Επειδή οι παροιμίες, εκτός από τη σοφία, αντανακλούν και τη νοοτροπία κάθε λαού, για να δούμε κατά πόσο συγκλίνει ο ελληνικός τρόπος σκέψης με τον ισπανικό...

Αγάπη & έρωτας

Αγάπη, βήχας και παράς δεν κρύβονται.
El amor, la tos y el fuego, no pueden ser encubiertos.

Όπου γης και πατρίς.
Η καρδιά πηγαίνει όπου οδηγάει το πόδι.
A donde el corazón se inclina, el pie camina.

Ο έρωτας είναι τυφλός.
El amor es ciego.

'Οποιος αγαπάει, παιδεύει.
Quien bien te quiere, te hará llorar.

 

Αδικία

Μαζί με τα ξερά, καίγονται και τα χλωρά.
Siempre pagan justos por pecadores.

 

Άνθρωπος

Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.
Cada hombre es un abismo.

 

Αξία

Βασιλικός κι αν μαραθεί, τη μυρωδιά την έχει.
Quien tuvo, retuvo.
Genio y figura, hasta la sepultura.

Χαλεπά τα καλά.
Lo que poco cuesta, poco se aprecia.

 

Απληστία

Θέλει και την πίτα ολόκληρη, και το σκύλο χορτάτο.
No se puede tener todo.

Όποιος θέλει τα πολλά, χάνει και τα λίγα.
Quien mucho abarca, poco aprieta.
La avaricia rompe el saco.
El que ambiciona lo ajeno, pronto pierde lo propio.

Το ξένο είναι πιο γλυκό.
Gusta lo ajeno, más por ajeno que por bueno.

 

Αποταμίευση

Φασούλι το φασούλι, γεμίζει το σακούλι.
Grano no hace granero, pero ayuda al compañero.
Muchos pocos hacen un mucho.
Un dedo no hace mano, pero sí con sus hermanos.

 

Αποφασιστικότητα

Ο κύβος ερρίφθη.
La suerte está echada.

 

Απρονοησία

Όποιος δεν έχει μυαλό, έχει πόδια.
El que no tiene cabeza, tiene que tener pies.

 

Αρχή
Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός.
El empezar es el comienzo del acabar.

 

Ασυνεννοησία

Άλλα τα λαλούμενα, και άλλα τα νοούμενα.
Del dicho al hecho hay mucho trecho.
Hechos son amores y no buenas razones.

Οι πολλές μαμές βγάζουν το παιδί στραβό.
Niño mimado, niño malcriado. 

 

Αχαριστία

Κάποιου του χάριζαν γάιδαρο και αυτός τον κοίταζε στα δόντια.
A caballo regalado no le mires el diente.

 

 

Βεβαιότητα

Όπως σε βλέπω και με βλέπεις.
Como (que) dos y dos son cuatro.

 

Βιασύνη

Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον είπαμε.
Hijo no tenemos, y nombre le ponemos. 

Όποιος βιάζεται, σκοντάφτει.
El que mucho corre, pronto para.

 

Γνώση

Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο.
Rey iletrado, asno coronado.

 

Γούστα

Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα.
Para gustos están los colores.
Sobre gustos no hay nada escrito.

 

Γυναίκα

Το μουνί σέρνει καράβι.
Tiran más dos tetas que dos carretas.

 

 

Δάνεια

Θέλεις να χάσεις έναν φίλο; Δάνεισέ του χρήματα.
Dinero que prestaste, enemigo que te echaste.

 

 

Δικαιοσύνη
Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του.
Cada lechuza a su olivo.

 

Δόξα 

Τον πλούτο πολλοί μίσησαν, τη δόξα όμως κανένας.
Más vale el buen nombre que las muchas riquezas. 

 

Δύναμη

Η ισχύς εν τη ενώσει.
La unión hace la fuerza.

 

Στους τυφλούς κυριαρχεί ο μονόφθαλμος.
En tierra de ciegos el tuerto es rey.

 

Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό.
El pez grande se come al chico.

 

 

Δυσκολίες & εμπόδια

Όλα του γάμου δύσκολα και η νύφη γκαστρωμένη.
Éramos pocos y parió la abuela.

Ουδέν κακό αμιγές καλού.
No hay mal que por bien no venga.

 

Εγωισμός 

Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει.
Yo me lo guiso, yo me lo como.  

 

Ειλικρίνεια

Λέει τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη.
Castellano fino, al pan, pan y al vino, vino.

Λέω τα πράγματα με το όνομά τους.
Las cosas claras y el chocolate espeso.

