Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Θερβάντες της Αθήνας, Εουσέμπι Αγένσα Πρατ, στο ispania.gr

Ο νέος διευθυντής του Ινστιτούτου Θερβάντες (ΙΘ) της Αθήνας, Εουσέμπι Αγένσα Πρατ (Φιγκέρες, 1967), είναι ένας άνθρωπος ανοιχτόκαρδος, πληθωρικός, εξωστρεφής, το τέλειο παράδειγμα ενός ατόμου που προέρχεται από τη Mare Nostrum. Με διαρκές χαμόγελο και μια ιδιαίτερη λάμψη στα μάτια, γεννημένος Καταλανός αλλά Έλληνας στην καρδιά, πρόσχαρα μάς δέχτηκε και απάντησε στις ερωτήσεις μας.

Συγκεκριμένα, μας μίλησε για τις προκλήσεις της δουλειάς του ως διευθυντής του ΙΘ της Αθήνας, για την κατάσταση της διδασκαλίας των ισπανικών στην Ελλάδα και τις δυνατότητες που παρουσιάζονται στα καστιλιάνικα σε διεθνές επίπεδο. Τέλος, μας εμπιστεύτηκε ένα μυστικό: την πρόθεσή του να μεταφράσει ξανά Γιάννη Ρίτσο, μετά από την παραμονή του στο σπίτι του Ρίτσου στη Μονεμβασιά (κάτι που ήδη κάνει!).

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΤΗ

I.–Πριν λίγες μέρες είχαμε τον εορτασμό της Ημέρας των Ισπανικών στον κόσμο. Πώς σας φαίνεται η ύπαρξη γιορτών τέτοιου είδους;

E.A–Μου φαίνεται μια καλή πρωτοβουλία που ξεκινάει φέτος. Το θέμα είναι ότι υπήρχε ένα πρόβλημα στην Ελλάδα, ένα πρόβλημα ημερομηνιών. Διότι η ημερομηνία που είχε επιλεχθεί για όλο τον κόσμο ήταν η 20^η του Ιούλη, την ίδια μέρα που εορτάζονταν τα εγκαίνια του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης. Το πρόβλημα υποδομής ήταν εμφανές: Δεν ξέραμε αν λόγω των εγκαινίων του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης θα ήταν κλειστοί οι δρόμοι στο κέντρο της Αθήνας και αν θα μπορούσαμε να έχουμε πρόσβαση στο κτίριο. Από την άλλη, υπήρχε και άλλο ζήτημα πιο προσωπικό, στο οποίο εγώ επέμεινα, το ζήτημα του σεβασμού: Αν συνέπιπταν η δική μας μέρα με μια μέρα τόσο σημαντική για την Ελλάδα, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως έλλειψη σεβασμού.

Συνεπώς, γι’ αυτούς τους λόγους, μας φάνηκε αρμόζον να αλλάξουμε κατ’ εξαίρεση την ημερομηνία στην Αθήνα, και, γι’ αυτό, είχαμε τη γιορτή την ημέρα του Αϊ-Γιαννιού που επίσης είναι σημαντική μέρα για την Ισπανία.

Ι.–Πώς σας φαίνεται που τα ισπανικά μιλιούνται τόσο πολύ σε παγκόσμιο επίπεδο;

Ε.Α.–Πράγματι, είμαστε τυχεροί γιατί, ουσιαστικά, τη γλώσσα και τη χώρα γέννησης δεν τα επιλέγουμε εμείς οι ίδιοι. Όπως λέει ο Λαθαρίγιο δε Τόρμες, «με γέννησαν στον Τόρμες», κι εμένα με γέννησαν στην Ισπανία, στο Φιγκέρες, δεν το αποφάσισα εγώ αυτό [γέλια].

