Η τουριστική πρωτεύουσα της Εξτρεμαντούρα στη νοτιοδυτική Ισπανία δεν θυμίζει σε τίποτα ισπανική πόλη. Μια αύρα από Ιταλία και Ρώμη φυσάει στα στενά και τα λιθόστρωτα, ανάμεσα σε ναούς και ιστορικά κτίρια που θεωρούνται από τα σημαντικότερα ρωμαϊκά μνημεία της χώρας

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΕΙΡΗΝΗ ΣΔΡΑΚΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΦΟΙΒΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ

Ηταν το έτος 25 π.Χ. όταν ιδρύθηκε από τους Ρωμαίους η πρωτεύουσα της Λουζιτάνιας, της αρχαίας Πορτογαλίας, που περιλάμβανε τμήματα της νοτιοδυτικής Ισπανίας, κατά την περίοδο επέκτασης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η πόλη-κόσμημα ή Augusta Emerita, όπως βαφτίστηκε από το όνομα του αυτοκράτορα Αύγουστου που την ίδρυσε, στη συμβολή των ρωμαϊκών οδών που συνέδεαν το Τολέδο με τη Λισσαβώνα και τη Σαλαμάνκα με τη Σεβίλλη, ήταν ιδιαίτερης στρατηγικής και εμπορικής σημασίας. Ξεκίνησε ως αποικία των βετεράνων της 5ης και 10ης Λεγεώνας, ευδοκίμησε και σταδιακά κατέλαβε πρωταγωνιστικό ρόλο ως πρωτεύουσα της επαρχίας. Με πληθυσμό 50.000 κατοίκους, ήταν η μεγαλύτερη ρωμαϊκή πόλη στην Ιβηρική, πολιτικό και πολιτιστικό κέντρο όλης της χερσονήσου.

Με τον ερχομό του χριστιανισμού, ως επίσημης θρησκείας της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η Μέριδα έγινε έδρα αρχιεπισκοπική. Διατήρησε τη θέση της μέχρι την κατάκτησή της από τους Βησιγότθους, τον 5ο αιώνα, αλλά η πτώση της άρχισε μετά την εισβολή των Μαυριτανών το 713, συνεχίστηκε με την κατάκτηση από τον Αλφόνσο 9ο της Leόn, ο οποίος τη χάρισε το 1229 στο Τάγμα Ιπποτών του Σαντιάγο. Σήμερα, με εμφανή τα αποτυπώματα του πολιτισμού εκείνου, η μικροσκοπική πόλη μάς υποδέχεται πανέμορφη, πεντακάθαρη και γαλήνια, για να μας ξεναγήσει στις ομορφιές και στα αξιοθέατά της. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που το σύνολο των αρχαιολογικών μνημείων της Μέριδα συμπεριλήφθηκε στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO το 1993.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ

Ξεκινήσαμε με το τρένο από τη Μαδρίτη, με προορισμό το Νότο και την αυτόνομη περιφέρεια της Εξτρεμαντούρα, η οποία βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της Ισπανίας και συνορεύει με την Καστίλλη - Λεόν βόρεια, την Καστίλλη - Λα Μάντσα ανατολικά, την Ανδαλουσία προς Νότο και την Πορτογαλία δυτικά. Διαιρείται σε δύο επαρχίες, το Κάθερες και το Μπανταγιόζ, και το μεγαλύτερο τμήμα της καλύπτεται από εκτενείς πεδιάδες με μέσο υψόμετρο 350. Δύο μεγάλα ποτάμια διασταυρώνονται στα εδάφη της και φιλτράρουν τα νερά από άλλους μικρότερους παραποτάμους της περιοχής: ο Τάγος, που περνάει μέσα από το Κάθερες και εισρέει στην Πορτογαλία, και ο Γκουαντιάνα, που αποτελεί το φυσικό σύνορο με την Πορτογαλία και καταλαμβάνει όλη την επαρχία Μπανταγιόζ.

