Concierto / Συναυλία
Mario Castelnuovo-Tedesco & Juan Ramón Jiménez Platero y yo
Ο Πλατέρο κι εγώ
Το μουσικό παραμύθι, για μικρούς και μεγάλους, Ο Πλατέρο κι εγώ των Μάριο Καστελνουόβο-Τεντέσκο και Χουάν Ραμόν Χιμένεθ συνετέθη το 1960 και αποτελεί καρπό της πολύχρονης φιλίας και συνεργασίας του Ιταλού συνθέτη με τον κιθαριστή Αντρές Σεγκόβια. Ο Ισπανός βιρτουόζος, αν και ηχογράφησε το 1962 μέρη από το έργο (χωρίς την παράλληλη αφήγηση του κειμένου), δεν το παρουσίασε ποτέ στην ολότητα του και στην αυθεντική του μορφή (διάρκεια περίπου μιάμισης ώρας). Το έργο θα παρουσιαστεί στην Ελλάδα για πρώτη φορά, με τον Νίκο Ζάρκο στην κιθάρα και στον Σπύρο Σακκά στην αφήγηση και στο τραγούδι.
Οι αφηγήσεις βασίζονται στη μετάφραση της Ιουλίας Ιατρίδη (εκδ. Δίφρος, 1956).
Για το έργο:
Ο Ισπανός ποιητής Χουάν Ραμόν Χιμένεθ (Μογέρ, Ανδαλουσία, 1881 – Σαν Χουάν, Πουέρτο Ρίκο, 1958) έγραψε το έργο τουΟ Πλατέρο κι εγώ όταν ήταν νέος. Η πρώτη έκδοση για παιδιά έγινε το 1914, στο πλαίσιο της σειράς «Μικρές Εκδόσεις» του Εκδοτικού Οίκου «La Lectura» και περιελάμβανε μια επιλογή μερικών από τα 136 κεφάλαια του έργου. To 1917, ο εκδοτικός οίκος “Biblioteca Calleja” εκδίδει το πλήρες έργο, όπου – με τον υπότιτλο «Ελεγείο της Ανδαλουσίας», διαβάζουμε μια λυρική απεικόνιση της ζωής του ποιητή στο χωριό και τις εξοχές του Μογέρ, συντροφιά με τον αγαπημένο του γαϊδαράκο, τον Πλατέρο, όνομα που στα ισπανικά θα μπορούσε να αποδοθεί ως Αημάκης: «Ο Πλατέρο είναι μικρός, μαλλιαρούλης, τρυφερός. Και μαλακός πολύ, που θα ‘λεγες από μπαμπάκι, δίχως κόκκαλα» [Μετάφραση: Ιουλία Ιατρίδη, εκδ. Δίφρος, 1956.].
Ο θάνατος της ποιήτριας Ζηνοβίας Καμπρουμπί, συζύγου του ποιητή, δύο μέρες μετά τη βράβευσή του με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1956, τον παγίδευσε στο λαβύρινθο μιας βαθειάς κατάθλιψης. Πέθανε το 1958 στην ίδια κλινική του Πουέρτο Ρίκο, τόπο αυτοεξορίας του ζευγαριού από την περίοδο του Ισπανικού Εμφυλίου πολέμου.
Το καλοκαίρι του 1957 ο Ιταλός συνθέτης Μάριο Καστελνουόβο-Τεντέσκο (1895-1968) - λίγους μήνες πριν το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αυτοεξορίστηκε στις ΗΠΑ από τη Φλωρεντία λόγω της Εβραϊκής του καταγωγής - επισκέφθηκε με τη σύζυγο του Κλάρα την Ισπανία. Η παγκόσμια αναγνώριση του Χιμένεθ ύστερα από την πρόσφατη βράβευση του με το Νόμπελ, καθώς και η μετάφραση του Πλατέρο το 1958 στα αγγλικά από την Ελοΐζ Ρότς, συνετέλεσαν στο να γνωρίσει το αναγνωστικό κοινό της Αμερικής το έργο του ποιητή.