Νιώθουμε πολύ υπερήφανοι που είμαστε μέλη αυτής της τεράστιας κοινότητας των πολλών εκατομμυρίων ισπανόφωνων. Σε κάθε περίπτωση, τα ισπανικά είναι η δεύτερη γλώσσα διεθνούς επικοινωνίας και επίσημη γλώσσα σε 21 χώρες, η δεύτερη γλώσσα της Αμερικής. Γι’ αυτό, μιλάμε για μια γλώσσα με απίστευτο μέλλον.

Ι.–Θα συνεχίσει να διευρύνεται η χρήση των καστιλιάνικων;

E.A.–Εγώ πιστεύω πως τη διαφορά θα την κάνει η Αμερική. Δηλαδή, είτε θέλουμε είτε όχι, βρισκόμαστε σε έναν κόσμο παγκοσμιοποιημένο, αλλά η αλήθεια είναι ότι δε μετράμε όλοι το ίδιο, και η Αμερική εξακολουθεί να είναι η πρώτη δύναμη.

Όμως τα ισπανικά είναι η δεύτερη γλώσσα της Αμερικής. Υπάρχουν πόλεις, όπως το Νέο Μεξικό ή το Μαϊάμι, όπου, σε ορισμένες γειτονιές ή περιοχές, τα ισπανικά είναι η πρώτη γλώσσα. Γι’ αυτό, το γεγονός της εδραίωσης των ισπανικών ως δεύτερης γλώσσας στην Αμερική θα της δώσει μια απίστευτη ισχύ ανά τον κόσμο, παρόλο που τα κινέζικα ή τα ινδικά είναι γλώσσες με περισσότερους ομιλητές απ’ ό,τι τα ισπανικά.

Ι.–Μιας και μιλάμε για τα κινέζικά, είναι αλήθεια πως το διεθνές εμπόριο προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες στα κινέζικα, που δεν προσφέρονται στα ισπανικά...

E.A.–Ναι, είναι αλήθεια παρόλο που, σε κάθε περίπτωση, τα κινέζικα ή τα ινδικά περιορίζονται πολύ στο δικό τους συγκεκριμένο χώρο. Αντίθετα, σε διεθνές επίπεδο, σε τομείς όπως το εμπόριο ή η επικοινωνία, τα ισπανικά είναι η δεύτερη γλώσσα. Μιλιούνται σε 21 χώρες και, με αφετηρία την Αμερική, τα ισπανικά θριαμβεύουν και κερδίζουν πολύ έδαφος.

Από την άλλη, δεν είναι όλα ρόδινα. Θεωρώ ότι η μεγάλη εκκρεμότητα που έχουμε είναι με την Ευρώπη. Εμείς μιλάμε μια γλώσσα που είναι η δεύτερη γλώσσα διεθνούς επικοινωνίας, αλλά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι μια γλώσσα που δε μετρά. Για παράδειγμα, αν μιλάς ισπανικά, δύσκολα μπορείς να ταξιδέψεις σε χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Αγγλία, μεγάλες χώρες και μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Είναι αλήθεια και δεν μπορούμε να την κρύψουμε. Εκεί, λοιπόν, βρίσκεται η μεγάλη εκκρεμότητα: Δεν είναι η Αμερική αλλά, περιέργως, η ήπειρός μας η γενέτειρα των ισπανικών. Εδώ είναι που ίσως πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση, και πιστεύω πως τα Ινστιτούτα Θερβάντες, από κοινού με τα ισπανικά Γραφεία Εκπαίδευσης, παίζουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο στις χώρες όπου έχουμε παραρτήματα.

Άρα, η κατάσταση είναι πολύ καλή σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά έχουμε εκείνο το αγκαθάκι καρφωμένο, που είναι η Ευρώπη, παρόλο που έχω πληροφορηθεί πως η Ισπανία θα επωφεληθεί της προεδρίας της ΕΕ, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2010, για να εξαπλώσει τη χρήση των ισπανικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ι.–Όσον αφορά τα αγγλικά, πώς πρέπει να ενεργήσουν τα καστιλιάνικα ενάντια στην ευκολία και απλότητα των αγγλικών;

E.A.–Σε κάθε περίπτωση, η πρωτιά που κατέχουν τα αγγλικά ως γλώσσα είναι αδιαμφισβήτητη και εμείς ποτέ δε σκεφτήκαμε να εκτοπίσουμε κανέναν από τη θέση του. Προσωπικά, δεν το βλέπω ως μια σταυροφορία ενάντια σε κανέναν. Απλώς, εμείς δεν έχουμε τίποτα να πουλήσουμε, δε χρειάζεται να πείσουμε κανέναν.

