Η σύνδεση μεταξύ Βόρειας και Νότιας Αμερικής υπάρχει εδώ και λίγα εκατομμύρια χρόνια. Στη Γουατεμάλα, η πλάκα της Βόρειας Αμερικής συγκρούεται με εκείνη της Καραϊβικής, ενώ το τεκτονικό ρήγμα πηγαίνει από δυτικά προς ανατολικά διασχίζοντας την κοιλάδα του Motagua.

Η Γουατεμάλα βρίσκεται επίσης σε μια ζώνη «αναβρασμού»: εδώ η πλάκα Coco περνάει κάτω από την Κεντρική Αμερική (πλάκα Βόρειας Αμερικής και Καραϊβικής) με ταχύτητα σχεδόν 6 εκ. το χρόνο. Στο μεταξύ το μάγμα σπρώχνεται προς τα πάνω και όταν τα αέρια φθάνουν σε οριζόντια πίεση, αποφορτίζεται με τη μορφή ηφαιστειακής έκρηξης η οποία συχνά συνοδεύεται από σεισμικές δονήσεις.

Η Γουατεμάλα αριθμεί 37 ηφαίστεια, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στη Sierra Madre, οροσειρά παράλληλη με την ακτή του Ειρηνικού. Το υψηλότερο ηφαίστειο της χώρας (και της Κεντρικής Αμερικής) είναι το ανενεργό Tajumulco (4.220 μ. ) στα νοτιοδυτικά του Huehuetenago. Εκτός από το Acatenango, που εξεράγη τελευταία φορά το 1972, υπάρχουν σήμερα τέσσερα ενεργά ηφαίστεια στη Γουατεμάλα:

1)Το Fuego (δίδυμο ηφαίστειο του Acatenango), ύψους 3.763 μ., εξερράγη τελευταία φορά το 2007.

2)Το Pacaya είναι ενεργό από το 1965. Εξερράγη τελευταία φορά το 1994 και η βροχή από στάχτη έφθασε ως την Ciudad de Guatemala, 30 χλμ. μακριά.

3)Το Santa Maria (3.772 μ.) υψώνεται πίσω από το Quezaltenango.

4) Δίπλα από το Santa Maria, το πιο νεαρό ηφαίστειο, το Santiaguito, είναι μάλλον το πιο επικίνδυνο. Η τελευταία του έκρηξη ήταν το Φεβρουάριο του 2003.

Το ανενεργό ηφαίστειο Agua (3.766 μέτρα) είναι το δεύτερο υψηλότερο ηφαίστειο της χώρας, ενώ στην τρίτη θέση είναι το επίσης ανενεργό Atitlan (3.537 μέτρα).