Διασχίζοντας με το τρένο τις αχανείς πεδιάδες της περιοχής, χρειάστηκαν κάπου έξι ώρες για να φτάσουμε στη γοητευτική Μέριδα, μια γραφικότατη πόλη που δεν θυμίζει ωστόσο τις γειτονικές ισπανικές πόλεις. Οπως είπαμε και παραπάνω, το ρωμαϊκό παρελθόν της είναι τόσο έντονο, που δεν αφήνει πολλά περιθώρια για την παρείσδυση άλλων στοιχείων. Η πόλη είναι και θα παραμείνει ρωμαϊκή. Αυτό επιθυμούν οι κάτοικοί της, που την προστατεύουν σε κάθε τους εκδήλωση, αλλά και οι τοπικές Αρχές, που φροντίζουν ώστε, αν στη διάρκεια εκσκαφών για ανέγερση κτιρίων έρθουν στο φως νέα ευρήματα, αυτά συντηρούνται προσεκτικά και ενσωματώνονται αρμονικά στο οικιστικό σύνολο, ενώ παράλληλα η πόλη συνεχίζει να εξελίσσεται.

Η ΠΟΛΗ

Η Μέριδα μας ανοίγει φιλόξενα τις πύλες της και μας οδηγεί μέσα από μια απολαυστική περιπατητική διαδρομή σε όλα της τα αξιοθέατα. Κέντρο της ζωής της αλλά και της κίνησης της πόλης είναι η αψιδωτή Πλατεία της Ισπανίας, που διακοσμείται από την 13ου αιώνα εκκλησία Santa Maria la Mayor, στο βορειοδυτικό τμήμα της. Ιδρυτής της ήταν ο Alonso de Cardenas, Μέγας Δάσκαλος του Τάγματος του Σαντιάγκο, που βρίσκεται θαμμένος στην εκκλησία αυτή, μαζί με τη σύζυγό του. Βρισκόμαστε στην καρδιά της παλιάς πόλης. Από εδώ, σε όποια κατεύθυνση και αν κινηθούμε, θα βρούμε ακτινωτά ένα σωρό αρχαιολογικά μνημεία, ναούς, επαύλεις, μοναστήρια και θριαμβικές αψίδες.

Βόρεια, λοιπόν, της Πλατείας της Ισπανίας, στη συμβολή των οδών Arco de Trajano και Arco de Santiago, συναντάμε την αψίδα του Τραϊανού, με ύψος 15 μ. και πλάτος 9 μ., κάπου ένα τετράγωνο νότια του Parador της Via de la Plata. Μπροστά από τη Ρωμαϊκή Θριαμβική Αψίδα, με τις τέσσερις σειρές κιόνων που αποτελούσαν τη βόρεια πύλη της ρωμαϊκής πόλης, διακρίνουμε το Αρχαιολογικό Μουσείο Βησιγοτθικής Τέχνης, που αξίζει μια επίσκεψη για να θαυμάσετε αντικείμενα από την εποχή των Βησιγότθων.

Περπατώντας δυτικά της Πλατείας της Ισπανίας, φτάνουμε στο ναό της Aρτέμιδος, αφιερωμένο στον Καίσαρα Αύγουστο. Βρίσκεται ανάμεσα σε σπίτια σε ένα στενό δρομάκι, στην οδό Romero Leal Sagasta. Αν αφήσουμε λίγο τη φαντασία μας να ταξιδέψει στο παρελθόν, θα δούμε ένα ναό επιβλητικό σε παραλληλόγραμμη υπερυψωμένη βάση, που περιβάλλεται από 6 κορινθιακού ρυθμού κίονες από γρανίτη (περίπτερος, εξάστυλος), μέσα σε κήπο, με μια μικρή λιμνούλα στο πλάι του. Σήμερα, τίποτα δεν θυμίζει αυτή την εικόνα, αφού τον 16ο αιώνα μετατράπηκε σε ιδιωτική κατοικία του δούκα του Κόρβου, ο οποίος χρησιμοποίησε 4 από τους αυθεντικούς κορινθιακού ρυθμού κίονες στα αρχιτεκτονικά του σχέδια. Οσο και αν έχει αλλάξει, ωστόσο παραμένει εντυπωσιακός, έτσι ενσωματωμένος στο υπόλοιπο οικιστικό σύνολο.