Ι.–Παρόλο που πολλοί πιστεύουν πως το Ίντερνετ αποτελεί μια απειλή, ο πρώην διευθυντής του ΙΘ, Φρανθίσκο Μορένο, είπε ότι το Ίντερνετ προσφέρει μια μεγάλη ευκαιρία για τα ισπανικά. Είστε σύμφωνος;

Ε.Α.–Ναι. Όντως, πιστεύω πως τα ισπανικά είναι πολύ σημαντική γλώσσα σε διεθνές επίπεδο, η δεύτερη μετά τα αγγλικά, και όσον αφορά τις ιστοσελίδες επίσης βρίσκεται σε πολύ υψηλή θέση. Γι’ αυτό, εγώ θεωρώ ότι το Ίντερνετ σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί απειλή. Από την άλλη, θα συνεχίσουμε να είμαστε σε επιφυλακή. Η προσωπική μου εκτίμηση όταν συνδέομαι είναι η εξής: Άλλοτε πολλές διεθνείς ιστοσελίδες ήταν μόνο στα αγγλικά, αλλά τώρα βλέπω ότι πολλές από αυτές έχουν βάλει μια ισπανική σημαιούλα, δηλαδή, είναι μεταφρασμένες στα ισπανικά.

I.–Το έτος 2006-2007 ξεκίνησε η εφαρμογή ενός πιλοτικού προγράμματος ισπανικής γλώσσας σε έξι δημόσια γυμνάσια της Ελλάδας. Η ισπανική γλώσσα στην ελληνική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση είναι πλέον πραγματικότητα. Θεωρείτε ότι τα ισπανικά έχουν μεγάλες δυνατότητες σε αυτή τη βαθμίδα εκπαίδευσης στην Ελλάδα;

Ε.Α.–Ασφαλώς, τα ισπανικά έχουν πολλές πιθανότητες να γίνουν μια ισχυρή γλώσσα στην Ελλάδα. Αν θέλουμε να μιλήσουμε για τους μαθητές του ΙΘ, που λαμβάνουν νομοθετικά μη ρυθμιζόμενη εκπαίδευση, είναι δυνατή ξένη γλώσσα. Αλλά, πιστεύω ακλόνητα ότι στη νομοθετικά ρυθμιζόμενη εκπαίδευση μπορεί να γίνει μια πολύ σημαντική γλώσσα, παρά τις αντιδράσεις που μπορεί να υπάρξουν.

Ι.–Δηλαδή;

E.A.–Το λέω γιατί υπήρξε, για παράδειγμα, τώρα στο θέμα των ισπανικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, μια αντίδραση λιγάκι μαχητική κάποιες φορές, για παράδειγμα, από συλλόγους καθηγητών γαλλικών ή άλλων γλωσσών κατά της ισπανικής.

Ι.–Ίσως επειδή τα συμφέροντά τους βρίσκονται σε κίνδυνο...

