Με κατεδάφιση απειλούνται 100.000 αυθαίρετα στην Ισπανία. Ανάμεσά τους και παραθεριστικές κατοικίες πολλών ξένων υπηκόων, οι οποίοι τώρα διαπιστώνουν πως τα σπίτια που αγόρασαν δεν είναι νόμιμα.
O Λίο Λίβετ-Σμιτ, 65 χρόνων, συνταξιούχος αστυνομικός από το Τσεσάιρ της Αγγλίας, και η γυναίκα του, η Τζιν, πίστευαν ότι τα είχαν κάνει όλα σωστά όταν αγόρασαν το σπίτι τους στο Κατράλ, 42 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Αλικάντε, στην Ισπανία. Χρησιμοποίησαν έναν εγκεκριμένο μεσίτη, Ισπανό συμβολαιογράφο και πήραν δάνειο από μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας, για να πληρώσουν για το σπίτι τους- των τριών υπνοδωματίων- 220.000 ευρώ. Όμως τον Ιανουάριο τους κοινοποιήθηκε εντολή κατεδάφισης, στην οποία αναφέρεται πως το σπίτι τους είχε κτιστεί χωρίς άδεια.
Την τελευταία δεκαετία, εργολάβοι οικοδόμησαν στην Ισπανία περίπου 100.000 αυθαίρετες κατοικίες και τώρα χιλιάδες από αυτές απειλούνται με κατεδάφιση, καθώς οι περιφερειακές κυβερνήσεις επιδιώκουν να αποθαρρύνουν την αυθαίρετη δόμηση. Όμως η «σταυροφορία» αυτή μπορεί να αποθαρρύνει και τους ξένους αγοραστές που τροφοδότησαν την έκρηξη των ακινήτων στην Ισπανία και να βαθύνει μια ύφεση που ξεκίνησε πέρυσι. «Το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό», λέει στη Σάρον Σμιθ του πρακτορείου Βloomberg Νews ο Ραφαέλ Παμπιγιόν, καθηγητής Οικονομικών στο Επιχειρηματικό Ινστιτούτο (Ιnstituto de Εmpresa) της Μαδρίτης. «Όταν μια χώρα έχει ένα σύστημα ή θεσμούς που επιτρέπουν την αυθαίρετη οικοδόμηση σπιτιών και τη διαφθορά, τότε προφανώς οι ξένες επενδύσεις θα αποσυρθούν».
Έχασαν το σπίτι τους
Τουλάχιστον ένα σπίτι έχει ήδη κατεδαφιστεί: τον Ιανουάριο, ο Λεν και η Έλεν Πράιορ έχασαν την κατοικία των τριών υπνοδωματίων που είχαν στην Αλμέρια. Το 63χρονο ζευγάρι από το Μπερκσάιρ της Αγγλίας είχε πληρώσει, το 2003, 350.000 στερλίνες (σχεδόν 440.000 ευρώ με την τρέχουσα ισοτιμία) για την κατοικία αυτή.
Καθένας από τους 8.111 δήμους της Ισπανίας έχει την αρμοδιότητα να παίρνει πολεοδομικές αποφάσεις και να εκδίδει άδειες οικοδομής χωρίς σοβαρή επίβλεψη από την περιφερειακή ή από την εθνική κυβέρνηση. Καθώς οι τιμές των ακινήτων ανέβαιναν, μερικοί τοπικοί αξιωματούχοι θέλησαν να κερδίσουν από την οικοδόμηση νέων κατοικιών. Ο πρώην επικεφαλής της πολεοδομίας στη Μαρμπέγια κατηγορείται για ξέπλυμα χρημάτων, καθώς και για δωροληψία για την έκδοση οικοδομικών αδειών. Όταν ο εν λόγω αξιωματούχος, ο Χουάν Αντόνιο Ρόκα, συνελήφθη τον Μάρτιο του 2006, η αστυνομία κατέσχεσε περιουσιακά στοιχεία 2,4 δισεκατομμυρίων ευρώ, ανάμεσα στα οποία ήταν δύο ξενοδοχεία, σπορ αυτοκίνητα και 103 άλογα. Ο ίδιος αρνείται ότι έκανε κάτι παράνομο...
«Όταν όλοι βγάζουν χρήματα, για παράδειγμα ο μεσίτης ακινήτων, το δημαρχείο και η διοίκηση, όλοι κάνουν τα στραβά μάτια», λέει ο Μπερνάρντο ντελ Ροσάλ, πρώην συνήγορος του πολίτη στην περιφέρεια της Βαλένθια. «Το σύστημα παύει συνολικά να λειτουργεί και ο νόμος είναι άχρηστος όταν συμβαίνει αυτό».
Δύο εκατομμύρια οι ξένοι ιδιοκτήτες
ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ των περιφερειών όπου καταγράφεται η μεγαλύτερη συγκέντρωση νέων κατοικιών (Βαλένθια, Αλικάντε, Μαρμπέγια κ.ά.) αρνούνται να πουν πόσες κατοικίες είναι πιθανό να κατεδαφιστούν στις κοινότητές τους. Το ισπανικό υπουργείο Στέγασης και αξιωματούχοι και των 17 περιφερειακών κυβερνήσεων παραπέμπουν για τα σχετικά ερωτήματα στους δήμους. «Οι διαταγές κατεδαφίσεων θα είναι χιλιάδες», λέει πάντως ο Μπερνάρντο Χερνάντες Μπαταγέρ, Ισπανός δικηγόρος και πρόεδρος μιας επιτροπής της Ε.Ε. για τους καταναλωτές.
Οι τιμές των κατοικιών σχεδόν διπλασιάστηκαν από το 1998 ώς το 2006, καθώς οι αγοραστές επωφελούνταν από μια ανθούσα οικονομία, τη σταθερότητα στην απασχόληση και το χαμηλό κόστος του δανεισμού. Σήμερα περίπου δύο εκατομμύρια ξένοι έχουν ιδιοκτησίες στην Ισπανία. Όμως οι τιμές των ακινήτων μειώθηκαν κατά το πρώτο φετινό τρίμηνο για πρώτη φορά εδώ και πάνω από μια δεκαετία, καθώς τα επιτόκια αυξήθηκαν και οι τράπεζες άρχισαν να δανείζουν με μεγαλύτερη δυσκολία. Ο αριθμός των ξένων που αγόρασαν σπίτια στην Ισπανία μειώθηκε σε ποσοστό 42% πέρυσι, ενώ το μερίδιό τους στις συνολικές συναλλαγές μειώθηκε στο 9,5% από 12%.
TA ΝΕΑ online