρα πολύ δύσκολα θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα ταμπού τους και να μελετήσουν την γλώσσα τους. Να φανταστείς ότι έχω γνωρίσει διερμηνείς, οι οποίοι μαθαίνουν την αλβανική (καθαρά για επαγγελματικούς λόγους) και δεν το λένε σε κανέναν. Αντίθετα τα τουρκικά δεν είναι ταμπού να τα μάθει ένας έλληνας λόγω της ιδιαίτερης πολιτικής σημασίας που έχει για αυτόν η γλώσσα αυτή. Μην σου πω ότι η εκμάθησή της προσδίδει και κύρος δε επίπεδο διπλωματικό.

Πάντως θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον για τον Έλληνα να μελετήσει αυτές τις δύο γλώσσες. Έχουμε να κάνουμε με δύο γλώσσες με πολλά κοινά πολιτιστικά στοιχεία μεταξύ των λαών που τις μιλάνε. Για παράδειγμα, ένας κύριος εθνικός χορός των Ελλήνων (το τσάμικο) είναι αλβανικής καταγωγής. Η φουστανέλα ως εθνική ενδυμασία είναι και αυτή αλβανικής προέλευσης. Τα περισσότερα δισύλλαβα επώνυμα των Ελλήνων είναι αλβανικής καταγωγής, όπως για παράδειγμα, Τρίμμης, όπου σημαίνει στα αλβανικά γενναίος.

Δεν θα πρέπει επίσης να παραβλέπουμε τους αρβανίτες. Η γλώσσα τους είναι ένα αμάλγαμα μεταξύ ελληνικής και αλβανικής. Ιδιαίτερη εντύπωση μού είχε κάνει κάτι που διάβασα σε ένα βιβλίο ότι στην αλβανική γλώσσα χρησιμοποιούνται λέξεις τής αρχαίας ελληνικής, που οι έλληνες δεν τις χρησιμοποιούν πια.

Ακόμα, οι Έλληνες έχουν άμεση πολιτιστική σχέση με τους Τούρκους και κατά συνέπεια η γλώσσα τους έχει κοινά λεξιλογικά στοιχεία. Μερικές φορές μου δίνεται η εντύπωση ότι οι Έλληνες είναι πιο ανατολίτες από τους Τούρκους (στην μουσική που ακούνε, στον τρόπο που διασκεδάζουμε, στα κοινωνικά τους ταμπού, στις αντιλήψεις τους).
Πάντως η Τουρκική γλώσσα είναι πολύ όμορφη γλώσσα και έχει μεγάλο ενδιαφέρον για έναν ευρωπαίο να μελετήσει μια τέτοια συγκολλητική γλώσσα. Μπορεί να επηρεάσει ακόμα και τον τρόπο σκέψης του.