Κα Πριόβολου, σας ευχαριστούμε, κατ' αρχήν, για την τιμή που μας κάνετε να απαντήσετε σε ερωτήματα που αφορούν στον Κλάδο μας. Οι εξελίξεις τον τελευταίο χρόνο ήταν ραγδαίες και τα ερωτήματα που δημιουργούνται για την παρούσα και τη μελλοντική επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων των δύο τμημάτων είναι καίρια και χρήζουν σαφών απαντήσεων.
Επιπλέον, με την ευκαιρία της ηλεκτρονικής αυτής επικοινωνίας μας, θέλουμε να εκφράσουμε την ελπίδα ότι η νέα ιστοσελίδα του Συλλόγου μας, www.inital.gr , η οποία είναι μία ευγενική χορηγία του Εκδοτικού Οίκου Edilingua, θα αποτελέσει πυρήνα επικοινωνίας τόσο μεταξύ των Καθηγητών Πανεπιστημίου του Ε.Κ.Π.Α. όσο και των Καθηγητών Πανεπιστημίου του Α.Π.Θ., αλλά και των συναδέλφων Καθηγητών της Ιταλικής Γλώσσας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
Ξεκινώντας τη συνέντευξη, θα θέλαμε να μας πείτε σε ποιές ενέργειες έχετε προβεί ώστε να ενταχθούν η Ιταλική και η Ισπανική γλώσσα στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, καθώς και ποιές είναι οι άμεσες αλλά και μελλοντικές κινήσεις σας προκειμένου να εισαχθούν σύντομα οι νέες ξένες γλώσσες επιλογής (Ιταλική, Ισπανική) και στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, ισότιμα με τις άλλες ξένες γλώσσες επιλογής (Γαλλική, Γερμανική);
Είναι γεγονός ότι το Τμήμα Ιταλικής και Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας έχει κάνει σοβαρές και συντονισμένες ενέργειες για να ενταχθούν οι δύο γλώσσες, που θεωρούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση λιγότερο διδασκόμενες και διαδεδομένες, στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Η Ιταλική και η Ισπανική έχουν μπει στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχει – όπως με πληροφορούν – μεγάλη αντίδραση από τους ίδιους τους καθηγητές, τους διδάσκοντες τις άλλες ξένες γλώσσες αλλά πολλές φορές και από διευθυντές σχολείων. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από πλευράς των μαθητών προς τις γλώσσες αυτές και κυρίως προς την Ιταλική, προσπαθούν να πείσουν τα παιδιά ότι αυτές οι γλώσσες είναι λιγότερο ομιλούμενες ή ότι δεν υπάρχει ικανός αριθμός εκπαιδευτικών αυτών των ειδικοτήτων ή ότι οι γλώσσες αυτές δεν έχουν μέλλον για τις σπουδές τους αργότερα. Σχετικά με την εισαγωγή της Ιταλικής και της Ισπανικής στο σχολείο, οι πρώτες ενέργειες έγιναν από την εποχή που ήμουν Ειδική Γραμματέας στο Υπ. Παιδείας, την περίοδο 2001-2004. Αρχικά μπήκαν πιλοτικά, ακολούθησαν οι επόμενες κυβερνήσεις, κράτησαν το ίδιο σύστημα και τώρα διδάσκονται στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο, όχι όμως στο Δημοτικό. Ειδικότερα για την Ιταλική γλώσσα, αυτό που θα ήθελα να σας πω είναι ότι και οι Ιταλοί βοηθούν πάρα πολύ προς αυτή την κατεύθυνση, και είναι διατεθειμένοι να εντάξουν την ελληνική γλώσσα σε ορισμένα σχολεία τους. Εξάλλου είναι γεγονός ότι και οι Έδρες Νεοελληνικών σπουδών στα Πανεπιστήμια της Ιταλίας προχωρούν παρ’ όλες τις δυσκολίες που υπάρχουν και οι φοιτητές μπορούν να κάνουν μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό με αντικείμενο την Νεοελληνική Φιλολογία.
