(Ο Δρόμος για τον Ουρανό) του Juan Mayorga
Θέατρο ALTERA PARS, Μάιος – Ιούνιος 2013
…μία «αληθινή» παράσταση…
«...ο κόσμος βαδίζει προς την ενότητα. ο πόλεμος είναι ένα τεράστιο βήμα προς αυτή την ενότητα... μια γλώσσα, ένα νόμισμα, ένας δρόμος... αυτός ο πόλεμος ήταν το πρώτο κοινό έργο όλης της ανθρωπότητας... μέχρι τότε θα υπάρχει πόνος, αλλά όλος αυτός ο πόνος είναι απαραίτητος.»
Το θεατρικό έργο του Χουάν Μαγιόργκα μάς μεταφέρει λίγο πίσω στο χρόνο, σε ένα πραγματικό γεγονός, χαμένο κάπου στην ιστορική μνήμη και την επιλεκτική λήθη... Κι όμως, μοιάζει τόσο εφιαλτικά γνώριμο…
Στα μέσα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης Εβραίων στην πρώην Τσεχοσλοβακία, το Theresienstadt, μεταμορφώθηκε κυριολεκτικά, σε θέατρο, προορισμένο να υποδεχτεί την πιο φιλόδοξη θεατρική παράσταση της σύγχρονης ιστορίας. Η σύλληψη της ιδέας ανήκε στη ναζιστική κυβέρνηση του Βερολίνου και στόχευε στη διασκέδαση των ανησυχιών της παγκόσμιας κοινής γνώμης σχετικά με τις φήμες που κυκλοφορούσαν για τις συνθήκες διαβίωσης και την τύχη των κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης πολιτών. Το φιλόδοξο αυτό σχέδιο ονομάστηκε «Επιχείρηση Ωραιοποίηση – Operation Embellishment» και για την υλοποίησή του απαιτήθηκε πάνω από ένας χρόνος προετοιμασίας: έπρεπε να γραφτεί το «θεατρικό έργο», να γίνει η διανομή των ρόλων, να κατασκευαστούν τα σκηνικά, να ραφτούν τα κοστούμια και φυσικά να γίνουν οι απαραίτητες πρόβες. Η «πρεμιέρα» ορίστηκε για τις 23 Ιουνίου του 1944, οι «προβολείς άναψαν» και η παράσταση ξεκίνησε: στη σκηνή επιλεγμένοι Εβραίοι κρατούμενοι του στρατοπέδου και στις θέσεις των θεατών διακεκριμένα μέλη της παγκόσμιας κοινότητας, ένας εκπρόσωπος του Ερυθρού Σταυρού και δυο κυβερνητικά στελέχη, που πραγματοποιούσαν προγραμματισμένη επίσκεψη.
Για 6 ολόκληρες ώρες –τόσο κράτησε η «παράσταση»- «ηθοποιοί» και «θεατές» έδιναν τη δική τους μάχη: οι πρώτοι για να κρύψουν την απάνθρωπη πραγματικότητα που βίωναν σε τέτοια στρατόπεδα και να εμφανίσουν μια ωραιοποιημένη αλλά ψεύτικη εικόνα ζωής, με την ελπίδα να κερδίσουν κάτι που να θυμίζει ζωή... οι δεύτεροι για να αρκεστούν σε ότι έβλεπαν, σε ότι ήθελαν να δουν, σε αυτό που δεν προσπάθησαν να αναζητήσουν... την κτηνωδία που κρυβόταν πίσω από την καλοστημένη «ωραιοποίηση»... αβασάνιστα χαμένοι μέσα στην αλήθεια και το ψέμα... Ένας από αυτούς, ο εκπρόσωπος του Ερυθρού Σταυρού, απελπισμένα προσπαθεί, μέχρι σήμερα, να καθησυχάσει όση συνείδηση του έχει απομείνει, μεταφέροντας την ευθύνη στην ατολμία και την αδυναμία των άλλων.
Στην παράσταση «επισκεπτόμαστε» μία μικρή πόλη που σιγά σιγά αποκαλύπτει τη φρίκη ενός τόπου συγκέντρωσης ζωντανών - νεκρών...δίπλα στο ποτάμι, δύο αγόρια παίζουν με μια σβούρα, ένα ζευγάρι καυγαδίζει, ένα κορίτσι μαθαίνει στην κούκλα της να κάνει μπάνιο και ο «τοπικός Δήμαρχος», αναγκασμένος να επιλέξει το θάνατο για κάποιους για να κερδίσει παράταση ζωής για άλλους, χωρίς να γνωρίζει την δική του τύχη, πνίγει την αδύναμη κραυγή του και αφηγείται με όση υπερηφάνεια μπορεί να προσποιηθεί, την μακρόχρονη ιστορία του ρολογιού του χωριού… που δείχνει πάντα ώρα 6... και ο Διοικητής, σκηνοθέτης μιας παράστασης καταδικασμένης να έχει επιτυχία, εντεταλμένος θεματοφύλακας της ζωής και του θανάτου, διασφαλίζει την κατά τα φαινόμενα ομαλή καθημερινή ζωή… την δημόσια τάξη... την επιτυχία του σχεδίου για μια ενωμένη Ευρώπη, για την παγκόσμια ειρήνη, την σιωπή...
και μας καλωσορίζει... τότε και τώρα... σε έναν κόσμο όπου κάποιοι πρέπει να χειραγωγηθούν, άλλοι να εξαπατηθούν και άλλοι απλά να εξοντωθούν ώστε κάποιοι, λίγοι, να κυβερνήσουν...τότε, όπως τώρα…
Όμως Εσείς...
«Να βγάλετε φωτογραφίες. Εμείς θέλουμε να βγάλετε φωτογραφίες. Και, πάνω απ' όλα, ανοίξτε καλά τα μάτια και πείτε στον κόσμο, τι είδατε. Ο κόσμος πρέπει να μάθει.
Εσείς είστε τα μάτια του κόσμου».
Οι συντελεστές
Παίζουν οι ηθοποιοί:
Γιώργος Κροντήρης, Πέτρος Νάκος, Δημήτρης Βέργαδος, Ιωάννα Μυλωνά, Κυριακή Στούρου, Κωνσταντίνος Κουτρουμπής και οι μικροί Μάριος Μπούσι και Ορφέας Μακρής