Ε.Α.–Να ξεκαθαρίσουμε όμως ότι τα συμφέροντά τους είναι συμφέροντα αποκλειστικά εργασιακά. Από πλευράς μου ξέρω ότι –παρόλο που δεν μπορώ να μιλήσω εξ ονόματος της εκπαιδευτικής ακολούθου, Κας. Κάρμεν Πόνθε, αλλά πιστεύω πως θα μου επέτρεπε να το πω, αφού έχουμε μιλήσει σχετικά και θεωρώ ότι και εκείνη θα συμφωνούσε με την άποψή μου– εμείς, σε κάθε περίπτωση, πότε δεν κάναμε μια μαχητική καμπάνια. Εμείς δε θα έρθουμε ποτέ σε σύγκρουση ούτε θα εμπλακούμε σε πόλεμο ενάντια σε κανέναν, ούτε πιστεύουμε ότι η ισπανική γλώσσα χρειάζεται να αποδείξει κάτι. Τα ισπανικά είναι αυτό που είναι: έχουμε ως εγγύηση μια κουλτούρα και μια λογοτεχνία και ένα μεγαλύτερο αριθμό ομιλητών. Πιστεύω πως τα ισπανικά μπορούν να φτάσουν να γίνουν η δεύτερη γλώσσα, με τον καιρό, στην ελληνική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Ι.– Μιλώντας για αριθμούς, πόσοι μαθητές είναι εγγεγραμμένοι στο ΙΘ της Αθήνας;

Ε.Α.– Το ακαδημαϊκό έτος 2008-2009 είχαμε 2011 μαθητές που είχαν κάνει εγγραφή στα δυο εξάμηνα. Με άλλα λόγια, είχαμε πάνω από 2000 εγγραφές και πραγματικούς μαθητές, φυσικά πρόσωπα ας πούμε, και γύρω στους 1000 οποιαδήποτε στιγμή του έτους.

Ι.–Και οι μαθητές που έκαναν εγγραφή για τις εξετάσεις DELE; Γιατί λέγεται ότι η Ελλάδα καταλαμβάνει πάντα την πρώτη θέση...

Ε.Α.–Φέτος μειώθηκε λιγάκι ο αριθμός, είχαμε γύρω στις 5000¹ εγγραφές, αλλά η Ελλάδα συνεχίζει να βρίσκεται στην πρώτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι το κέντρο με το μεγαλύτερο αριθμό εξεταζόμενων για τα διπλώματα DELE, το οποίο δεν παύει να είναι παράξενο γιατί υπερβαίνουν σε αριθμό πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, το Παρίσι, το Λονδίνο ή η Ρώμη, πόλεις με πολύ περισσότερους κατοίκους απ’ ό,τι η Αθήνα.

Επομένως, υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα ισπανικά και ο αριθμός των εξεταζόμενων για τα διπλώματα DELE στην Ελλάδα επιτρέπει να αξιολογήσουμε τη σημασία των ισπανικών στη χώρα αυτή. Επίσης, πιστεύω πως αυτή η πρώτη θέση στα πτυχία DELE είναι ένα χαρακτηριστικό του ελληνικού λαού, διότι θέλουν να τα αποκτήσουν όλα.

Ι.–Κε. Αγένσα, αυτό λέγεται διπλωματίτιδα…

Ε.Α.–[Γέλια] Ναι, είναι διπλωματίτιδα, αλλά μου φαίνεται πως είναι κάτι καλό και ενδεδειγμένο, αφού το ελληνικό Δημόσιο σου ζητάει ένα δικαιολογητικό. Άρα, πρέπει να έχεις αποκτήσει έναν τίτλο προηγουμένως.

Ι.–Ποια είναι τα βασικά προβλήματα στη διδασκαλία της ισπανικής ως ξένης γλώσσας σε Έλληνες μαθητές;

Ε.Α.–Εγώ θεωρώ, και δεν είναι κομπλιμέντο, όπως λέτε οι Έλληνες, ότι η αλήθεια είναι πως οι Έλληνες έχετε μεγάλη ευκολία στην εκμάθηση γλωσσών. Είναι ένα πράγμα που πάντα μου προκαλούσε εντύπωση. Ίσως το γεγονός ότι μιλάτε μια γλώσσα δύσκολη και λίγο γνωστή στην Ευρώπη, με έναν περιορισμένο αριθμό ομιλητών και μια διαφορετική γραφή, σας αναγκάζει από πολύ μικρούς να μάθετε μια ακόμη γλώσσα, μια δεύτερη γλώσσα όπως τα αγγλικά. Και, από εκεί και πέρα, έχετε μεγάλη ευκολία... κάτι που δε συμβαίνει στην Ισπανία.