Η ένταξη της χώρας μας στην Ε.Ε. και τα νέα δεδομένα στο χώρο της εκπαίδευσης επιβάλλουν την αναθεώρηση των προγραμμάτων των πανεπιστημιακών σπουδών. Η θέση των ξένων γλωσσών στα εκπαιδευτικά συστήματα της Ευρώπης επανεξετάζεται και βελτιώνεται μέσα στο πνεύμα και τη φιλοσοφία του Ευρωπαϊκού Έτους Γλωσσών. Θα αναφερθώ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και συγκεκριμένα σε δύο προτάσεις προς μελέτη και διάλογο.
- Στα προγράμματα σπουδών όλων των Τμημάτων των Πανεπιστημίων να προβλέπεται ως κατ’ επιλογή υποχρεωτικό μάθημα μια ξένη γλώσσα από τις διδασκόμενες στα Τμήματα ξένων Γλωσσών και Φιλολογιών.
- Το πρόγραμμα σπουδών των Θεωρητικών κυρίως πανεπιστημιακών Τμημάτων να έχουν τη δυνατότητα σύνδεσης με τα αντίστοιχα των ξένων γλωσσών ως προς τα μαθήματα που αφορούν τη γλώσσα, τη λογοτεχνία, την ιστορία και τον πολιτισμό των ξένων χωρών και να οδηγούν σε διατμηματικό πτυχίο.
Θεωρείτε ορθό, ένα Τμήμα όπως αυτό της Ιταλικής γλώσσας και Φιλολογίας με παράδοση (από το 1961), με πολλούς αποφοίτους ήδη συνταξιούχους και με μέσο όρο ηλικίας καθηγητών τα 42-45 χρόνια, να περιμένει και άλλο (μέχρι το 2012) μία χρονιά λίγο πριν το τέλος της τετραετίας (προεκλογική); Δεν θα έπρεπε, από την στιγμή που το κυβερνών κόμμα ζητούσε την εισαγωγή των νέων ξένων γλωσσών επιλογής (Ιταλική, Ισπανική) στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, να υλοποιήσει τις προεκλογικές δεσμεύσεις γρηγορότερα; Είχαν γίνει 2 επερωτήσεις ΛΑΟΣ και ΣΥΡΙΖΑ και 8 επερωτήσεις του, κυβερνώντος πλέον κόμματος του ΠΑΣΟΚ, το 2009 (πριν μερικούς μήνες δηλαδή) http://www.inital.gr/component/content/article/3-newsflash/41-ΘΕΣΕΙΣ-ΠΑ-ΣΟ-Κ-ΓΙΑ-ΤΙΣ-ΝΕΕΣ-ΓΛΩΣΣΕΣ προς τον τότε Υπουργό Κο Σπηλιωτόπουλο που ζητούσαν την ένταξη της Ιταλικής και της Ισπανικής γλώσσας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση με τη μορφή τριετούς πιλοτικού προγράμματος Τι άλλαξε μέσα σε μια χρονιά και το «επείγον» του θέματος μετατέθηκε για το 2012; Να θυμίσουμε ότι η πιλοτική ένταξη το 2012 σημαίνει εισαγωγή της γλώσσας το 2015. Ποια είναι η θέση σας; Πόσο σύντομα πιστεύετε ότι θα γίνει η εισαγωγή της Ιταλικής και της Ισπανικής γλώσσας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση; Έχετε συζητήσει με τις αρμόδιες υπηρεσίες ή τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας γι’ αυτό το θέμα; Αν ναι, ποιες είναι οι απαντήσεις που έχετε λάβει;