  

Εκμετάλλευση

Κερατάς και δαρμένος.
Tras cornudo, apaleado.

 

 

Ελπίδα

Έλπιζε το καλύτερο, πρόσμενε το χειρότερο.
Procura lo mejor, espera lo peor y toma lo que viniere.

 

 

Εξαναγκασμός

Τώρα που μπήκα στον χορό, θα χορέψω.
Ya que estamos en el baile, bailemos.

 

 

Εξυπνάδα

Τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται.
Los genios pensamos igual.

 

 

Ελπίδα

Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.
La esperanza es lo último que se pierde.

 

 

Εμπειρία

Όταν εσύ πήγαινες εγώ ερχόμουν.
Cuando tú vas, yo ya vuelvo.

 

 

Έπαινος

Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου, θα πέσει να σε πλακώσει.
Cada ollero alaba su puchero.

 

 

Επιμονή

Ο επιμένων νικά.
El que la sigue la consigue.

  

Επιπολαιότητα
Βάλανε την αλεπού τις κότες να φυλάξει.
Pusieron a la zorra a guardar las gallinas.

 

 

Εργατικότητα

Ο αγουροξυπνημένος είναι πάντα κερδισμένος.
A quien madruga, Dios le ayuda.
El que madruga coge la oruga.

 

 

Θεία Δίκη

Όποιος σκάβει τον λάκκο του άλλου, πέφτει ο ίδιος μέσα.
Cae en la cueva el que a otro lleva a ella.

Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά.
A cada cerdo le llega su San Martín.

 

 

Θέληση

Η θέληση μετακινεί βουνά.
La voluntad mueve montañas.

 

 

Καλοσύνη
Κάνε το καλό και ρίχ' το στο γιαλό.
Haz el bien y no mires a quién.
Haz el bien sin mirar a quién.
Cumpla yo y tiren ellos.

 

 

Καλοπέραση

Ό,τι φάμε κι ό,τι πιούμε κι ό,τι αρπάξει ο κώλος μας.
A beber y a tragar, que el mundo se va a acabar.

 

 

Λάθη

Τα σφάλματα είναι ανθρώπινα, η συγχώρεση θεϊκή.
El errar es humano, el perdonar divino.

 

 

Λησμονιά

Μάτια που δε βλέπονται, γρήγορα λησμονιούνται.
Ojos que no ven, corazón que no siente.
Larga ausencia causa olvido.

 

 

Λόγια

Αν αφήσεις τα λόγια να φύγουν, δε θα μπορέσεις ξανά να τα μαζέψεις.
Λόγο και πέτρα έριξες, δεν θα τα ξαναπιάσεις.
La palabra emitida no puede recogerse.

 

Με τα λόγια χτίζεις ανώγια και κατώγια.
Mucho ruido y pocas nueces.

 

 

Ματαιότητα

Τον αράπη κι αν τον πλένεις, το σαπούνι σου χαλάς.
La cabra siempre tira al monte.
Moro viejo, nunca será buen cristiano.

 

 

Ντροπή

Όποιος ντρέπεται, δεν τρώει.
Quien tiene vergüenza, no come ni almuerza.

 

 

Ομοιότητες

Δείξε μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι.
Dime con quién andas y te diré quién eres.

 

Όμοιος στον όμοιο και η κοπριά στα λάχανα.

Cada oveja con su pareja.

 

Το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει.
De tal palo, tal astilla.

 

 

Ομορφιά

Από έξω κούκλα και από μέσα πανούκλα.
La apariencia hermosa y por dentro es otra cosa.

Μπρος στα κάλλη τι είν' ο πόνος.

Para presumir, hay que sufrir.

 

 

Πάθημα

Πήγε για μαλλί και βγήκε κουρεμένος.
Fue a por lana y salió trasquilado.

 

 

Παιδιά

Κάνε παιδιά να δεις καλό.
Cría cuervos y te sacarán los ojos.

 

 

Πείνα

Η πείνα είναι το καλύτερο πιάτο.
Cuando hay hambre, no hay pan duro.

 

 

Πλάνη

Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη.
Ένα χελιδόνι δεν φέρνει την άνοιξη.
Una golondrina no hace verano.

  

Όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα μικρό καλάθι.
No vendas la piel del oso antes de cazarlo.

 

Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός.
No es oro todo lo que reluce.

 

Σκύλος που γαβγίζει, δε δαγκώνει.
Perro que ladra, no muerde.
Perro ladrador, poco mordedor.

 

Τα ράσα δεν κάνουν τον παπά.
El hábito no hace al monje.