Υπάρχει ένα θέμα το οποίο έχω ακούσει πολλές φορές και πιστεύω ότι ήδη ξεπερνιέται: Πολλοί μου λένε ότι πήγαν ταξίδι στην Ισπανία και ότι εκεί ο κόσμος δε μιλάει αγγλικά, δε μιλάει άλλες γλώσσες.

Ι.–Εγώ πιστεύω ότι οι Ισπανοί μιλάνε αγγλικά, αλλά διστάζουν ή ντρέπονται λίγο περισσότερο ίσως...

Ε.Α.–Πιθανόν να είναι αυτό. Εγώ νομίζω ότι στις νέες γενιές ξεπερνιέται αυτό, οι νεαρότεροι Ισπανοί μιλάνε καλά αγγλικά. Αλλά οι Έλληνες μιλάτε με ευκολία ξένες γλώσσες και με μεγάλη ευκολία μαθαίνετε ισπανικά, ίσως να υπάρχει μια έμφυτη ευκολία στην εκμάθηση αυτής της γλώσσας.

Από την άλλη, δεν πιστεύω ότι υπάρχουν εύκολες ή δύσκολες γλώσσες. Καθεμιά έχει τη δυσκολία της. Τα ισπανικά έχουν το πρόβλημα του ser/estar, αλλά είναι μια αντικειμενική πραγματικότητα ότι τα ισπανικά έχουν μικρό βαθμό ανωμαλίας: είναι μια γλώσσα που διαθέτει αρκετή ομαλότητα, για παράδειγμα στο ρηματικό σύστημα. Ακόμα, η φωνητική είναι πολύ εύκολη, όπως η δική σας φωνητική για εμάς.

Ι.–Φυσικά, το φωνηεντικό σύστημα είναι σχεδόν ίδιο: i, e, a, o, u.

Ε.Α.–Ναι, η φωνητική έχει 5 φωνήεντα. Για παράδειγμα, τα καταλανικά είναι άλλη ιστορία...

Ι.–Αυτά τα φωνήεντα των καταλανικών!: άλλα είναι ανοιχτά, άλλα κλειστά, αλλά μισάνοιχτα κι άλλα μισόκλειστα...

E.A.–[Γέλια] Ναι, στα καταλανικά είναι φοβερό πράγμα. Και αυτό μας ζημιώνει, γιατί, παρόλο που εγώ μιλάω ισπανικά και πιστεύω πως τα μιλάω σωστά, η καταλανική προφορά με προδίδει...

Ι.–[Γέλια].

Ε.Α.–Ναι, γιατί έχουμε μια διαβολεμένα δύσκολη φωνητική που μας ακολουθεί σε οποιαδήποτε γλώσσα [γέλια]. Συνοψίζοντας, τα ισπανικά έχουν μια πολύ απλή φωνητική για τους Έλληνες και είναι μια γλώσσα με αρκετά περιορισμένο επίπεδο δυσκολίας. Επίσης, είναι μια γλώσσα που αρέσει γιατί κουβαλά μια κουλτούρα που ασκεί έλξη στην Ελλάδα, μια κουλτούρα όπου ενώνεται το ισπανικό με το ιβηροαμερικάνικο στοιχείο. Είναι μια γλώσσα που σου ανοίγει πόρτες σε 21 χώρες, με τις λογοτεχνίες, τους χορούς, τις παραδόσεις του, κ.λπ. και αυτό είναι το κόλπο των ισπανικών.