Το τμήμα Ιταλικής και Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, το οποίο τώρα που μιλάμε είναι ενιαίο αλλά από 1/9/2010 γίνεται χωριστό τμήμα Ιταλικής και χωριστό τμήμα Ισπανικής, κάνει τις απαραίτητες ενέργειες προς το Υπουργείο. Έχουμε στείλει επιστολή για το θέμα της διδασκαλίας της Ιταλικής και της Ισπανικής από το Δημοτικό. Παράλληλα, πριν δύο μήνες περίπου, από κοινού με την κα Palestini, τη Διευθύντρια του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου, είχαμε συνάντηση με την Υφυπουργό κα. Χριστοφιλοπούλου και της θέσαμε το ίδιο θέμα, της ένταξης δηλαδή της Ιταλικής στο Δημοτικό. Πρέπει να πω ότι ήταν πολύ θετική στο αίτημά μας. Δεχθήκαμε όμως και ένα έγγραφο από το Υπουργείο στο οποίο αναφέρεται ότι δεν μπορεί να γίνει άμεσα η ένταξη της Ιταλικής και της Ισπανικής στο Δημοτικό, γιατί μελετώνται και επανεξετάζονται τα αναλυτικά προγράμματα της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Ποια βήματα (κατά την γνώμη σας) πρέπει να γίνουν προκειμένου να είναι εφικτή η πιστοποίηση πρώτης και δεύτερης ξένης γλώσσας στα σχολεία μέσω του Κ.Π.Γ.; Είναι πρόσφατες άλλωστε και οι δηλώσεις της κας Υπουργού για τη σύνδεση του Κ.Π.Γ. με τη Δημόσια Εκπαίδευση.
Ο στόχος της Υπουργού είναι απόλυτα σωστός. Εξάλλου το ΚΠΓ όταν ξεκίνησε, αυτό το στόχο είχε : να μπορούν τα παιδιά χωρίς φροντιστήρια και ιδιαίτερα έξοδα να πιστοποιούν τη γνώση της ξένης γλώσσας μέσα από κρατικό φορέα. Είναι πολύ σημαντικό οι νέοι που ζούν στο πολυγλωσσικό περιβάλλον της Ενωμένης Ευρώπης που τους ζητά να ξέρουν τρεις γλώσσες, τελειώνοντας το σχολείο, να μπορούν να διδάσκονται τις γλώσσες αυτές μέσα στο σχολείο και να παίρνουν την πιστοποίηση χωρίς χρονοβόρες και δαπανηρές διαδικασίες. Υπάρχουν βεβαίως και οι πιστοποιήσεις που παρέχονται από τα Ινστιτούτα των ξένων χωρών στη χώρα μας και οι οποίες θα συνεχίσουν να λειτουργούν ανταγωνιστικά προς το ΚΠΓ. Οι πρόσφατες δηλώσεις της Υπουργού κ. Διαμαντοπούλου για το θέμα της διδασκαλίας των ξένων γλωσσών είναι πολύ θετικές και για το ΚΠΓ και για τον τρόπο διδασκαλίας των γλωσσών στο σχολείο. Το πρόγραμμα είναι φιλόδοξο και απαιτεί χρήματα για την εφαρμογή του, το σημαντικό όμως είναι ότι η γλωσσομάθεια σχεδιάζεται σε σωστές βάσεις και από την αρχή των βασικών σπουδών των νέων.
Συμφωνείτε με τις θέσεις Μπαμπινιώτη για την ξενόγλωσση εκπαίδευση στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα; Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Α΄θμιας και Β΄θμιας Εκπαίδευσης τάχθηκε εξ αρχής υπέρ της πολυγλωσσίας ("Αγκαλιάζω την γλωσσική πολυμορφία. Θεωρώ την κυριαρχία της Αγγλικής επί κακώ".)
