Η Κοιλάδα των Πεσόντων δέχεται κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες. Τις Κυριακές, τα στεφάνια σχηματίζουν σωρούς. Όπως όμως επισημαίνει το γερμανικό περιοδικό « Der Spiegel», το τι ακριβώς αντιπροσωπεύει το μνημείο αυτό παραμένει ασαφές. Επισήμως, τιμά όλους εκείνους που έπεσαν στη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου. Εντός του, ωστόσο, βρίσκεται και το Μαυσωλείο του Φράνκο. Το έχτισαν, επί Φράνκο, 20.000 πολιτικοί κρατούμενοι. Στην πραγματικότητα, η Κοιλάδα των Πεσόντων συμβολίζει με τον καλύτερο τρόπο μια χώρα που φέρει ακόμα ορατές τις ουλές του Εμφυλίου και της δικτατορίας που ακολούθησε.
Η Ισπανία θέλει να βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακή μιας οικουμενικής Δικαιοσύνης. Ο Μπαλτάσαρ Γκαρθόν έγινε γνωστός διεθνώς όταν εξέδωσε ένταλμα σύλληψης εις βάρος του Χιλιανού δικτάτορα Αουγκούστο Πινοτσέτ, το 1998. Η Ισπανία πρωταγωνιστεί στη δίκη των εγκλημάτων της αργεντίνικης χούντας. Η ίδια όμως, δεν κάθησε ποτέ στο εδώλιο τον Φρανκισμό. «Η Ισπανία βίωσε μία αμνησιακή μετάβαση στη δημοκρατία», λέει στη «Figaro» ο Χεσούς ντε Αντρέ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών.
Το χρέος
Όταν ήρθε η ώρα να οικοδομηθεί η δημοκρατία, οι Αρχές έκριναν πως για να τα καταφέρουν, έπρεπε να συγχωρεθούν τα λάθη του παρελθόντος (το 1977 ψηφίστηκε γενική αμνηστία), να απαγορευτεί το κυνήγι μαγισσών, να μη ζητηθούν ευθύνες. «Σήμερα, όμως, η Ισπανία, χώρα- μέλος της Ε.Ε. από το 1986, απολαύει μιας ισχυρής δημοκρατίας - είναι λοιπόν ώρα να πληρώσουμε το χρέος μας προς τα θύματα του Φρανκισμού», διαβεβαιώνει ο Εμίλιο Σίλβα, πρόεδρος της Ένωσης για την Αποκατάσταση της Ιστορικής Μνήμης (ΑRΜΗ). Έπειτα από πρωτοβουλία του Σίλβα, τις προσφυγές που κατέθεσε για τη διερεύνηση της εξαφάνισης περίπου 30.000 Ισπανών, αποφάσισε ο Γκαρθόν να ριχτεί σε αυτήν την τιτάνια προσπάθεια συλλογής πληροφοριών- ένα πρώτο βήμα προς την άσκηση διώξεων.
Δεν θα είναι εύκολο: μεγάλο μέρος των αρχείων καταστράφηκε από τους ανθρώπους του Φράνκο, κατά κανόνα οι εκτελέσεις των διαφωνούντων γίνονταν με συνοπτικές διαδικασίες. Κι έπειτα, υπάρχουν πολλοί που διαφωνούν με την προσπάθεια του Γκαρθόν. «Δεν συμφωνώ με το σκάλισμα των πληγών του παρελθόντος», δήλωσε ο επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου Λαϊκού Κόμματος, Μαριάνο Ραχόι. Σύμφωνα με τη συντηρητική εφημερίδα «La Vanguardia», το 56% των Ισπανών συμφωνεί με την πρωτοβουλία του Γκαρθόν, αλλά ένα 43% διαφωνεί. Δεν είναι λίγοι και οι συνάδελφοι του Μαδριλένου δικαστή που εκφράζουν την αντίθεσή τους. Σε κύριο άρθρο της, η «Εl Ρaís» διατύπωσε αμφιβολίες για το κατά πόσο «η ισπανική Δικαιοσύνη θα μπορέσει να σηκώσει το βαρύ φορτίο που τοποθέτησε στους ώμους της ο Γκαρθόν». Ο Σίλβα ωστόσο δηλώνει αισιόδοξος. Ακόμα και αν δεν καταλήξει η έρευνα σε κανονική δίκη, λέει, μπορεί να οδηγήσει στη συγκρότηση μιας κυβερνητικής επιτροπής για την αλήθεια, στον εντοπισμό περισσότερων μαζικών τάφων, σε κάποιας μορφής κάθαρση.
Τα σκοτεινά κεφάλαια της ισπανικής ιστορίας
● Ο ΙΣΠΑΝΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ διήρκεσε τρία χρόνια, από τις 17 Ιουλίου του 1936 έως την 1η Απριλίου του 1939. Ξέσπασε έπειτα από απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον της κυβέρνησης της 2ης Ισπανικής Δημοκρατίας και έληξε με νίκη των εθνικιστών και την επιβολή της δικτατορίας του Φράνκο.
● Ο ΦΡΑΝΘΙΣΚΟ ΦΡΑΝΚΟ κυβέρνησε την Ισπανία από τον Απρίλιο του 1939 έως τον Νοέμβριο του 1975. Το 1969 διόρισε διάδοχό του τον πρίγκιπα Χουάν Κάρλος. Μετά τον θάνατό του, ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος προώθησε τον εκδημοκρατισμό του καθεστώτος.
● ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ υπολογίζουν τα θύματα του Ισπανικού Εμφυλίου στις 500.000, και στα δύο στρατόπεδα. Άγνωστος παραμένει όμως ο ακριβής αριθμός των θυμάτων του Φράνκο επί δικτατορίας του. Πιστεύεται ότι έως και 55.000 πολιτικοί του αντίπαλοι είναι θαμμένοι σε ανώνυμους τάφους.
Πηγή: www.tanea.gr