Ι.–Είναι δυνατό να αποκτήσουμε μια καλή διδασκαλία των ισπανικών στα ελληνικά σχολεία;

Ε.Α.– Απλώς χρειάζεται οι καθηγητές να έχουν ένα καλό επίπεδο στα ισπανικά, που πιστεύω ότι το έχουν. Σε κάθε περίπτωση, θεωρώ ότι τα ισπανικά μπορούν να αποτελέσουν για τους Έλληνες μαθητές ένα καλό στοίχημα για το μέλλον και να έχουν έτσι μια καλύτερη επαγγελματική κατάσταση. Τα ισπανικά ανοίγουν πόρτες και πιστεύω πως με αυτά τα τρία χρόνια που θα τα διδαχθούν οι μαθητές στο γυμνάσιο, μπορούν να αποκτήσουν ένα επίπεδο που θα τους επιτρέπει να εκφράζονται παραπάνω από σωστά.

Ι.–Δυστυχώς δεν υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός μεταπτυχιακών ή διδακτορικών προγραμμάτων που να έχουν σχέση με την ισπανική γλώσσα. Αυτό το γεγονός ωθεί πολλούς Έλληνες φοιτητές, που θέλουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην ισπανική γλώσσα, να πάνε στο εξωτερικό. Πιστεύετε ότι θα μπορούσε το ΙΘ της Αθήνας να βοηθήσει στη δημιουργία μεταπτυχιακών προγραμμάτων σε συνεργασία με τα ελληνικά πανεπιστήμια όπου διδάσκονται τα ισπανικά;

Ε.Α.–Καταρχάς, ως ίδρυμα, εμείς μεριμνούμε για τα ισπανικά στο περιθώριο της νομοθετικά ρυθμιζόμενης εκπαίδευσης, στο περιθώριο των γυμνασίων, λυκείων και πανεπιστημίων. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, αυτοί είναι οι πρώτοι που θέλουν μια καλή παρουσία των ισπανικών στη Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Γι’ αυτό, εμείς δε χάνουμε ευκαιρία σε κάθε συνάντηση με τον Έλληνα Υπουργό Παιδείας, με υφυπουργούς ή με τον Γενικό Γραμματέα να προσπαθούμε να ανοιχτούν περισσότερα τμήματα ισπανικών στην Ελλάδα. Γιατί αυτός είναι ο στόχος: να έχουν τα ισπανικά μια σταθερή παρουσία.

Εμφανώς πιο αργά απ’ ό,τι εμείς θα θέλαμε, αλλά με κάποιο ρυθμό, σιγά-σιγά γίνονται κινήσεις για να αυξηθεί η παρουσία των ισπανικών. Αν έχουν μια καλή παρουσία στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, θα είναι ένα σημαντικότατο σημείο εκκίνησης γιατί αυτοί που θα διδαχτούν ισπανικά στη Δευτεροβάθμια, θα θελήσουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο Πανεπιστήμιο. Σε τελική ανάλυση, πιστεύω πως η μεγάλη εκκρεμότητα που υπάρχει με τα ισπανικά είναι στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αν δεν μπουν, για άσχετους λόγους, περιορισμοί στα ισπανικά, πιστεύω πως βραχυπρόθεσμα θα δούμε περισσότερα τμήματα ισπανικών στα ελληνικά πανεπιστήμια. Μακάρι να γίνει εφικτό και να προτείνονται τα ισπανικά επί ίσοις όροις με οποιαδήποτε άλλη γλώσσα και να μπορεί ο μαθητής να κάνει την επιλογή.

Ι.–Ποιες είναι οι προκλήσεις του ΙΘ της Αθήνας για τη χρονιά που έρχεται;