Συμφωνώ απόλυτα με τις θέσεις του καθηγητή και δασκάλου μου Γ.Μπαμπινιώτη, που είναι ο πλέον αρμόδιος και έμπειρος για να αντιμετωπίσει τα θέματα αυτά. Έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τη διδασκαλία των γλωσσών και ως Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών στήριξε τόσο τη διδασκαλία της Ελληνικής ως ξένης γλώσσας όσο και τη διδασκαλία των ξένων γλωσσών και πολιτισμών. Το νεοσύστατο Τμήμα Σλαβικών Σπουδών, του οποίου έχω την τιμή να είμαι αναπληρώτρια πρόεδρος, δημιουργήθηκε επί των ημερών του με στόχο το άνοιγμα της Ελλάδας και προς τις χώρες αυτές μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία. Πιστεύω ότι το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας έχει υιοθετήσει πολλές από τις θέσεις της επιτροπής Μπαμπινιώτη.
Εικάζεται βάσει μελέτης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε γνωστή εκπαιδευτική ιστοσελίδα, ότι τίθεται θέμα βιωσιμότητας των Πανεπιστημιακών Τμημάτων της Ιταλικής και της Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας.
Δεν νομίζω ότι τίθεται το θέμα βιωσιμότητας των Πανεπιστημιακών Τμημάτων ιταλικής και Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας. Τα Τμήματα αυτά λειτουργούν επί χρόνια στελεχωμένα με μέλη ΔΕΠ, και με μεγάλο αριθμό εισαγομένων κάθε χρόνων φοιτητών. Με εκπλήσσει να τίθεται θέμα βιωσιμότητας πόσο μάλλον όταν η περίοδος που διανύουμε είναι περίοδος της πολυγλωσσίας και το θέμα της εισαγωγής των ξένων γλωσσών στα σχολεία αποτελεί έναν από τους πρώτους στόχους του Υπουργείου Παιδείας.
Γιατί στα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών του τμήματος Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ε.Α.Π, δεν έχει σχεδιαστεί ακόμη η δημιουργία μεταπτυχιακών στην εξειδίκευση των καθηγητών της Ιταλικής και της Ισπανικής γλώσσας, ενώ αντιστοίχως υπάρχει εκπαιδευτική προσφορά μεταπτυχιακών στην εξειδίκευση των καθηγητών της Αγγλικής, της Γαλλικής και της Γερμανικής γλώσσας; Οι καθηγητές της Ιταλικής και της Ισπανικής γλώσσας που διαμένουν εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, θα μπορούσαν εξ αποστάσεως να εξειδικευτούν στο γνωστικό τους αντικείμενο, όπως οι συνάδελφοί τους καθηγητές της Αγγλικής, της Γαλλικής και της Γερμανικής γλώσσας. Θα μπορούσατε να προτείνετε τη δημιουργία αυτών των μεταπτυχιακών προγραμμάτων εξειδίκευσης για την Ιταλική και την Ισπανική γλώσσα;
Η επιθυμία μου και οι προσπάθειές μου, από τότε που ανέλαβα Πρόεδρος του Τμήματος, ήταν να ανταποκριθώ στο μόνιμο αίτημα των φοιτητών μας για δημιουργία Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ελλάδα. Είμαι πολύ ευτυχής γιατί το ΠΜΣ με τίτλο ‘‘Ελληνορωμαϊκές Ελληνοϊταλικές σπουδές: Λογοτεχνία, Ιστορία και Πολιτισμός‘‘ λειτουργεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο και είναι αξιοσημείωτο ότι βρήκε ανταπόκριση από φοιτητές και άλλων Τμημάτων Ελληνικών και Ξένων Πανεπιστημίων. Παράλληλα, επειδή οι απόφοιτοι των Ελληνικών Πανεπιστημίων έχουν ανάγκη εξειδίκευσης στη διδασκαλία της Ιταλικής ως ξένης γλώσσας και τη στιγμή μάλιστα που η γλώσσα έχει πλέον μπει στα σχολεία της Μ.Ε., προχώρησα σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Perugia για τη δημιουργία ενός Μεταπτυχιακού Προγράμματος. Το πρόγραμμα αυτό θα έχει διάρκεια ενός έτους κατά τη διάρκεια του οποίου οι φοιτητές θα πηγαίνουν για τρεις μήνες στην Perugia, και μάλιστα με κάποιες υποτροφίες που θα δίνονται από την Ιταλία, και το υπόλοιπο πρόγραμμα θα γίνεται εδώ. Θα αποβλέπει στην εξειδίκευση αυτών κυρίως που πρόκειται να εργαστούν ως δάσκαλοι της ξένης γλώσσας. Το ειδικό συμβόλαιο συνεργασίας έχει ήδη υπογραφεί από τους Πρυτάνεις των Πανεπιστημίων Ελλάδας- Ιταλίας και αναμένεται η έγκρισή του από το Υπουργείο Παιδείας προκειμένου να λειτουργήσει από τον επόμενο Σεπτέμβριο.
