altΓκαμπριέλ Αρέστι (1933-1975)

Γεννήθηκε στους κόλπους μιας μη βασκόφωνης οικογένειας πατριωτών, στο Μπιλμπάο. Στα δεκατέσσερα ξεκίνησε να μελετά βασκικά μόνος του, διαβάζοντας τους κλασικούς στη δημοτική βιβλιοθήκη και ακούγοντας απαγγελίες αυτοσχέδιων στίχων. Η ποίησή του εξελίχθηκε από τον Συμβολισμό της νιότης του στην κοινωνική κριτική των ώριμων χρόνων του, ασκώντας τεράστια επιρροή στη νεολαία των δεκαετιών του ’60 και του ’70. Το Harri eta Herri (Πέτρα και Λαός, 1964) είναι το βιβλίο που θεμελίωσε τη μοντέρνα βασκική πολιτική ποίηση. Έκρινε, προκάλεσε διχογνωμίες, κατέρριψε τον μύθο του θρήσκου Βάσκου, δήλωσε ανοιχτά πως ανήκε στην Αριστερά, ανανέωσε επίσης το τραγούδι και το θέατρο... Ο θάνατος του, που συνέπεσε με το τέλος του Φρανκισμού, κλείνει έναν κύκλο στη βασκική λογοτεχνία. 
ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ
Γκαμπριέλ Αρέστι, 1963
Θα υπερασπιστώ
το σπίτι του πατέρα μου
Ενάντια στους λύκους,
ενάντια στην ξηρασία,
ενάντια στην τοκογλυφία,
ενάντια στη δικαιοσύνη,
θα υπερασπιστώ
το σπίτι
του πατέρα μου.
Θα χάσω
τα ζωντανά,
τα περιβόλια,
τα πευκοδάση·
θα χάσω
τους τόκους,
τα εισοδήματα,
τα μερίσματα,
αλλά θα υπερασπιστώ το σπίτι του πατέρα μου.
Τα όπλα θα μου αφαιρέσουν,
και με γυμνά τα χέρια θα υπερασπιστώ
το σπίτι του πατέρα μου·
τα χέρια θα μου κόψουν,
και με τα μπράτσα μου θα υπερασπιστώ
το σπίτι του πατέρα μου·
χωρίς μπράτσα,
χωρίς ώμους,
χωρίς στήθος
θα με αφήσουν,
και με την ψυχή μου θα υπερασπιστώ
το σπίτι του πατέρα μου.
Θα πεθάνω,
η ψυχή μου θα χαθεί,
η φάρα μου θα χαθεί,
αλλά το σπίτι του πατέρα μου
θα μείνει
όρθιο.
NIRE AITAREN ETXEA
Gabriel Aresti, 1963
Nire aitaren etxea
defendituko dut.
Otsoen kontra,
sikatearen kontra,
lukurreriaren kontra,
justiziaren kontra,
defenditu
eginen dut
nire aitaren etxea.
Galduko ditut
aziendak,
soloak,
pinudiak;
galduko ditut
korrituak,
errentak,
interesak,
baina nire aitaren etxea defendituko dut.
Harmak kenduko dizkidate,
eta eskuarekin defendituko dut
nire aitaren etxea;
eskuak ebakiko dizkidate,
eta besoarekin defendituko dut
nire aitaren etxea;
besorik gabe,
sorbaldik gabe,
bularrik gabe
utziko naute,
eta arimarekin defendituko dut
nire aitaren etxea.
Ni hilen naiz,
nire arima galduko da,
nire askazia galduko da,
baina nire aitaren etxeak
iraunen du
zutik.
Παραδοσιακό βασκικό σπίτι (baserria)

Μετάφραση: petardo, Βίκυ Ρούσκα
Επιμέλεια: Βίκυ Ρούσκα

Traducción: petardo, Vicky Rouska
Revisión: Vicky Rouska