Ε.Α.–Τώρα το ΙΘ της Αθήνας βρίσκεται σε διαδικασία αλλαγής, μεταμόρφωσης. Πραγματοποιούμε τη μετακίνησή του σε νέο κτίριο, στην οδό Μητροπόλεως 23, που θα μας επιτρέψει μια ακόμα μεγαλύτερη προβολή και βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών μας. Αυτή η μετακίνηση θα μας δώσει μια σειρά δυνατοτήτων: θα αυξηθούν οι τάξεις, θα έχουμε ένα δικό μας χώρο εκθέσεων, ένα συνεδριακό χώρο 150 θέσεων, κ.λπ. Επιπλέον, θέλαμε αυτή η αλλαγή να συνοδευτεί από κάτι μεγαλύτερο. Για παράδειγμα, όσον αφορά τις πολιτιστικές δραστηριότητες, του χρόνου θα φιλοξενήσουμε μια έκθεση του Νταλί και μια του Μιρό. Επίσης, αναφορικά με τα μαθήματα, έχουμε διευρύνει το φάσμα με νέα τμήματα: Θα υπάρχουν μαθήματα ισπανικών για παιδιά από 8 ετών και πάνω, μαθήματα ισπανικής κουζίνας, μαθήματα χορού. Και μια καινοτομία: Το ΙΘ της Αθήνας θα προσφέρει ένα σχολικό δίπλωμα DELE από του χρόνου.

Συνοψίζοντας, θέλουμε η αλλαγή να μην είναι μια απλή μετακίνηση, αλλά να ταυτιστεί με μια νέα προβολή του ΙΘ. Θέλουμε να ενισχύσουμε τη μοντέρνα εικόνα της Ισπανίας, να παγιώσουμε την ιδέα μιας χώρας ανεκτικής και να ενισχύσουμε τις υπόλοιπες επίσημες γλώσσες. Το γεγονός ότι στην Ισπανία μιλιούνται τόσες γλώσσες για μένα είναι πλούτος. Σου δίνω ένα προσωπικό παράδειγμα: Εγώ είμαι Καταλανός και τα καταλανικά είναι η γλώσσα έκφρασης μου, αλλά τα παιδιά μου με ξεπερνούν γιατί μιλούν καταλάνικά, βασκικά (η γυναίκα μου είναι Βάσκα) και ισπανικά. Είμαστε, να το θέσω έτσι, το τέλειο παράδειγμα του κράτους των Αυτονομιών. Μόνο τα γαλικιανά μάς μένουν για να συμπληρωθεί η γκάμα [γέλια].

Ι.–Αποτελεί προνόμιο για σας η διεύθυνση του ΙΘ της Αθήνας;

Ε.Α.–Νιώθω τεράστια υπερηφάνεια που διευθύνω το ΙΘ της Αθήνας και, πραγματικά, είναι ένα προνόμιο. Βέβαια, πρέπει να σου πω ότι γνωρίζω πολύ καλά πως σε ριζοσπαστικούς καταλανικούς πυρήνες το γεγονός ότι εγώ διευθύνω ένα ΙΘ, όντας Καταλανός και έχοντας ως μητρική μια γλώσσα που δεν είναι τα ισπανικά, δεν έχει γίνει πλήρως κατανοητό. Αλλά εγώ δεν έχω πρόβλημα, δε νιώθω καθόλου άσχημα, μιας και για μένα είναι τιμή να διευθύνω ένα ΙΘ –ακόμα περισσότερο στην Ελλάδα, αφού νιώθω Έλληνας κατά το ήμισυ– και υπερηφάνεια να παρουσιάζω το πιο όμορφο που έχει μια χώρα, το οποίο είναι η κουλτούρα.

Ι.–Υπάρχουν σχέδια να δημιουργηθεί ένα κέντρο του ΙΘ στη Θεσσαλονίκη; Το λέω γιατί, δικαιολογημένα, αυτοί που είναι από τη Βόρεια Ελλάδα νιώθουν κάπως εγκαταλειμμένοι.