Ποια είναι η άποψή σας για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε με τους Διευθυντές των σχολικών μονάδων, οι οποίοι δεν ενημερώνουν σωστά τους μαθητές για την εκπαιδευτική προσφορά των νέων ξένων γλωσσών επιλογής (Ιταλική, Ισπανική), ή τους προτρέπουν να επιλέξουν τις παλαιές ξένες γλώσσες επιλογής (Γαλλική, Γερμανική), για τις οποίες υπάρχει μόνιμο προσωπικό στην πλειονότητα των σχολικών μονάδων;
Πιστεύω – όπως και προηγουμένως σας ανέφερα - ότι η αντίδραση προέρχεται από τους Διευθυντές των σχολικών μονάδων και από τους διδάσκοντες την Γερμανική και Γαλλική γλώσσα. Ο αγώνας γίνεται για την απόκτηση της δεύτερης θέσης στην επιλογή των γλωσσών μετά, δηλαδή, από την πρώτη θέση της Αγγλικής γλώσσας. Εκτιμώ ότι η διαμάχη αυτή θα είχε αποφευχθεί αν το μήνυμα του 2001, ως έτους Ευρωπαϊκών Γλωσσών, ότι όλες οι γλώσσες είναι ισότιμες και δεν υπάρχουν γλώσσες δεύτερης κατηγορίας, δεν είχε μείνει μόνον μήνυμα. Στην πραγματικότητα οι γλώσσες είναι δύο ή και τριών ταχυτήτων. Η Αγγλική είναι η αδιαμφισβήτητη lingua franca . Η Γαλλική και η Γερμανική παλεύουν για τη δεύτερη θέση, και ακολουθούν η Ιταλική ,η Ισπανική και οι άλλες γλώσσες. Είναι πράγματι εντυπωσιακό ότι η Ιταλική, γλώσσα μιας χώρας που μαζί με την Ελλάδα αποτελεί την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης, θεωρείται από τη σημερινή Ενωμένη Ευρώπη γλώσσα ολιγότερο ομιλούμενη, και το ίδιο ισχύει για την Ισπανική, γλώσσα που μιλιέται από εκατομμύρια ανθρώπων στον κόσμο.
Η Ελλάδα είναι χώρα ανοικτή στην πολυγλωσσία. Οι Έλληνες είμαστε εξαιρετικά ικανοί στην εκμάθηση ξένων γλωσσών, αλλά και λίγο αδιάφοροι για τη δική μας γλώσσα. Με δεδομένη την πολυγλωσσική πολιτική της Ε.Ε. στην εκπαίδευση, χρέος μας είναι, ως Έλληνες, να αναζητήσουμε τρόπους προκειμένου η δική μας γλώσσα να εντάσσεται ισότιμα στα εκπαιδευτικά προγράμματα των άλλων χωρών, γιατί η αμοιβαιότητα στην περίπτωση αυτή είναι απαραίτητη.
Σας ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο που μας διαθέσατε και σας ευχόμαστε ολόψυχα κάθε επιτυχία στο δύσκολο έργο σας.
Με εκτίμηση,
Τα μέλη του Πανελλήνιου Συλλόγου Καθηγητών της Ιταλικής Γλώσσας.
Πηγή: www.inital.gr