Ο Μάριο Καστελνουόβο-Τεντέσκο, είχε αποκτήσει την αξιοζήλευτη ικανότητα να δημιουργεί μουσικές εικόνες μετά από είκοσι χρόνια καριέρας ως συνθέτης σε περισσότερες από 150 ταινίες για τα κινηματογραφικά στούντιο του Χόλλυγουντ. Το 1960, λοιπόν, συνέθεσε το έργο Platero y Yo, op. 190, για κιθάρα και αφηγητή. Στην αυτοβιογραφία του γράφει μεταφορικά: «στον κήπο μου φυτρώνουν πράσινα λαχανικά, η κινηματογραφική μου μουσική, και λουλούδια σε αφθονία, η μουσική που γράφω για μένα». Λαμβάνοντας το χειρόγραφο με τα 28 μέρη του έργου ο Ισπανός κιθαριστής Αντρές Σεγκόβια, εγκάρδιος φίλος και μοναδικός πρεσβευτής των πολυάριθμων συνθέσεων του Μάριο Καστελνουόβο-Τεντέσκο για κιθάρα, του έγραψε: «Ο Πλατέρο κι εγώ είναι μια ευτυχής ιδέα, και η μουσική δημιουργία ένα αριστούργημα… ένα από τα πιο πρωτότυπα και σημαντικά έργα στην ιστορία της κιθάρας». Ο συνθέτης σε μια επιστολή του Οκτώβρη του 1967 στον Ιταλό κιθαριστή Άντζελο Τζιλαρντίνο (μετέπειτα επιμελητή της έκδοσης του έργου σε τέσσερις τόμους στις εκδόσεις Berben το 1973) αξιολογούσε τους καρπούς της τριανταπεντάχρονης συνεργασίας του με τον Σεγκόβια: «ανάμεσα στα καλύτερα έργα μου θα τοποθετούσα το πρώτο Κοντσέρτο, το Κουιντέτο, το Romancero Gitano, το δεύτερο Κοντσέρτο, το Πλατέρο κι εγώ…»
Το βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Δίφρος το 1956 σε μετάφραση από τα ισπανικά της Ιουλίας Ιατρίδη, με βάση την πρώτη έκδοση με την επιλογή για παιδιά. Το 2006, οι εκδόσεις Παπαδόπουλος κυκλοφόρησαν μια εικονογραφημένη έκδοση σε μετάφραση της Κλεοπάτρας Ελαιοτριβάρη.
Το μουσικό παραμύθι Ο Πλατέρο κι εγώ των Μάριο Καστελνουόβο-Τεντέσκο και Χουάν Ραμόν Χιμένεθ παρουσιάζεται με αφορμή την εκατοστή επέτειο από την πρώτη πλήρη έκδοση του βιβλίου.
20.05.2017, 18.00 h.
21.05.2017, 21.15 h.
22.05.2017, 21.15 h.
23.05.2017, 21.15 h.
Θέατρο Τέχνης, Φρυνίχου 14, Πλάκα. Τηλ.: 2103222464, 2103236732.
Είσοδος γενική: 12 €, φοιτητών: 8 €, ανέργων: 5 €.
Ενήλικοι μαθητές του Ινστιτούτου Θερβάντες και μέλη της Βιβλιοθήκης (με επίδειξη της κάρτας στο ταμείο): 8 €. Ανήλικοι μαθητές και παιδιά (με επίδειξη της κάρτας στο ταμείο): 5 €.
El cuento musical, para niños y adultos, Platero y yo de Mario Castelnuovo-Tedesco (1895-1968) y Juan Ramón Jiménez (1881-1958) para Narrador y Guitarra, op. 190 (1960) (εκδόσεις Berben Edizioni musicali), fue compuesto en 1960 y es fruto de la larga amistad y colaboración del compositor italiano con el guitarrista español Andrés Segovia. El virtuoso español, aunque grabó en 1962 partes de la obra (sin la narración paralela), no la ha presentado nunca en su totalidad y su versión original que dura aproximadamente una hora y media. La obra se presenta en Grecia por primera vez, con Nikos Zarkos en la guitarra y Spiros Sakkás en la narración y canto.