Επόμενη στάση νότια της πλατείας, στις όχθες του ποταμού Γκουαντιάνα, που διασχίζει την πόλη. Το φρούριο Alcazaba, ένα μαυριτανικό κάστρο του 855, κατασκευάστηκε με την επέκταση ενός πρώιμου ρωμαϊκού και βησιγοτθικού κτιρίου που αργότερα μετατράπηκε σε μοναστήρι του Τάγματος του Σαντιάγκο. Οι Μαυριτανοί ανακαίνισαν τη ρωμαϊκή δεξαμενή στο υπόγειο του φρουρίου και κατασκεύασαν κλίμακες για να κατεβαίνουν σε αυτή, χρησιμοποιώντας πέτρες από τα προγενέστερα κτίρια.

Στα δυτικά του φρουρίου, την προσοχή ελκύει μια περίεργη, πέτρινη γέφυρα και λίγο πιο μακριά, μια εντυπωσιακή αψίδα. Σήμα κατατεθέν της πόλης είναι η ρωμαϊκή γέφυρα πάνω από τον ποταμό Γκουαντιάνα. Στο παρελθόν ήταν η μεγαλύτερη της ρωμαϊκής Ισπανίας, κάπου μισό μίλι, και στηριζόταν σε 64 καμάρες. Κατασκευάστηκε από γρανίτη, επί εποχής Τραϊανού ή Αύγουστου, και ανακατασκευάστηκε από τους Βησιγότθους το 686, ύστερα, από τον Φίλιππο τον 2ο το 1610 και ξανά τον 19ο αιώνα. Διασχίζει τον ποταμό νότια του κέντρου της παλιάς πόλης και πλέον από το 1993 είναι πεζογέφυρα, που χαρίζει στους περιπατητές μια άνετη εναλλακτική λύση για απογευματινούς περιπάτους. Στο βάθος διακρίνεται το τόξο της νέας γέφυρας, σε σχέδιο του Santiago Calatrava. Η σύγκριση του σύγχρονου με το παλιό είναι εντυπωσιακή, αλλά το ίδιο εντυπωσιακή είναι η ταιριαστή συνύπαρξη που δεν φαίνεται να χαλάει καθόλου την ατμόσφαιρα.

Ο περίπατος στην Ιστορία συνεχίζεται, μέσω της οδού De Oviedo νότια, προς την αρένα ταυρομαχιών στην ομώνυμη πλατεία De Toros και τη μεγάλη ρωμαϊκή βίλα Casa del Mithraeo, με τα υπέροχα ψηφιδωτά που απεικονίζουν την αρχή της δημιουργίας του κόσμου. Εμβλημα της πόλης είναι το ρωμαϊκό θέατρο που συναντάμε στην οδό José Ramόn Melida. Το αρχιτεκτονικό αριστούργημα του 18ου αιώνα π.Χ., έργο του Αγρίππα, βρίσκεται πάνω στο λόφο San Albin και μέχρι σήμερα διατηρείται σε εξαιρετική κατάσταση. Πρόκειται για μινιατούρα των μεγάλων θεάτρων της Ρώμης, χωρητικότητας 6.000 θεατών και διακοσμημένο με αγάλματα θεών και αυτοκρατόρων.