 

Τα σιγανά ποτάμια να φοβάσαι.
Del agua mansa líbreme Dios.
De agua mansa líbreme Dios, de la brava me libro yo.

 

Τα φαινόμενα απατούν.
Las apariencias engañan.

 

 

Προνοητικότητα

Εκεί που πολύ αγαπάς να μην πολυπηγαίνεις, μη λάχει και σε βαρεθούν κι ύστερα τι θα γένεις.
A donde te quieren mucho, no vengas a menudo.

 

Κάλιο πέντε και στο χέρι, παρά δέκα και καρτέρει.
Ένα πουλί στο χέρι, αξίζει όσο δέκα στο δάσος.
Más vale pájaro en mano que ciento volando.

 

Όποιος πρωτοπάει στον μύλο αλέθει.
El que madruga coge agua clara.

Φύλαγε τα ρούχα σου, να 'χεις τα μισά.
Quien guarda, halla.

 

 

Προσπάθεια

Αν δεν βρέξεις κώλο, δεν τρως ψάρι.
El que quiera pescado que se moje el culo.
Quien quiera peces, que moje el culo.
Quien quiera azul celeste que le cueste.

 

Αν δεν κλάψει το μικρό, η μάνα δεν του δίνει να φάει.
El que no llora no mama.

 

Συν Αθηνά και χείρα κίνει.
A Dios rogando y con el mazo dando.

 

 

Πρωτοβουλία

Όταν δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, πάει το βουνό στον Μωάμεθ.
Si Mohama no va a la montaña, la montaña irá a Mahoma.

 

 

Σιωπή

Η σιωπή είναι χρυσός.
En boca cerrada no entran moscas.

 

Όποιος σιωπά, συναινεί.
Quien calla, otorga.

 

 

Σπίτι

Σπίτι μου, σπιτάκι μου, και φτωχοκαλυβάκι μου.
En ningún sitio como en mi propia casa.

 

 

Συμβιβασμός

Απ' τ' ολότελα, καλή κι η Παναγιώταινα.
A falta de pan, buenas son tortas.

 

 

Συμφορές

Όταν καίγεται το σπίτι του γείτονα, περίμενε τη φωτιά και στην πόρτα σου.
Cuando las barbas de tu vecino veas pelar, pon las tuyas a remojar.

 

 

Συνέπειες

Ό,τι έγινε, έγινε.
Agua pasada no mueve molino.
A lo hecho, pecho.
Lo pasado, pasado está.

 

Ό,τι σπείρεις θα θερίσεις.
Nadie recoge fruto distinto del que siembra.

 

Όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα, τον τρώνε οι κότες.
Quien mete el hocico en todo, a veces se llena de lodo.
Quien busca peligro, perece en él.

 

Όποιος σπέρνει ανέμους, θερίζει θύελλες.
El que siembra vientos, recoge tempestades.

 

Όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά.
Donde fuego no se hace, humo no sale.

 

Όπως έστρωσες θα κοιμηθείς.
Según hagas la cama, así duermes.

 

 

Σύνεση

Άπλωνε τα πόδια σου ως εκεί που φτάνει το πάπλωμά σου.
Cada uno extienda la pata hasta donde llegue la sábana.

 

 

Συνήθεια

Άφησε εκείνα που ήξερες και πιάσε αυτά που βρήκες.
Allí donde fueres, haz lo que vieres.

Όπως μικρομάθεις, δεν μεγαλοαφήνεις.
Lo que se mama de niño, dura toda la vida.

Πρώτα βγαίνει η ψυχή τ' ανθρώπου και μετά το χούι.

Quien un mal hábito adquiere, esclavo de él vive y muere.

 

 

Τεμπελιά

Αργία μήτηρ πάσης κακίας.
Η αργία γεννάει κάθε αμαρτία.
El ocio es la madre de todos los vicios.
La ociosidad es madre de todos los vicios.

Γάτα που κοιμάται ποντικούς δεν πιάνει.
Gato que duerme no caza ratones.

 

 

Τύχη

Η τύχη βοηθάει τους τολμηρούς.
La suerte ayuda a los audaces.
Al hombre osado, la fortuna le da la mano.

 

 

Υγεία

Ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα.
A diario una manzana es cosa sana.

 

 

Υπομονή

Κάλιο αργά παρά ποτέ
Más vale tarde que nunca.

 

 

Φιλανθρωπία

Ό,τι δίνει το δεξί σου, να μην το ξέρει το ζερβί σου.
Borra con el codo lo que escribe con la mano.

 

 

Φιλία

Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους.
Las cuentas claras hacen los buenos amigos.