E.A.–Υπήρχε ένα σχέδιο να ανοίξει ένα ΙΘ στη Θεσσαλονίκη και όταν εγώ ήρθα εδώ το 2007 ο παλιός διευθυντής του ΙΘ της Αθήνας, Κος. Μπάδενας δε λα Πένια, μου μίλησε γι’ αυτό. Ήταν ένα σχέδιο που είχε προχωρήσει αρκετά, μάλιστα είχε βρεθεί ένα κτίριο για αυτό το σκοπό... Αυτό που συνέβη ήταν ότι η οικονομική κρίση τα σταμάτησε όλα και, γι’ αυτό, έμενε μετέωρο το εγχείρημα. Αλλά το σχέδιο να ανοίξουμε ένα ΙΘ στη Θεσσαλονίκη δεν έχει εγκαταλειφθεί, εξακολουθεί να υπάρχει. Περιμένουμε μια κατάλληλη στιγμή, όταν θα έχει περάσει αυτή η κρίση, για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε με αυτό το σχέδιο, που έχει μείνει στην άκρη για την ώρα, για λόγους άσχετους όπως η κρίση, αλλά δεν έχει ματαιωθεί.

Ι.–Πώς σας φαίνεται η Ελλάδα;

Ε.Α.–Μου αρέσει πάρα πολύ η Ελλάδα! Πιστεύω πως η Ελλάδα είναι η χώρα υιοθεσίας μου. Όταν η γυναίκα μου κι εγώ σηκωνόμαστε, πριν ακόμα ετοιμάσουμε καφέ, μισοκοιμισμένοι ακόμα, το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι να ανοίξουμε το σύστημα μουσικής για να ακούσουμε ελληνική μουσική. Νιώθουμε Έλληνες, μας αρέσει πολύ η χώρα και η Ελλάδα είναι για μας η δεύτερη πατρίδα μας. Εξάλλου, είμαι σίγουρος ότι ο γιος μου ή η κόρη μου θα παντρευτούν με Έλληνα ή Ελληνίδα [γέλια].

I.–Ήσασταν καθηγητής αρχαίων ελληνικών στην ισπανική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και καθηγητής αρχαίων ελληνικών καθώς και νέων στο Πανεπιστήμιο της Τζιρόνα. Τι γνώμη έχετε για την περιφρονητική μεταχείριση που λαμβάνουν τα ελληνικά και τα λατινικά στα ισπανικά προγράμματα σπουδών;

Ε.Α.–Ανεξάρτητα από το εργασιακό θέμα που αυτό συνεπάγεται, ειλικρινά μου φαίνεται πως πρόκειται για παραλογισμό, γιατί εμείς είμαστε μια χώρα με μεσογειακή κουλτούρα. Η ισπανική κουλτούρα, που είναι μια ευρωπαϊκή κουλτούρα, έχει διαμορφωθεί από τρεις παράγοντες που είναι τρεις πόλεις: Αθήνα, Ρώμη και Ιερουσαλήμ, και νομίζω πως με αυτή τη σειρά κιόλας.

Θεωρώ ότι θα αντιληφθούν ένα πράγμα που οι πολιτικοί δε θέλουν να καταλάβουν, κι αυτό είναι ότι αν βγάλουν ή μειώσουν την παρουσία των λατινικών και των ελληνικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, θα δουν έπειτα ότι οι μαθητές δε θα ξέρουν ισπανικά, δε θα ξέρουν να κάνουν συντακτική ανάλυση. Για παράδειγμα, εγώ δεν είχα αφομοιώσει την ισπανική σύνταξη μέχρις ότου έμαθα λατινικά και ελληνικά. Γι’ αυτό, πιστεύω ότι οι συνέπειες θα είναι πολύ αρνητικές. Αν αφαιρέσουμε αυτή τη βάση, πριονίζουμε τις ίδιες μας τις ρίζες.

Ι.–Ήταν πραγματική ευχαρίστηση η συζήτηση μαζί σας. Ευχαριστώ πολύ.

Ε.Α.–Και για μένα ήταν χαρά. Ευχαριστώ πολύ.

Συνέντευξη: Μαρία Κουτή

Μετάφραση στα ελληνικά: Βίκυ Ρούσκα

Επιμέλεια: Μαρία Κουτή, Emmanuel Vinader, Βίκυ Ρούσκα

Σημείωση:
¹ Λείπει η προκήρυξη του Νοεμβρίου.