La narración se basa en la traducción de Julia Iatridi (ed. Difros, 1956).
20.05.2017, 18.00 h.
21.05.2017, 21.15 h.
22.05.2017, 21.15 h.
23.05.2017, 21.15 h.
Teatro Tejnis, Frinijou 14, Plaka. Tel.: 2103222464, 2103236732.
Entrada general: 12 €, para estudiantes: 8 €, para desempleados: 5 €.
Adultos alumnos del Instituto Cervantes y usuarios de la biblioteca (con muestra previa de su carnet en la taquilla): 8 €. Alumnos adolescentes y niños (con muestra previa de su carnet en la taquilla): 5 €.
Sobre la obra:
El poeta español Juan Ramón Jiménez (Moguel, Andalucía, 1881 – San Juan de Puerto Rico, 1958), escribió Platero y yo cuando era joven. La primera edición para niños fue editada en 1914, en la serie “Edición Menor” de la editorial “La lectura” y contenía una selección de algunos de los 136 capítulos de la obra. En 1917, la editorial madrileña “Biblioteca Calleja” publica la obra completa, en la que – bajo el subtítulo “Elegía Andaluza” – se cuenta, de modo lírico, la vida del poeta en el pueblo y el campo de Moguer, en compañía de su querido burrito Platero. “Platero es pequeño, peludo, suave; tan blando por fuera, que se diría todo de algodón, que no lleva huesos.”
La muerte de la poetisa Zenobia Camprubí, esposa de Juan Ramón Jiménez, dos días después de concederle el Nobel de Literatura en 1956, lo dejó atrapado en el laberinto de una profunda depresión. Murió en 1958, en la misma clínica de Puerto Rico, lugar donde se exilió la pareja durante el periodo de la Guerra Civil.
En el verano de 1957, el compositor italiano Mario Castelnuovo-Tedesco (1895-1968), que había huido a EEUU desde Florencia a principios de la II Guerra Mundial por ser de origen judío, visitó España con su esposa Clara. El reconocimiento mundial de Juan Ramón Jiménez después del Nobel y la traducción de Platero y yo al inglés, por Eloise Roach hicieron que la obra del poeta fuera accesible a los lectores de EEUU. Mario Castelnuovo-Tedesco había adquirido una capacidad envidiable para crear imágenes musicales, después de veinte años de carrera como compositor de música para más de 150 películas de Hollywood. Finalmente, en 1960 compuso Platero y Yo, op. 190, para guitarra y narrador. En su biografía escribe metafóricamente: “En mi jardín crecen verduras, mi música cinematográfica y flores en abundancia, la música que escribo para mí.”
Cuando el guitarrista español Andrés Segovia, buen amigo y único embajador de las numerosas composiciones de Mario Castelnuovo-Tedesco para guitarra, recibió la partitura con las 28 partes de la obra, le escribió: “Platero y yo es una feliz idea y la creación musical una obra maestra… una de las obras más originales e importantes en la historia de la guitarra.”
En octubre de 1967, en una carta al guitarrista Angelo Gilardino (responsable de la edición de la obra en cuatro tomos por ediciones Berben, en1973), el compositor evaluaba los frutos de su colaboración con Segovia durante treinta y cinco años: “Entre mis mejores obras pondría el primer Concierto, el Quinteto, el Romancero Gitano, el segundo Concierto, Platero y yo…”
El libro se publicó por primera vez en Grecia (basado en la primera edición incompleta) en 1956 en la editorial Difros, con la traducción del español de Julia Iatridi. En 2006 salió una edición ilustrada en la Ed. Papadópoulos, con la traducción de Kleopatra Eleotrivari.
El cuento musical Platero y yo de Juan Ramón Jiménez y Mario Castelnuovo-Tedesco se estrena en Atenas con la ocasión del centenario de la primera edición completa del libro.