 

Όποιος έχει φίλο ακριβό, έχει θησαυρό καλό.
Quien tiene un amigo, tiene un tesoro.

 

Ο φίλος στην ανάγκη φαίνεται.
En las malas se conocen los amigos.

 

 

Φόβος
Ο φόβος φυλάει τα έρημα.
El miedo guarda la viña.

 

 

Φούμαρα
Πουλάω φύκια για μεταξωτές κορδέλες.
Dar gato por liebre.

 

Φτώχεια

Πενία τέχνας κατεργάζεται.
El hambre aguza el ingenio.
La necesidad hace maestros.

 

 

Χρήμα

Με τα λεφτά μου και την κυρά μου.
Quien paga, elige.

 

Τα λεφτά πάνε στα λεφτά.
Dinero llama dinero.

 

 

Χρόνος

Ο καιρός είναι γιατρός.
El tiempo lo cura todo.

 

Ο χρόνος γιατρεύει τις πληγές.
El tiempo restaura las heridas.

 

Ο χρόνος είναι χρήμα.
El tiempo es oro.

 

 

Ψέμα

Το ψέμα αμέσως πιάνεται γιατί έχει κοντά πόδια.
Las mentiras tienen las patas cortas.

 

 

Ποικίλης θεματικής

Όποιος έχει τη μύγα, μυγιάζεται.
Quien se pica, ajos come.

Κακό σκυλί, ψόφο δεν έχει.
Bicho malo, nunca muere.
La mala hierba nunca muere.

Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.
El fin justifica los medios.

Το ψάρι και ο μουσαφίρης την τρίτη μέρα βρωμάνε.
El huésped y el pez, a los tres días hieden.
El huésped y la pesca, a los tres días apesta.

Όταν λείπει ο γάτος, χορεύουν τα ποντίκια.
Cuando el gato no está, los ratones bailan.

Γάτος με γάντια ποντικούς δεν πιάνει.
Gato con guantes no caza ratones.

Γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος.
El que ríe el último, ríe mejor.

Ποιος θα βγάλει τα κάστανα απ' τη φωτιά;
A ver quién saca las castañas del fuego.

Μηδένα προ του τέλους μακάριζε.
Antes de acabar, nadie se debe alabar.

Καθένας με τον πόνο του κι ο μυλωνάς τ' αυλάκι.
Cada loco con su tema. 

Το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται.
La perdiz por el pico se pierde.

Ο βασιλιάς πέθανε, ζήτω ο βασιλιάς.
A rey muerto, rey puesto.

Τρώγοντας έρχεται η όρεξη.
Comiendo entra la gana.

Πολλές φορές πάει η στάμνα για νερό, μία πάει και δε γυρίζει.
Tanto va el cántaro al agua que al final se rompe.

Στο σπίτι του κρεμασμένου δε μιλάνε για σκοινί.
Νο se menciona la soga en casa del ahorcado.

No cantan bien dos gallos en un gallinero.
Δυο καπετάνιοι σ' ένα καράβι το βουλιάζουν. 

Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα.
Η καμήλα δε βλέπει την καμπούρα της.
Ver la  paja en el ojo ajeno y no ver la viga en el nuestro.
Dijo la sartén a la caldera: Quítate allá culinegra.

Μεταξύ κατεργαρέων ειλικρίνεια.
Entre bueyes no hay cornadas.

Η γριά η κότα έχει το ζουμί.
Gallina vieja hace buen caldo.

Όποιος σφουγγίζει το παιδί μου, με φιλεί στο πρόσωπο.
Quien a mi hijo desmoca, a mí besa en la boca.

Όποιος έχει τα γένια, έχει και τα χτένια.
Quien come carne, que roa el hueso.

Φτου κι απ' την αρχή.
Περασμένα, ξεχασμένα.
Borrón y cuenta nueva.

Διαίρει και βασίλευε.
Divide y vencerás.

Μικρός που είναι ο κόσμος!
El mundo es un pañuelo.

Άμα δεν βρέξει, θα στάξει.
Siempre llueve sobre mojado.

Η καμήλα δεν βλέπει την καμπούρα της.
El cojo le echa la culpa al empedrado.
El mal escribano echa la culpa a la pluma.

Το γοργόν και χάριν έχει.
Más vale antes que después.

Σπεύδε βραδέως.
Vísteme despacio, que tengo prisa.

Και οι τοίχοι έχουν αυτιά.
Hay ropa tendida.

 

Συλλογή & αντιστοίχιση παροιμιών: petardo, Emmanuel Vinader, Βίκυ Ρούσκα

Επιμέλεια: Βίκυ Ρούσκα

Σκίτσα: petardo