Η είσοδος στη σκηνή, που είχε ύψος πάνω από δυόμισι μέτρα, γινόταν από τρεις πόρτες. Πιο δίπλα, βρίσκεται το ρωμαϊκό αμφιθέατρο του 8ου π.Χ. αιώνα, όπου γίνονταν οι αρματοδρομίες, μονομαχίες και αναπαραστάσεις ναυμαχιών. Οι κερκίδες, που άλλοτε φιλοξενούσαν 14.000 - 15.000 θεατές, ζητωκραυγάζοντας και επευφημώντας, το θεωρείο και ο εξώστης σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση, ενώ η θέση του στο λόφο του San Albin χάριζε πανοραμική θέα. Μια σταυρόσχημη τάφρος διέσχιζε το κέντρο της αρένας. Μετά την απαγόρευση των μονομαχιών, υλικό από το αμφιθέατρο χρησιμοποιήθηκε για τη συντήρηση της γέφυρας πάνω από τον ποταμό. Και βέβαια, η περιήγηση δεν θα είναι ολοκληρωμένη δίχως την επίσκεψη στο Εθνικό Μουσείο Ρωμαϊκής Τέχνης, στο ανατολικό άκρο της Μέριδα, που στεγάζει μια από τις πιο καλοδιατηρημένες και πλούσιες συλλογές ρωμαϊκών ευρημάτων -κάπου 36.000 εκθέματα- από όλη τη χώρα. Ευρήματα από το ρωμαϊκό θέατρο και αμφιθέατρο, ψηφιδωτά, τοιχογραφίες, αγάλματα και προτομές, νομίσματα, μπρούντζινα και πήλινα αντικείμενα ξετυλίγουν στα μάτια των επισκεπτών τη ρωμαϊκή ιστορία της Μέριδα.

Οι επισκέπτες στο απέραντο αυτό υπαίθριο μουσείο δεν σταματούν εδώ. Συνεχίζουν βορειοδυτικά, πέρα από τις σιδηροδρομικές ράγες, μέχρι να φτάσουν στον αρχαίο ιππόδρομο στο τέρμα της Avenida Extremadura. Το Circus Maximus μπορούσε να φιλοξενήσει μέχρι 30.000 θεατές, που συνέρρεαν για να απολαύσουν αρματοδρομίες. Σχεδόν δίπλα, στο τέρμα της οδού Calle Teniente Coronel Yagüe, διακρίνονται οι 140 καμάρες του μοντέρνου υδραγωγείου που κατασκεύασαν οι Μαυριτανοί. Από εδώ, η Avenida Extremadura ακολουθεί τις σιδηροδρομικές ράγες μέχρι το σταθμό, όπου συναντάμε την εκκλησία της Αγίας Ευλαλίας (4ος αι.) στη θέση ενός ρωμαϊκού ναού, πλήρως ανακατασκευασμένου τον 13ο αιώνα.Από τα μνημεία που ξεχωρίζουν είναι το πολύ καλά διατηρητέο Υδραγωγείο των Θαυμάτων (Acueducto de los Milagros) που διοχέτευε την πόλη με νερό από την Proserpina, 10 χιλιόμετρα μακριά. Το νερό τροφοδοτούσε δύο τεχνητές λίμνες, τις Cornalvo και Proserpina, και είχε κατασκευαστεί από γρανίτη και πλίνθους.

CITY BREAK

Σίγουρα η γνωριμία με τον πολιτιστικό αυτό θησαυρό της Ισπανίας δεν εξαντλείται μόνο σε μία ημέρα. Αξίζει να μείνει κανείς τουλάχιστον ένα Σαββατοκύριακο, να περπατήσει στα στενά δρομάκια, να συνομιλήσει με τους ντόπιους στα υπαίθρια tapas, απολαμβάνοντας κρασί με γεύσεις φρούτων, να κρυφοκοιτάξει μέσα στις αυλές και στους κήπους των σπιτιών και να θαυμάσει τη θέα πάνω από το επιβλητικό φρούριο Αlcazaba. Η στάση εδώ είναι ένα ευχάριστο διάλειμμα και μια συναρπαστική έκπληξη, καθώς λίγοι γνωρίζουν την ομορφιά και την ιστορία της πόλης. Εκείνη, όμως, δεν φαίνεται να πτοείται. Με το ισχυρό χαρτί του πολιτισμού, της ιστορίας και της εξαίρετης συντήρησής της, χαίρεται να ξεχωρίζει και υποδέχεται τους επισκέπτες με τη γοητεία μιας Ρωμαίας αριστοκράτισσας, με κάθε διάθεση να τη γνωρίσουν όσο καλύτερα μπορούν και εκείνη να τους μυήσει στις μυστικές ομορφιές της.

ΠΟΤΕ ΝΑ ΠΑΤΕ

Στη Μαδρίτη θα φτάσετε αεροπορικώς, με την Iberia. Ακολούθως, στη Μέριδα μπορείτε να φτάσετε είτε οδικώς είτε σιδηροδρομικώς. Το τρένο κάνει περίπου 6 ώρες από τη Μαδρίτη (από τον σιδηροδρομικό σταθμό Atocha) και το εισιτήριο κοστίζει 27 - 41 ευρώ ανάλογα με τον τύπο της αμαξοστοιχίας (τοπικό τρένο, πρωινό ή εξπρές νυχτερινό, www.renfe.es). Επίσης, τα λεωφορεία της εταιρείας Auto Res προσφέρουν τακτικά δρομολόγια (www.auto-res.net).

ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ

Οι επιλογές διαμονής στη Μέριδα ποικίλλουν, ανάλογα με τον τύπο του ξενοδοχείου που θα προτιμήσετε. Υπάρχουν πολλά μοντέρνα ξενοδοχεία, διαφόρων κατηγοριών και τιμών. Ενα ξενοδοχείο 5 αστέρων κοστίζει 80 - 175 ευρώ το δωμάτιο τη βραδιά (π.χ. Mérida Palace, Convento de San Diego), ενώ τα 4στερα ξενοδοχεία θα τα βρείτε να κυμαίνονται από 60 έως 80 ευρώ τη βραδιά (π.χ. Hotel Velada Mérida, Tryp Medea, Hotel Las Lomas, Sercotel Rio Badajoz). Ιδιαίτερα προσεγμένα είναι τα τύπου πανδοχείων, τα γνωστά parador, όπως το Parador de Mérida, ένα μοναστήρι του 18ου αιώνα που έχει μετατραπεί σε ξενοδοχείο και κοστίζει περίπου 155 ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες και κρατήσεις μπορείτε να επισκεφτείτε διαδικτυακές μηχανές αναζήτησης, όπως το www.booking.com

Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo: www.booking.com

ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ

Δίχως αμφιβολία, το φαγητό στην Ισπανία είναι μια πραγματική απόλαυση. Πρώτη θέση κατέχουν τα tapas, που στην ουσία προσφέρουν μικρά, ελαφριά σνακ που «κόβουν» την πείνα. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιλέγουν να επισκέπτονται διάφορα tapas bars και να δοκιμάζουν μπίρα ή ποτό, συνοδεία των γευστικότατων ορεκτικών, αντί τα μεγάλα εστιατόρια. Η γαστρονομική κληρονομιά περιλαμβάνει το αλκοολούχο ποτό chicha (alcoholic drink made from fermented maize). Το μαγειρευτό κρέας και η σούπα παραμένουν σημαντικά συστατικά της ντόπιας κουζίνας, με συνταγές όπως η pisca andina, ένα γευστικό πιάτο με βάση την πατάτα.

Δοκιμάστε επίσης κρύα σούπα με ντομάτα, πιπεριές, αγγούρι, σκόρδο (gazpacho), αμύγδαλα και ψωμί (ajoblanco), λαγό και πέρδικα, γεμιστή πέστροφα, πέστροφα με σκόρδο, καπνιστό γιδοτύρι, αυτιά χοίρου, άγρια σπαράγγια. Και για επιδόρπιο dulces abrillantados, δηλαδή γλασαρισμένα γλυκά. Τα φρουτώδη κρασιά, κρασιά με Ονομασία Προέλευσης, Ribera del Guadiana, όπως εκείνα από μαύρα μούρα, συνοδεύουν τη γευστική πανδαισία. Οι προτάσεις μας:

• Casa Benito (Calle San Francisco, 3), πολυσύχναστο μπαρ για tapas.
•Restaurante Rafael II (Santa Eulalia, 13), καλό και ποιοτικό φαγητό, ψητό κρέας.
• Restaurante Nicols (Calle Felix Valverde Lillio, 13), στέκι των ντόπιων και όσων αγαπούν το καλό φαΐ.

ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

www.turismoextremadura.com
www.spain.info

Πηγή: kathimerini.gr